Rok 2017 był pierwszym rokiem nowego i bardzo oczekiwanego programu wsparcia dla księgarzy i bibliotekarzy „Partnerstwo dla książki”. Biblioteki wsparcie otrzymywały już od lat, ale księgarze byli tego pozbawieni. Dlatego pomysł Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został entuzjastycznie przyjęty w księgarskim środowisku. W jego wyniku zaktywizowało się wielu księgarzy, głównie z młodszego pokolenia, odbyło się szereg spotkań autorskich, warsztatów, a także niezwykle przydatnych szkoleń branżowych. Program służy finansowaniu czterech rodzajów zadań: • prowadzeniu szkoleń dla bibliotekarzy zatrudnionych w bibliotekach publicznych; • prowadzeniu działań animujących czytelnictwo w bibliotekach publicznych; • prowadzeniu szkoleń dotyczących podniesienia kwalifikacji księgarzy; • promocji księgarń stacjonarnych i prowadzenia przez nie działań animujących czytelnictwo. „Rynek czytelniczy nie może istnieć i rozwijać się bez dwóch podstawowych miejsc dostępu do książki: księgarń i bibliotek. Oba te podmioty pełnią także funkcje kulturotwórcze i powinny kształtować zachowania czytelnicze w społecznościach, w których działają. By jednak mogły te funkcje spełniać, muszą być nie tylko dobrze zaopatrzone i prowadzone na poziomie odpowiadającym potrzebom ich użytkowników, powinny również te potrzeby kreować” – czytamy w opisie projektu. „Kurcząca się dramatycznie liczba księgarń, szczególnie księgarń autorskich, które w ofercie mają niszowe, często ambitniejsze tytuły, jest problemem, który zaczyna dotykać nie tylko czytelników, ale i niektórych wydawców czy samorządowe instytucje kultury, dla których księgarnie są często jedynymi partnerami przy organizacji wydarzeń literackich. Znikają księgarnie w małych miastach, będące, obok bibliotek, jedynym miejscem kontaktu z nowościami wydawniczymi. W obu wypadkach księgarze, mimo dużej elastyczności i gotowości adaptacji do nowych warunków, przegrywają w konkurencji np. ze sklepami internetowymi, które nie spełniają funkcji społecznych. Jeśli wziąć pod uwagę, jak szybko postępują zmiany, może to być ostatni moment, żeby podjąć działania naprawcze. Konieczne jest podniesienie kwalifikacji zawodowych księgarzy, prestiżu tego zawodu, a także wsparcie działalności kulturalnej księgarń oraz ich rozwoju. Zasadniczym celem programu jest wspieranie zadań o charakterze niekomercyjnym. Program umożliwia też wsparcia dla zadań, które wysoką wartość merytoryczną łączą z potencjałem komercyjnym – pod warunkiem, że wsparcie mieści się w dopuszczalnych limitach pomocy publicznej” – tak uzasadniało powołanie programu „Partnerstwo dla książki” Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ubiegłoroczna edycja miała charakter pilotażowy, a kontynuację programu uzależniono od jej wyników. Dziś już wiemy, że spełniła oczekiwania resortu kultury, bowiem na początku roku ogłoszono nowy nabór. W ubiegłym roku w pierwszym naborze pozytywnie rozpatrzono 221 wniosków nadesłanych przez księgarzy. W drugim naborze pozytywną opinię otrzymało 156 wniosków. Jak przekazała „Wiadomościom Księgarskim” Anna Tusiewicz z Instytutu Książki – instytucji zarządzającej programem – do tegorocznej edycji nadesłano aż 382 wnioski. Kwota zarezerwowana na program wynosi w tym roku, podobnie jak rok wcześniej, 5,1 mln zł. Przy czym maksymalny procentowy udział dotacji w budżecie zadania może wynieść 80 proc., co oznacza, że ubiegający się o dotację musieli w kosztorysie uwzględnić przynajmniej 20 proc. udziału wkładu własnego. O wsparcie finansowe na prowadzenie działań promujących księgarnie stacjonarne oraz na szkolenia dla księgarzy mogły ubiegać się organizacje pozarządowe i podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Jeden wnioskodawca mógł złożyć maksymalnie cztery wnioski. Minimalna kwota wnioskowana na działania promocyjne wynosiła 5 tys. zł, natomiast na szkolenia – 15 tys. zł. Górna granica kwoty wnioskowanej w obu przypadkach wynosiła 50 tys. zł. Jak podkreślono w regulaminie programu, przy ocenie wniosków na działania promocyjne preferowane dodatkowymi punktami są wnioski dotyczące indywidualnych księgarń stacjonarnych o powierzchni do 120 mkw., posiadających powyżej 1000 tytułów w sprzedaży, zwłaszcza w zakresie beletrystyki, literatury dziecięcej i naukowej. Dzięki programowi udało się w ubiegłym roku przeprowadzić szereg ważnych inicjatyw. Polska Izba Książki zorganizowała internetowy kurs szkoleniowy dla księgarzy „Księgarnia przyszłości”, prowadzony przez znawców przedmiotu i praktyki księgarskiej: Jerzego Okuniewskiego (zarządzanie księgarnią) oraz Lindę Majerowicz (e-commerce i e-marketing w praktyce księgarskiej). Jeden z wykładów poświęcony był również wypełnianiu wniosków w Programie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Partnerstwo dla książki”. Z kolei Biblioteka Analiz przygotowała cykl webinariów „Księgarnie nowoczesne i efektywne”. W ramach projektu nagrano wykłady, których zadaniem było przekazanie użytecznej wiedzy służącej podniesieniu kwalifikacji pracowników księgarń w obszarach takich jak: budowa oferty sprzedażowej, komunikacja z klientem, efektywna prezentacja i sprzedaż książek, skuteczne wykorzystanie mediów społecznościowych do budowy marki księgarni oraz zwiększenie kompetencji księgarzy w obszarze istniejących regulacji prawnych. Dostęp do wszystkich materiałów był bezpłatny, wszystkie zarejestrowane wykłady udostępniono na stronie dedykowanej webinariom – www.ksiegarze2017.pl oraz na kanale YouTube. Biblioteka Analiz, która specjalizuje się w szkoleniach branżowych, zorganizowała również trzy szkolenia stacjonarne: w Szczecinie, Białymstoku i w Rzeszowie, poświęcone takim zagadnieniom jak: merchandising księgarski, obsługa klienta, promocja księgarni, organizacja wydarzeń kulturalnych, w tym proczytelniczych, jak również prawne aspekty funkcjonowania księgarń. Szkolenia stacjonarne pt. „Księgarnie w Polsce 2017. Rozwój kompetencji zawodowych księgarzy” zorganizowała również firma Olycom. W trzech szkoleniach podzielonych na bloki tematyczne, uczestniczyło łącznie ok. 60 przedstawicieli księgarń. Księgarki (w przeważającej większości) i księgarze reprezentowali placówki o różnym profilu – od ogólnoasortymentowych po wyspecjalizowane, m.in. dziecięce czy religijne. Spotkania odbyły się w Bydgoszczy, Krakowie i w Poznaniu. Program szkolenia obejmował różne praktyczne aspekty prowadzenia księgarń, m.in. jak stworzyć przyjazne miejsca dla klienta, jak zaaranżować witrynę, jak organizować spotkania autorskie i inne wydarzenia w księgarni, jak budować relacje z klientem, omówiono również sposoby komunikacji, sytuacje kryzysowe oraz prawne …