Powołane w 1823 r. w strukturach Ossolineum Muzeum Lubomirskich od chwili powstania służyło wraz z Biblioteką i Wydawnictwem polskiej kulturze i broniło narodowej tożsamości Polaków. Książę Henryk Lubomirski zobowiązał się wówczas do połączenia swojej kolekcji dzieł sztuki i pamiątek historycznych z Zakładem. Do Muzeum trafiły m.in. obrazy, rysunki dawnych mistrzów, m.in. Dürera i Rembrandta, grafika, numizmaty i militaria. Do wybuchu drugiej wojny światowej Muzeum Lubomirskich funkcjonowało w strukturach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Po wojnie, gdy Ossolineum z częścią zbiorów zostało przeniesione do Wrocławia, zmianie uległa jego struktura organizacyjna. Wydawnictwo i Biblioteka zaczęły funkcjonować oddzielnie jako jednostki podlegające Polskiej Akademii Nauk, Muzeum Książąt Lubomirskich nie odtworzono. Dzięki wieloletnim staraniom w 1995 roku Sejm RP przyjął Ustawę o Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich, na mocy której Zakład Narodowy otrzymał status fundacji prawa publicznego. W 2007 roku Ustawa została znowelizowana, zobowiązując Ossolineum do „utrzymywania Muzeum Książąt Lubomirskich i pomnażania jego zbiorów”. W związku z przypadającym w 2017 roku jubileuszem …