Czwartek, 21 kwietnia 2011
WydawcaWydawnictwo Wielki Sen
AutorAnna Kłodzińska
RecenzentPiotr Kitrasiewicz
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2010
Liczba stron176


W sławiących peerelowskie służby śledcze kryminałach Anny Kłodzińskiej
rzucało się w oczy nieźle odmalowane tło obyczajowe tamtego
okresu. „Nieźle” to znaczy w miarę uczciwie, oczywiście na tyle, na ile
autorka mogła sobie pozwolić w ramach tolerancji reżimowej cenzury.
Kłodzińska, oficer prasowy Komendy Stołecznej MO, wykazywała
niekiedy pewną odwagę pisząc na tematy wstydliwe i niechętnie postrzegane
przez władze partyjne i państwowe, na przykład o ludzkiej
biedzie. Temat ubóstwa wybija się na pierwszy plan motywacji młodego
referenta Centrali Garbarskiej, Jana Wilczyńskiego, który postanawia
przejść z administracji do produkcji. Wilczyński żyje z żoną i dziećmi
w małym mieszkaniu. Są typową, uczciwie pracującą rodziną Polski Ludowej,
której nigdy nie wystarcza do pierwszego. Nie stać ich nie tylko
na samochód czy telewizor, nie mówiąc o domu wolnostojącym, ale
nawet na przyzwoite jedzenie czy porządne ubranie. Trudności bytowe
sprawiają, że Wilczyński uważnie wysłuchuje propozycji majstra ze
swojego przedsiębiorstwa, żeby objąć funkcję magazyniera i wyprowadzać
„na lewo” znaczne partie skór, które następnie będą sprzedawane
na czarnym rynku. Zamiast 1,5 tys. zł będzie zarabiać – bagatela – 30
tys. Oczywiście, nieoficjalnie, z ręki do ręki. Wilczyński ma poważny
dylemat, boi się, waha, zastanawia, ale w końcu wyraża zgodę…

Powieść Kłodzińskiej jest na pozór umoralniającą opowiastką o konieczności
poszanowania mienia państwowego. Ale między wierszami
daje się wyczytać pewna kontestacja porządku społecznego, który z jednej
strony sprawia, że ludzie uczciwi żyją w biedzie, a z drugiej – karze
niezwykle okrutnie za kradzieże. Oczywiście, mienia państwowego,
bo za prywatne nie represjonowano tak ostro. Może właśnie ta ukryta
wymowa powieści sprawiła, że jej publikacja nastąpiła wyłącznie na
łamach prasy, a konkretnie „Kuriera Polskiego” w 1961 roku. Niniejsza
edycja jest jej pierwszym wydaniem książkowym.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ