Dlaczego Amazonia była skazana na sukces? Fenomen Amazonii, będący nowatorskim i dalekosiężnym przedsięwzięciem błyskawicznie rozwijającego się środowiska sieciowego, jak większość wówczas powstających zjawisk internetowych o charakterze globalnym, nosił znamiona nowego paradygmatu kulturowego. I tylko pozornie wyrastał on ze starego środowiska analogowej dystrybucji książek. Wydaje się być prawdopodobne, iż różnica jakościowa i strukturalna nowego środowiska digitalnego, tak istotnie odbiegała od świata analogowego, iż mylnym jest stosowanie zasady prostej konwergencji starego w nowe. Nowa digitalna rzeczywistość, podparta komputerem i siecią, jest w stanie wytworzyć zupełnie nowe zjawiska społeczne i kulturowe, które są możliwe do realizacji, ale tylko w tym środowisku i są z nim zespolone digitalną całostką. Imperium istnienia sieci połączeń podmiotów rozproszonych, realizowanych programem i komputerem, przy całym dobrodziejstwie płynącym z natychmiastowego ich wykorzystywania, niezależnie od czasu i przestrzeni, to potęga nowego środowiska. Fotografia digitalna tylko pozornie jest następstwem jej analogowego pobratymca, ale jest bardzo prawdopodobnym, iż gdyby nie została wymyślona w roku 1839 przez Niepce’a, Daguerra i Talbota, to w postaci digitalnej powstałaby obecnie. Wszystkie predyspozycje psychiczne Bezosa, o których pisaliśmy w części pierwszej, poparte intuicją, uporem i głębokim przeświadczeniem o słuszności działania, uczyniły jego prorocze przewidywania o potencji i szybkiej konwergencji społeczeństwa sieciowego jak najbardziej trafnymi. Strategia „szybkiego wzrostu” oparta na „nowym myśleniu” to clue ideologii cyfrowej Bezosa. Dynamicznie wzrastająca liczba ludzi korzystających z internetu, szybsze i bardziej mobilne komputery, bardziej przyjazne interfejsy i doskonalsze programy operacyjne potwierdzały genialne wyczucie czasu i strategii Bezosa. Amazonia jako wytwór digitalizacji kultury Nie ulega wątpliwości, iż Amazonia w takiej postaci, jaką nadał jej Bezos, nie mogłaby istnieć w rzeczywistości analogowej, podczas gdy każda ówczesna analogowa forma księgarni mogłaby być implementowana do środowiska cyfrowego. Do tego istotnym jest fakt, że w nowej sieciowej rzeczywistości można było prowadzić biznes bardziej efektywnie i globalnie, zaś dla klienta nowa forma kupna miałaby o wiele większą wartość niż ta tradycyjna. Zasada wyboru lepszego i prostszego, zrealizowana w sieci, dawała zdecydowaną przewagę niż dotychczasowe formy zakupów. Pozostał tylko aspekt przekonania użytkownika do nowego sposobu reakcji i nabycia nowych umiejętności środowiska sieciowego, a to było już kwestią czasu i cierpliwości. Z perspektywy dekad staje się to zrozumiałe – z resztą sukces przedsięwzięcia to potwierdza – ale w roku 1995 trzeba było mieć ogromnie wizjonerskie wyczucie całego pomysłu, ale jednocześnie realne i podparte genialną intuicją, aby to przewidzieć. Wzmiankowany już fakt, iż książki stały na czele listy najszybciej rozwijającego się interesu internetowego (2300 proc. rocznie), co stało się zaczynem całego pomysłu, był tylko jednym z elementów puzzla sukcesu Amazonii. Dokładna analiza obrotów przedsiębiorstwa wykazała jeszcze trzy niezmiernie istotne czynniki sieciowego funkcjonowania księgarni, a były to: szybki obrót kapitałem, skrócony czas całej operacji (wyszukanie, zamówienie, realizacja, wysyłka) i niebywała dbałość o komfort klienta. Konwergencja gotówki Wystarczy w tym miejscu zdać się na arbitraż liczb, aby zrozumieć istotę rewolucji sieciowej. Kamieniem milowym rozwoju każdego przedsięwzięcia biznesowego jest cyrkulacja kapitału. Im krótszy jest cykl konwergencji gotówki, tym prężniej rozwija się interes. Bezos osiągnął na tym polu niewiarygodny progres – cykl konwergencji wyniósł w tym czasie dla Amazonii 33 dni! Dla analogicznego przedsięwzięcia, czyli tradycyjnej księgarni ten okres wynosił 79 dni. Amazonia, która nie potrzebowała kosztownej infrastruktury lokalowej, jak: budynki, magazyny, środki transportu czy personel obsługujący, mogła „odświeżać” swoje wirtualne zapasy książkowe 150 razy w roku. Innymi słowy roczna rotacja zasobu książek w Amazonii wynosiła 70 razy versus 2,7 raza w tradycyjnej księgarni. Analogiczne księgarnie tradycyjne mogły to zrobić 4 razy do roku. A przecież książka, pomimo zalety jaką jej zapewniała forma nośnika fizycznego, posiada także wiele wad: jest ciężka, a w masie ta wada rośnie i jest łatwo podatna na degradację zarówno przypadkową, jak i celową. Amazonia dysponowała ponad 1,5 milionową bazą książek, ale bardziej wirtualną niż realną. Fizycznie pojawiała się ona na krótką chwilę w biurze firmy – dostarczona przez hurtownika, po nabyciu przez klienta – i natychmiast była wysyłana do nabywcy. Ten niezwykle wygodny system wirtualizacji asortymentu wkrótce został trochę zakłócony przez system zwrotów i zawirowań w przesyłce towaru, ale Bezos prezentował zawsze pod tym względem nieugiętą zasadę: klient zawsze ma rację – nawet jeżeli jego roszczenia są nieuzasadnione, a na ich spełnieniu firma ewidentnie traci. Zasada almost in time minimalizująca kontakt fizyczny firmy z książką, stała się jej rozpoznawalnym sloganem. Dalej o książce, ale czy aby na pewno? Samo zjawisko książki – oprócz tego, że jest to najbardziej rozpoznawalny artefakt w dziejach kultury – pomimo swej długiej historii rozwojowej, jako jedno z niewielu, od …