Piątek, 11 maja 2018
WydawcaPrószyński i S-ka
AutorPeter Longerich
TłumaczenieBartosz Nowacki
RecenzentTomasz Zb. Zapert
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2018
Liczba stron232
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 4/2018

20 stycznia 1942 roku miało miejsce najbardziej zbrodnicze spotkanie w dziejach II wojny światowej. Przewodniczył mu szef Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy Reinhard Heydrich, zaś uczestniczyli najważniejsi urzędnicy hitlerowskich Niemiec, ludzie wykształceni i inteligentni. W eleganckiej, luksusowo urządzonej willi nad brzegiem jeziora Wannsee, położonej w ekskluzywnej dzielnicy Berlina, rozważali detale „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Wydanie wyroku śmierci na sześć milionów osób zajęło im dwie godziny z hakiem, po czym zadowoleni ze swych ustaleń zasiedli do suto zastawionego stołu. Zaspokoiwszy głód obiadowymi frykasami, wznieśli toast – rzecz jasna na cześć führera – lampką markowego koniaku, a na pożegnanie wypalili renomowane cygara. Jedyny zachowany egzemplarz protokołu z tego tajnego spotkania do dziś budzi odrazę. Peter Longerich dokonuje błyskotliwej interpretacji tego makabrycznego dokumentu, który określono mianem „najbardziej haniebnego we współczesnej historii”.

Jego sugestywna książka uświadamia wpływ spotkania w Wannsee na myślenie, które doprowadziło do ludobójstwa. Zarazem pokazuje, że owa narada stanowiła tylko jeden z elementów składających się na długi, przerażający proces przeradzania się jadowitego antysemityzmu w hekatombę.

Podczas procesu norymberskiego żaden o oskarżonych prominentów Trzeciej Rzeszy nie chciał się przyznać, że zna treść protokołu z Wannsee. Więcej – Göring i pozostali sugerowali, że takowy nie istniał. Przecież wszystkie egzemplarze miały zostać zniszczone. Niemiecka precyzja w tym wypadku zawiodła. W archiwum Auswärtiges Amt (Ministerstwa Spraw Zagranicznych) zachował się jeden. Stał się kluczowym dowodem procesowym.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ