W 2013 roku po raz trzeci Instytut Książki i „Rzeczpospolita” opracowały ranking bibliotek publicznych. Organizatorzy rozesłali ponad 2300 ankiet do wszystkich gmin wiejskich i miejsko-wiejskich oraz małych miast mających mniej niż 15 tys. mieszkańców. Na ankietę odpowiedziało ponad 760 placówek. Jak deklarują organizatorzy rankingu, przyjęta metoda oceny bibliotek premiuje działania na rzecz jakości i komfortu obsługi czytelników, poziom czytelnictwa, liczbę kupowanych nowości i wydatki samorządu na utrzymanie placówki. Jednak jak to się ma do aktywności ankietowanych placówek w poprzednich edycjach rankingu? Czy przybyło biorących w nim udział bibliotek, czy skład tej grupy ulegał dużym fluktuacjom, czy może ocenie poddają się te same placówki? – Każdego roku zwiększa się liczba bibliotek biorących udział w naszym rankingu. W 2011 było to ponad 600 odpowiedzi, w 2012 ok. 700, a w roku 2013 ponad 760. Bibliotek chętnych do udziału w rankingu przybywa. W dwóch pierwszych edycjach liczba i skład ocenianych grup były zbliżone, w zeszłym roku pojawiło się dużo nowych uczestników i stąd spore przetasowanie w czołówce. Do rankingu dołączyły samorządy z bibliotekami, które zakończyły inwestycje, mają potrzebę pochwalenia się i sprawdzenia jak wypadają na tle innych. Zaczęła się pozytywna rywalizacja. To był jeden z celów, który chcieliśmy osiągnąć. Warto przy tej okazji podkreślić, że „Ranking bibliotek” skierowany jest właśnie do lokalnych samorządów. Jego celem nie było i nie jest wywołanie do tablicy bibliotekarzy. Jego celem było zestawienie gmin (z wójtami lub burmistrzami oraz radnymi na czele) i wskazanie tych, które stwarzają najlepsze warunki dla funkcjonowania i rozwoju biblioteki – przekonuje w rozmowie z Biblioteką Analiz Grzegorz Gauden, dyrektor Instytut Książki. Jednak jak twierdzi, udział w rankingu jest dobrowolny, a nie każdy chce się poddawać ocenie i porównywać z innymi. – Dzieje się tak zwłaszcza w sytuacji, gdy władze samorządowe nie dostrzegły jeszcze potrzeby inwestycji w swoją bibliotekę. Dla części samorządów prowadzenie bibliotek to nadal często przykry obowiązek wynikający z ustawowych regulacji – przyznaje szef IK. Na szczęście to się zmienia, czego najlepszym świadectwem jest liczba bibliotek gminnych budowanych lub modernizowanych w ramach Programu Wieloletniego Kultura+, priorytet „Biblioteka+. Infrastruktura bibliotek”. Jest ich 225, z czego 78 inwestycji już zakończono (stan na 31 grudnia 2013 roku). Ze statystycznego punktu widzenia podsumowanie wyników rankingu prezentuje się następująco. Biblioteki to nie tylko wypożyczalnie książek, …