£ukasz Go³êbiewski: W ostatnich latach rynek ksi¹¿ki katolickiej prze¿ywa intensywny rozwój. Powstaje coraz wiêcej wydawnictw o profilu katolickim. Obecnie oficyn takich jest w Polsce oko³o 90- 100. W wiêkszoœci s¹ to wydawnictwa dzia³aj¹ce przy zakonach lub diecezjach, wiele jest tak¿e prywatnych wydawnictw katolickich. Oferta proponowana czytelnikom przez tych edytorów jest bardzo ró¿- norodna. Na rynku funkcjonuj ¹ równie¿ wyspecjalizowane podmioty zajmuj¹ce siê dystrybucj ¹ ksi¹¿ki katolickiej – istniej¹ hurtownie i ksiêgarnie katolickie. O tych wszystkich zagadnieniach mówi publikacja Jakuba Fro³owa „Raport o ksi¹¿ce katolickiej”. Jakub Fro³ow: Kiedy zbiera³em materia³y do ksi¹¿- ki, odnios³em wra¿enie, ¿e rynek ksi¹¿ki katolickiej jest du¿o bardziej ró¿norodny ni¿ wydaje siê przeciêtnemu czytelnikowi na podstawie obserwacji czynionych na targach ksi¹¿ki czy podczas odwiedzin w ksiêgarniach. Jest to rynek atrakcyjny, zarówno ze wzglê- du na ofertê tytu³ow¹, jak równie ¿ merytoryczny poziom publikacji. Mam nadziejê, ¿e moja ksi¹¿ka choæ w ograniczonym zakresie przyczynia siê do prze³amania pewnych stereotypów i uprzedzeñ. Niestety nie³atwo jest analizowaæ ten rynek. Liczba Ÿróde³ informacji jest bardzo ograniczona, poza tym nie zawsze s¹ one wiarygodne. Problemem pozostaje fakt, ¿e rynek ten jest wci¹¿ jeszcze bardzo zamkniê- ty – wydawcy katoliccy niech êtnie udzielaj¹ informacji na temat dzia³alnoœci swoich firm. Mam nadziejê, ¿e to siê zmieni i nast¹pi prze³amanie barier. Z perspektywy poczynionych przeze mnie analiz mogê wskazaæ pewne s³aboœci sektora ksi¹¿ki katolickiej. Na pewno musz¹ ulec zmianie metody dystrybucji oraz dzia- ³añ marketingowych. Myœlê, ¿e najwiêkszym problemem jest niew³aœciwe pojmowanie roli dzia³añ promocyjnych. S¹- dzi siê, ¿e dzia³ania te, je¿eli s¹ ofensywne i pomys³owe, s³u¿¹ jedynie powiêkszaniu maj¹tku wydawnictwa, osi¹- ganiu lepszych wyników finansowych. Na pewno tak jest i trzeba zdawaæ sobie sprawê z koniecznoœci podejmowania dzia³añ marketingowych z pobudek czysto ekonomicznych. Ale z drugiej strony wiêksza aktywnoœæ wydawnictw katolickich na szerokim rynku, tak- ¿e tym œwieckim, jest tak¿e wype³nieniem misji ewangelizacyjnej. Marketing trzeba traktowaæ nie tylko jako œrodek powiêkszania wartoœci ekonomicznych, ale równie¿ jako sposób poszerzania krê- gu czytelników i docierania ze S³owem Bo¿ym trochê dalej i szerzej. Zmienia siê profil wydawanych ksi¹¿ek przez edytor ów katolickich. Na znaczeniu coraz bardziej zyskuj¹ poradniki duchowe. Jest to zwi¹zane z prze³omem wieków, z czasami, w jakich ¿yjemy, w których wielu ludziom potrzebne s¹ s³owa otuchy i wsparcia. Wed³ug badañ czytelnictwa przeprowadzonych przez jeden z portali internetowych – 30 proc. kupowanych ksi¹¿ek to poradniki z zakresu ¿ycia duchowego. Na pewno dziedzin¹ zaniedban¹ jest powieœæ katolicka. Lukê tê wydawcy zape³niaj¹ t³umaczeniami dzie³ obcojêzycznych. Nieco lepiej jest z poezj¹, szczególnie za spraw¹ takich poetów jak ks. Jan Twardowski. Du¿¹ popularnoœci¹ ciesz¹ siê wszelkie ksi¹¿ki zwi¹zane z osob¹ Ojca Œwiêtego. Ka¿- da Jego pielgrzymka do ojczyzny, ka¿de wa¿niejsze wydarzenie w dziejach Watykanu s¹ obficie dokumentowane przez oficyny katolickie, a ksi¹¿ki te rozchodz¹ siê w wysokich nak ³adach. Wystarczy przypomnie æ publikacjê „Dar i tajemnica ” autorstwa Ojca Œwiêtego wydan¹ przez WAM, która rozesz³a siê w nak³adzie 350 tys. egz. Fakty takie wskazuj¹, jak du¿y jest potencja³ rynku ksi¹¿ki katolickiej. Ale niezb êdne jest wiêksze otwarcie na pozosta³¹ czêœæ rynku, a z drugiej strony równie¿ otwarcie siê rynku œwieckiego na ksi¹¿kê katolick¹. Nie mo¿na postrzegaæ ksi¹¿ki katolickiej wy³¹cznie jako literatury dewocyjnej. Œwieccy dystrybutorzy powinni uœwiadomiæ sobie, ¿e jest to oferta, na której, mówi¹c wprost i brutalnie, mo¿na zarobiæ. Myœlê, ¿e to, ¿e obustronne otwarcie ju¿ nast êpuje. Coraz wiêcej wydawnictw katolickich wspó³pracuje ze œwieckimi hurtowniami ksi¹¿ek. £ukasz Go³êbiewski: Dowodem na to, ¿e ksi¹¿k¹ katolick¹ zaczynaj¹ interesowa æ siê œwieccy dystrybutorzy i ¿e jest na ni¹ zapotrzebowanie czytelników mo¿e byæ oferta jednego z najszybciej rozwijaj¹cych siê klubów sprzeda¿y wysy³kowej – Klub dla Ciebie – nale¿¹cego do dwóch niemieckich koncern ów Bauer i Weltbild. W ofercie ka¿dego katalogu tego klubu znajdziemy wiele ksi¹¿ek o profilu katolickim. Nie przez przypadek klub ten intensywnie promowa³ siê podczas Targ ów Wydawców Katolickich. Oczywiœcie mo¿na stwierdziæ, ¿e Weltbild jest w³asnoœci¹ niemieckiego Episkopatu i wprowadzanie do oferty klubu ksi¹¿ek katolickich jest procesem naturalnym, ale my- œlê, ¿e gdyby te ksi¹¿ki Ÿle siê sprzedawa³y, nie by³yby tak eksponowane katalogach du- ¿ej firmy wysy³kowej. Jakub wspomnia³ o trudno œciach z uzyskaniem informacji. Przygotowuj¹c „Raport o ksi¹¿ce katolickiej”, Biblioteka Analiz rozes³a³a ankiety do wiêkszo œci wydawnictw katolickich. Przeprowadziliœmy badania, maj¹c nadziejê, ¿e ich wyniki pozwol¹ nam uzyskaæ wiarygodny obraz wielkoœci tego sektora sprzeda¿y ksi¹- ¿ek. Z ¿alem muszê przyznaæ, ¿e informacje, które uda³o siê nam uzyskaæ s¹ wci¹¿ niekompletne. Chcemy wydaæ kolejn¹ edycjê raportu i mam nadziejê, ¿e to pierwsze wydanie, jeszcze dalekie od doskona ³oœci, prze³amie pewne opory. ks. Marek Otolski: Ze strony wydawców katolickich wiele by³o pytañ na temat tej ksi¹¿ki. Stara³em siê pozytywnie nastawiaæ ich do tej inicjatywy. Bardzo cieszê siê, ¿e za opracowanie i wydanie takiej publikacji zabrali siê ludzie, którzy nie s¹ zwi¹zani z rynkiem …