Mówiąc żartem, Jan Józef Szczepański – którego setna rocznica urodzin minęła niepostrzeżenie 12 stycznia (nawet w TVP Kultura się o tym nie zająknięto!) - do literatury wkroczył w „Butach” „Polską jesienią”. Takie tytuły nosiły jego pisarskie juvenilia. Pierwsze zawierało cykl opowiadań (m.in. „Wszarz” i „Stajnia na Celnej”) rozliczających się – w sposób odległy od heroizmu, o co mieli pretensje, skądinąd słuszne, nie tylko kombatanci – z własną przeszłością okupacyjną. Bo autor był konspiratorem Związku Jaszczurczego, a potem Armii Krajowej. A wcześniej walczył w Kampanii Wrześniowej. I zbeletryzował swe przeżycia w drugiej ze wzmiankowanych na początku książek. Swą rangę umacniał kolejnymi powieściami. „Ikar” i „Wyspa” pieczołowicie rekonstruowały losy Antoniego Berezowskiego, powstańca styczniowego, a potem zamachowca usiłującego zabić cara Aleksandra II. Zamachu – nieudanego – dokonał w Paryżu, więc podlegał francuskiej jurysdykcji. Został skazany na wieloletnie więzienie – a potem przymusowe osiedlanie – na Nowej Kaledonii, gdzie zmarł (po przeszło czterech dekadach pobytu!) w roku 1917. „Kapitan” – napisany w roku 1969 – edycji doczekał się dopiero kilkanaście lat później. Zrazu emigracyjnej. Krajowi czytelnicy opowieści o Witoldzie Gorskim – dowódcy statku „Dżakarta”, którego Wojna Sześciodniowa zaskoczyła w Kanale Sueskim – poznali już w III RP. Wprawdzie kapitan i jego dzielna załoga pomogli wielu żołnierzom egipskim, zagubionym, nierzadko rannym w tym konflikcie zbrojnym, lecz – jak donosił agent Służby Bezpieczeństwa, obecny chyba na każdej jednostce peerelowskiej flotylli …