środa, 22 marca 2017
WydawcaWydawnictwo Literackie
AutorTadeusz Borowski
RecenzentJANUSZ DRZEWUCKI
Miejsce publikacjiKraków
Rok publikacji2004
Liczba stron520


Opracowana przezTadeusza Drewnowskiego i Justynę Szczęsną „Poezja” zawiera blisko 230 wierszy i poematów, opatrzonych przedmową,
wstępem, przypisami oraz notą edytorską. Na książkę składają się nie tylko wiersze z przygotowanych
do druku przez samego Borowskiego zbiorków i z tomików wydanych przez jego przyjaciół bez jego wiedzy i zgody, ale także utwory rozproszone po czasopismach oraz teksty zgromadzone w archiwum Drewnowskiego, wybitnego znawcy jego życia i twórczości, autora poświęconej
mu fundamentalnej monografii
„Ucieczka z kamiennego świata” (1972), a także z archiwum Jerzego Turowicza. Ciekawostka! Po śmierci redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego” znaleziono pakiet ponad stu wierszy – z czego 32 nigdy
nieopublikowane – które zaraz po wojnie Borowski przez poetę Jerzego Zagórskiego przekazał „TP”.

Twórczość poetycka autora „Pożegnania
z Marią” została podzielona na dziesięć części. Całość otwiera cykl „Gdziekolwiek ziemia…”, drugi po „Wierszach wybranych” Baczyńskiego
debiut poetycki, jaki ukazał się – rzecz oczywista, anonimowo – w okupowanej Warszawie. Lektura tych pisanych z rozmachem, szerokim wersem, wizyjnych, niekiedy utrzymanych
w onirycznej poetyce, poematów – takich jak „Nocna elegia”, „Ruiny mgieł” czy „Obrazy snu” – uzmysławia,
że Borowski był wówczas pod przemożnym wpływem katastrofizmu tzw. Drugiej Awangardy, czyli przede wszystkim Józefa Czechowicza i Czesława
Miłosza.

Żył krótko (1922-1951) i tworzył krótko, ledwo dziewięć lat, z tym, że zaraz po wyzwoleniu zarzucił poezję i przez ostatnie cztery lata życia pisał wyłącznie prozę. Tak czy inaczej, w jego poezji da się wyodrębnić cztery okresy twórcze: okupacyjno-warszawski, obozowo-oświęcimski, powojenno-monachijski i powojenno-warszawski. Nie ulega wątpliwości, że chociaż swój poetycki dorobek traktował
z dezynwolturą i nonszalancją, to układał wiersze z pasją i wielkim talentem. O skali tego talentu świadczy
zarówno rozpiętość tematyczna, jak i formalna wierszy. Jest Borowski autorem utworów o dynamicznej akcji lirycznej – których kościec konstrukcyjny stanowi scenka rodzajowa,
zdarzenie – świadczących o autentycznym zacięciu reporterskim. W wierszu bez tytułu, zaczynającym się od słów „Wiersze piszę…” wyznawał
wręcz, że chce: „chyba tylko być reporterem,/ ironistą historycznych zdarzeń”. Z drugiej strony znajdziemy
w jego dorobku teksty refleksyjne, silnie osadzone w tradycji literackiej: pieśni, ody, modlitwy, kolędy.

„Poezje” to część pierwsza „Pism w czterech tomach” Borowskiego pod redakcją Drewnowskiego, Szczęsnej i Sławomira Buryły.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ