Dwa dramaty w jednym tomiku, ale nieprzypadkowo. Heiner Müller
bowiem napisał utwór polemicznie nawiązujący do tekstu Brechta, tak
więc czytane jeden po drugim dają obraz przemian myślenia o współczesnym
dramacie. Chodzi bowiem o model dramatu, który przeciwstawia
się tradycyjnie rozumianemu dramatowi europejskiemu, w którym
występują wyodrębnione postacie, prawdopodobieństwo psychologiczne
i, oczywiście, katharsis. Słowem o dramaty skrojone wedle
przepisu Arystotelesa ze wszystkim późniejszymi modyfikacjami.

Brecht szukał nowej formuły dramatu. Były to m.in. tzw. sztuki do
czytania, Lehrstück, a wśród nich radykalna „Decyzja” (1930), sztuka
jawnie dydaktyczna, pouczająca, jak mianowicie wybijać się na świadomość
rewolucjonisty. Czytana dzisiaj, wydaje się tyleż śmieszna, co
złowróżbna (kiedy Brecht pisał utwór, zafascynowany rewolucją bolszewicka,
było jeszcze przed stalinowskimi czystkami lat 30.), ale trzeba
pamiętać o kontekście historycznym i dążeniu artysty do stworzenia
nowego języka teatralnego. Z tym językiem polemizuje po latach Müller,
nazywany dzisiaj za Lehmannem klasykiem dramatu post-dramatycznego
(jakby to cudacznie nie brzmiało). Dość na tym, że w „Mauzerze”
(1970) Müller nie tylko zrywa z indywidualizowaniem tekstu jak Brecht,
ale wręcz uniemożliwia budowanie postaci, czyniąc z dramatu tekst do
wspólnego przepowiadania przez widzów i aktorów niemal w dowolny
sposób. Polemista nie tylko po swojemu pisze dramat Brechta od
nowa, ale podaje w wątpliwość jego ideowe przesłanie.

Oba projekty poniekąd buntują się przeciw sobie, bo na koniec, niczym
hydra, z tekstu wyłania się „ja” bohatera, który podejmuje decyzje
o samounicestwieniu dla dobra rewolucji. Śmierć bohatera zatem oznacza
jego artystyczne odrodzenie. Oto paradoks buntowników, którzy
niepostrzeżenie dla siebie wracają do Arystotelesa.