Za pretekst do tego felietonu posłużył mi esej Andrzeja Mencwela „Toast na progu” (Wydawnictwo Literackie, 2017). Cały ów tom antropolog kultury z Uniwersytetu Warszawskiego poświęcił zanikowi kultury chłopskiej. Może lepiej powiedzieć: zanikaniu jej tradycyjnego kształtu. Bo przecież polska wieś wciąż niewzruszenie trwa i poniekąd ma się dobrze. Tylko że teraz ma się inaczej. Co nie znaczy: pokracznie. O czym jeszcze nieco później wspomnę. Autor, dziś profesor, urodzony w 1940 roku, twierdzi, że na dawności wiejskiej się zna. Co prawda nie pochodzi z żadnego zabitego dechami sioła, tylko z małomiasteczkowego Tarnobrzega, więc choć w dziecięcych latach do wsi miał rzeczywiście blisko, lecz jeszcze bliżej mu było do ambicji powiatowych, także do aspiracji leżącego opodal Sandomierza i w ogóle do spraw miejskich. Tym bardziej, że talent oraz wysoka inteligencja szybko pchnęły go ku szybkiej karierze w Warszawie, co zresztą miało z czasem tzw. różnorakie, niekiedy wielce dramatyczne, konsekwencje. Ale – powiada Mencwel, przystępując do pisania eseju – naprawdę uważnie obserwowałem przez całe życie wieś, śledząc jej ewolucję na przykładzie losów swego przyjaciela, wzorcowego (w sensie kulturowym) rolnika Zbyszka. O czym zresztą nic a nic nie wiedziałem, kiedy siadywałem jako nieopierzony, bardzo pilny student na elitarnych konwersatoriach magistra Andrzeja Mencwela, wówczas młodego gwiazdora warszawskiej polonistyki, kiedy na początku siódmej dekady lat siedemdziesiątych powrócił ze stypendium we Francji, opromieniony sławą twórczej rozprawy poświęconej Stanisławowi Brzozowskiemu, która ukazała się za kilka lat i narobiła mnóstwo polonistycznego hałasu. Ale tutaj nie o tym. Tutaj o sielskości. Nie wnikając w szczegóły, napiszę tylko, że o …