Postrzeganie literatury przez pryzmat głównonurtowości i oboczności ustępuje miejsca rozróżnieniu na książki bardziej lub mniej komercyjne. Jak wykazują rankingi, rynek książki jest silnie skonsolidowany, w związku z czym mniejsze podmioty przegrywają w konkurencji z gigantami. Sytuację małych oficyn pogarszają pesymistyczne statystyki czytelnictwa. Ale książka nie do końca jest dobrem konsumpcyjnym i nie zawsze w przypadku wydawnictw chodzi o sam zysk. Zdarza się, że działalność edytorska jest motorem kreowania kultury literackiej. Często dochodzi do tego w przypadku ośrodków lokalnych, które podejmują się zadań znacznie wykraczających poza wydawnicze rzemiosło. Realizacją tego typu koncepcji jest sejneńska oficyna Pogranicze, integralna część Fundacji i Ośrodka o tej samej nazwie. *** Fundacja Pogranicze została powołana w 1990 roku, w 1991 powstał Ośrodek "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów", zaś samo wydawnictwo obchodzi w tym roku jubileusz 10-lecia. Krzysztof Czyżewski, twórca i koordynator działań Fundacji/Ośrodka, promuje koncepcję środkowoeuropejskości i inicjuje dialog między kulturami narodowymi. O udziale Pogranicza w kształtowaniu współczesnej kultury pisze w "Zatrutej studni" Edwin Bendyk: "Kolejne numery pisma "Krasnogruda", kolejne tomy biblioteki "Meridian", przedsięwzięcia artystyczne, badania terenowe dowodzą, że idea Europy Środkowej to pewna całość (…). Czyżewski pokazuje (…) to, co w idei Europy Środkowej wielkie, co przeniknęło do uniwersalnej, światowej kultury i wiąże się zarówno z takimi nazwiskami, jak Czesław Miłosz, Paul Celan, Joseph Roth, Isaac Bashevis Singer, Mircea Eliade, jak i Andy Warhol, Jonas Mekas, Tristan Tzara". Wydawanie książek jest jedną z gałęzi szerszego projektu kulturotwórczego, finansowo przypisanego Fundacji - nie występuje tu konieczność planowania takiego systemu produkcji, w którym jedne książki musiałyby …