Piątek, 29 marca 2019
WydawcaŚwięty Wojciech
Autoro. Marko Ivan Rupnik, Natasza Govekar
Recenzent(jk)
Miejsce publikacjiPoznań
Rok publikacji2018
Liczba stron242
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 3/2019

Są tacy artyści, których dzieła rozsiane po całym kontynencie oglądają tysiące ludzi, lecz tylko niewielu kojarzy ich z nazwiska. Należy do nich niewątpliwie o. Marko I. Rupnik, którego prace zobaczyć możemy w całej Europie: od San Giovanni Rotondo, przez Rzym, Madryt, aż po Kraków. Ten słoweński jezuita – wraz ze swym zespołem Centrum Aletti – stworzył ponad setkę mozaik zdobiących wielkie katedry, licznie odwiedzane sanktuaria, kaplice i kościoły w wielu krajach. Jego sztuka nawiązująca w swej prostocie do wczesnochrześcijańskich fresków, a w swym symbolizmie do bizantyjskiej ikony, odpowiada – jak twierdzą historycy sztuki – na oczekiwanie, które zrodziło się w Kościele po długim czasie, w którym sztuka i wiara już się nie rozumiały. O. Rupnik wnikliwie studiował dorobek minionych wieków, a mimo to (a może właśnie dlatego) potrafi nadać swym dziełom rys nowoczesności, dzięki czemu tradycja staje się naprawdę żywa. W tych propozycjach artystycznych – mozaikach postaci o wielkich oczach i przesłoniętych smutkiem obliczach – Jan Paweł II widział „wyraz teologii, która oddycha dwoma płucami i w której Kościół trzeciego tysiąclecia znaleźć może źródło nowej witalności”. Bo też i dzieła zespołu o. Rupnika mają głębokie podłoże teologiczne; powstają pod wpływem myśli czerpanej w dużej mierze z dorobku Kościołów Wschodnich.

W swej refleksji nad źródłami sztuki, uprawianej przez siebie i 12-osobowy zespół z nim współpracujący, o. Rupnik odwołuje się zwłaszcza do dorobku tzw. srebrnego wieku w filozofii rosyjskiej, przypadającego na przełom XIX i XX wieku, który oznaczał powrót do metafizyki, w tym do prawosławia. I zdawał się on ukazywać i zapowiadać nowe oblicze Rosji. Kres tym oczekiwaniom położyła bolszewicka rewolucja, lecz część myślicieli rosyjskich kontynuowała swą działalność na emigracji. Do najwybitniejszych przedstawicieli srebrnego wieku należeli filozofowie i teolodzy – związani później z Instytutem św. Sergiusza w Paryżu – tacy jak Władimir Sołowjow, Nikołaj Bierdiajew czy Siergiej Bułhakow.

Dla o. Rupnika teologia powinna przemawiać przez materię, łączyć umysł i dłonie artysty. Słowem: odgrywać zasadniczą rolę w przekazywaniu, za pośrednictwem ikonografii, treści teologicznych i nauk religijnych. Stąd jego mozaiki – jak wyjaśnia to swej rozmówczyni – stają się coraz bardziej materialne i świetliste, ponieważ mają ukazywać materię świata jako scenerię teofanii. A teofania jest manifestacją Boga w Biblii w taki sposób, że jest rozpoznawalna przez ludzkie zmysły. A dokładniej: jest to widzialny obraz Boga.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ