Historia Polski bitwami stoi. Bo też trzeba przyznać naszym przodkom szczególny dar wygrywania wielkich batalii (a i przegrywać umieli w stylu nie mniej godnym pieśni), choć na ogół nie przekładał się on na umiejętność praktycznego wykorzystywania odnoszonych zwycięstw. Ot, co żołnierz szablą wyrąbał, to panowie posłowie czy ekscelencje dyplomaci bądź dożywotni prezydenci, dla niepoznaki królami zwani, z kretesem marnowali. Co do samych bitew jednak – mucha nie siada! Przypadająca 15 lipca okrągła rocznica starcia pod Grunwaldem skłania do szerszej refl eksji, albowiem rok bieżący przynosi nie jeden lecz trzy tego typu okrągłe jubileusze, osobliwy zaś układ upamiętnianych wydarzeń, w równych dwustuletnich odstępach, niezwykle trafnie streszcza nasze narodowe dzieje. Słowem: historia w pigułce, czy raczej – w karabinowej łusce. Wizja i entuzjazmSekwencję rozpoczyna wiktoria grunwaldzka – królowa polskich bitew a ponadto wydarzenie dla całych dalszych dziejów naszego państwa kluczowe – swoisty akt założycielski zarówno Rzeczypospolitej i jagiellońskiego imperium, jak również tworzącego je społeczeństwa obywatelskiego. Batalia „być albo nie być” – klęska mogła oznaczać wymazanie Polski z mapy Europy, zwycięstwo zaś złamało kręgosłup agresywnego sąsiada, dało odrodzonemu przed wiekiem królestwu podstawy nieporównanie wyrazistszego zaistnienia na arenie międzynarodowej, Władysławowi Jagielle zaś otworzyło drogę do zapoczątkowania dynastii, która wyniesie Rzeczpospolitą do pozycji niekwestionowanego mocarstwa. Obfitość portretów bitwy zachęca do sięgnięcia po rzecz najświeższą – „Grunwald 1410. Bitwa, która przeszła do legendy” Witolda Mikołajczaka – opublikowaną przez Wydawnictwo Replika z Zakrzewa. Sumując wyniki dociekań licznych pokoleń dziejopisów poznański historyk snuje opowieść o burzliwej relacji Polaków i Litwinów z teutońskim zakonem, od przybycia tego ostatniego na ziemię chełmińską aż po inkorporację Prus Królewskich przez …