Jak często w ciągu ostatnich 12 miesięcy czytałaś/czytałeś książkę? To pytanie zadano w 2013 roku mieszkańcom i mieszkankom poszczególnych krajów Unii Europejskiej. W Polsce 44 proc. odpowiedzi brzmiało: „Nie czytałem/ nie czytałam w tym czasie”. W Czechach podobną odpowiedź usłyszano jedynie w 28 proc. przypadków. Na podstawie badań Eurobarometru zaobserwować możemy duże zróżnicowanie co do poziomu czytelnictwa na naszym kontynencie. Można pokusić się o sformułowanie ogólnej tendencji: na Północy oraz na Zachodzie tradycja czytania książek zachowana jest w większej mierze niż na Południu. Jednym z krajów, które wymykają się z tego uogólnienia są Czechy – kraj nie tylko piwem płynący, nie tylko Hrabala i Haška czytający! Co czytają nasi sąsiedzi, których literaturę (i kulturę) uwielbiamy… sprowadzać do knajpianego pábení, absurdalnych opowieści o tchórzliwych Szwejkach, dzięki którym z łatwością podbudowujemy swoje ego narodowe, tworząc mit o polskim heroizmie, którego dumnym wyrazem ma być polska literatura, tak bardzo kontrastująca z zabawnymi opowiastkami naszego młodego braciszka zza południowych granic? W wielu rozmowach z tutejszymi wydawcami, pisarkami czy poetami słychać utyskiwania, że Czesi i Czeszki nie czytają współczesnej literatury rodzimej, wybierają raczej przekłady, czasami sięgną po jedną z kanonicznych czeskich powieści XIX wieku, ale nigdy nie po tomik poezji.Narzekania te są w dużej mierze uzasadnione, jednak sytuacja wydaje się odrobinę bardziej zniuansowana. Nowości. Po angielsku Rynek książki oraz czytelnictwo w Czechach zostały skolonizowane przez literaturę angielską i amerykańską. Według statystyk czeskiej Biblioteki Narodowej, które śledzą publikacje wypożyczane w 32 bibliotekach w kraju, w 2015 roku dzieła angloamerykańskich autorów i autorek stanowiły aż 64 proc. wszystkich wypożyczonych książek! Dla porównania: czeskie książki stanowiły 23 proc., na kolejnych miejscach znalazły się teksty autorów niemieckich (4 proc.), francuskich (2,4 proc.), słowackich (2,2  proc.), szwedzkich (1,5 proc.– ach, te kryminały!), hiszpańskich (0,46 proc.), włoskich (0,33 proc.), polskich (0,31 proc.) i rosyjskich (0,25 proc.). Jakim cudem polska literatura cieszyła się większym powodzeniem niż rosyjska? Nie, nie chodzi o Mickiewicza. Prym wiedzie tutaj Sapkowski. Michal Viewegh i Nora Roberts Kogo najczęściej wypożyczali czytelnicy? Zdecydowanym numerem jeden jest amerykańska autorka romansów i kryminałów – Nora Roberts. Tuż za nią znajduje się czeski historyk, znany przede wszystkim jako autor kryminałów historycznych, Vlastimil Vondruška. Jego popularność utrzymuje się w Czechach od wielu lat. W pierwszej dziesiątce najczęściej wypożyczanych zagranicznych pisarzy i pisarek znajdziemy przede wszystkim autorów i autorki powieści kryminalnych(James Patterson i Michael Ledwige, MaryHiggins Clark, Agatha Christie, Jo Nesbø), książek dla dzieci (Thomas Brezina, Jeff Kinney) oraz romansów czy „lżejszych” powieści opisujących przede wszystkim rodzinne i miłosne perypetie kobiet ze średnich czy wyższych klas społecznych (Sandra  Brown, Barbara Cartland oraz bardzo popularna słowacka autorka Táňa Keleová- -Vasilková). Podobne gatunki wybierane są również spośród literatury rodzimej. Oprócz wspomnianego już Vondruški w pierwszej dziesiątce uplasowali się: autorzy kryminałów i literatury faktu Jan Bauer oraz Jan Cimický, który zamyka pierwszą dziesiątkę, autorka popularnych powieści historycznych Hana Parkánová- Whitton, a także Hana Martinková, Alena Jakoubková i Taťána Kubátová, które są w pewnym sensie czeskimi odpowiednikami Sandry Brown czy Barbary Cartland. Na …