W poniedziałek 26 lutego w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie odbyła się uroczystość z okazji 90. rocznicy podpisania przez prezydenta Ignacego Mościckiego rozporządzenia o reaktywowaniu Biblioteki Narodowej. Honorowymi gośćmi byli: prezydent Andrzej Duda wraz z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą oraz prof. Piotr Gliński, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego.
– Biblioteka Narodowa, jako skarbnica polskiego i europejskiego dorobku intelektualnego, jest niezwykle ważną instytucją nie tylko kulturotwórczą, ale i państwotwórczą – powiedział w swoim wystąpieniu prezydent Andrzej Duda. Jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej chciałbym z całą mocą podziękować dyrekcji i obecnym oraz dawnym pracownikom Biblioteki za dzieło, które realizowaliście i realizujecie. Kto wie jaka byłaby Polska, gdybyśmy Biblioteki Narodowej nie mieli? – podkreślił prezydent.
Prof. Piotr Gliński powiedział: „Biblioteka Narodowa to jedna z najważniejszych instytucji nie tylko kultury narodowej, ale w ogóle polskości. Bardzo dziękuję za 270 lat tradycji Biblioteki Załuskich, za 90 lat odrodzonej Biblioteki Narodowej oraz za ostatnie lata, za modernizację i zaangażowanie w pracę z instytucjami zagranicznymi, polonijnymi i bibliotekami narodowymi innych krajów”.
– Chciałbym, żebyśmy przed 275. rocznicą powołania Biblioteki Załuskich – pierwszej polskiej Biblioteki Narodowej – zgromadzili całość polskiego piśmiennictwa – powiedział Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. Korzystając z tej okazji, zwracamy się do wszystkich z prośbą o przekazywanie książek, czasopism i innych druków, jeśli zauważą państwo, że nie mamy ich w naszych zbiorach – dodał dyrektor Biblioteki Narodowej. Następnie zwrócił się do prezydenta z prośbą o objęcie patronatem tej narodowej akcji.
Para prezydencka wpisała się do księgi pamiątkowej Biblioteki Narodowej oraz przekazała w darze dla Narodowej Książnicy tom poezji Zbigniewa Herberta ze swej osobistej biblioteki oraz kartę z autografem zmarłego w 2017 roku Tomasza Burka, wybitnego literaturoznawcy i krytyka literackiego, który od 2016 roku był konsultantem akcji Narodowe Czytanie.
Przekazany w darze tom poezji Zbigniewa Herberta to „Utwory rozproszone (Rekonesans 2)”, pochodzi z prywatnej biblioteki pary prezydenckiej. Prezydent Andrzej Duda wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą opatrzyli go osobistą dedykacją z okazji 90. rocznicy ustanowienia Biblioteki Narodowej.
Para prezydencka przekazała w darze dla Biblioteki Narodowej również rękopiśmienną kartę z wyborem fragmentów „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza, które Tomasz Burek zaproponował do odczytania przez prezydenta Andrzeja Dudę i pierwszą damę Agatę Kornhauser-Dudę podczas inauguracji akcji w Ogrodzie Saskim 3 września 2016 roku. W styczniu 2018 roku archiwum i biblioteka Tomasza Burka trafiły do Biblioteki Narodowej. Rękopis przekazany przez parę prezydencką uzupełni ten zbiór.
Uroczystości towarzyszył pokaz najcenniejszych zabytków polskiego i europejskiego piśmiennictwa ze Skarbca Biblioteki Narodowej oraz wystawa wybranych nowych nabytków Narodowej Książnicy. Para prezydencka obejrzała najcenniejsze obiekty przechowywane w zbiorach Biblioteki Narodowej, wśród nich „Rocznik świętokrzyski dawny”, w którym zapisano informacje o przybyciu Dąbrówki do Mieszka oraz o chrzcie Mieszka, „Kronikę Galla Anonima”, „Kazania świętokrzyskie” czy „Psałterz floriański”. Z nowszych obiektów zaprezentowano oryginalny rysunek Jana Piotra Norblina „Zaprzysiężenie Konstytucji 3 Maja” oraz rękopisy: „Pan Cogito” Zbigniewa Herberta, III symfonii Henryka Mikołaja Góreckiego. W zbiorach jest też rękopis z archiwum poety Juliana Kornhausera, ojca pierwszej damy.
Biblioteka Narodowa jest jedną z najstarszych instytucji kultury w Polsce i jedną z pierwszych bibliotek narodowych w Europie. Została otwarta w Warszawie w roku 1747 z inicjatywy braci Andrzeja i Józefa Załuskich. Po śmierci fundatorów przeszła pod opiekę państwa jako Biblioteka Rzeczypospolitej. W 1780 roku Sejm przyznał jej prawo egzemplarza obowiązkowego wszystkich publikacji z terenu Polski. Była jedną z największych bibliotek Europy w XVIII wieku. Niestety w wyniku rozbiorów została zamknięta i wywieziona do Petersburga na rozkaz Katarzyny II. Po odzyskaniu niepodległości Biblioteka Narodowa została ponownie powołana przed 90 laty przez prezydenta Ignacego Mościckiego rozporządzeniem z dnia 24 lutego 1928 roku, ustanawiające „Bibliotekę Narodową z siedzibą w Warszawie”, która miała za zadanie „gromadzenie i przechowywanie całokształtu: 1. produkcji umysłowej narodu polskiego, wyrażonej pismem, drukiem lub jakimkolwiek innym sposobem […]; 2. literatury w językach obcych, odnoszącej się do narodu polskiego i 3. literatury w językach obcych, niezbędnej dla rozwoju umysłowości polskiej”.
Podczas drugiej wojny światowej poniosła największe straty w dziejach bibliotek narodowych całego świata. Wojsko niemieckie podpaliło 50 tys. rękopisów, 80 tys. starodruków, dziesiątki tysięcy rysunków, grafik, map i nut. Po wojnie była odbudowana niemal od podstaw. Obecnie, w wyniku dynamicznej modernizacji, ponownie stała się jedną z wiodących bibliotek narodowych, której internetowy portal POLONA jest jednym z najbardziej innowacyjnych w świecie.
Źródło: Biblioteka Narodowa, prezydent.pl
Foto: Biblioteka Narodowa
