Wtorek, 23 października 2018
WydawcaMuzeum Powstania Warszawskiego
AutorAdam Borkiewicz
RecenzentPiotr Dobrołęcki
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2018
Liczba stron1247
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 10/2018

Edycja tej publikacji to więcej niż książka, gdyż sama ma swoją historię, a przy tym imponuje rozmachem i starannością edytorską. Jej pierwsze wydanie ukazało się sześćdziesiąt jeden lat temu i uznane zostało za dzieło przełomowe, jednak niemal od pół wieku nie było wznawiane. Jak we wstępie przekazuje Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego, autor zaczął przygotowywać tę pracę jeszcze w trakcie Powstania, „zaś po wojnie kontynuował badania, wykorzystując liczne dokumenty i relacje”, jednak „archiwum, które stworzył przy tej okazji, zostało skonfiskowane w 1949 roku przez władze Polski Ludowej i bezpowrotnie stracone”. Widzimy więc, że niezmierzone straty, jakie ponieśliśmy w trakcie wojny, a zwłaszcza Powstania Warszawskiego, nie były ostatnimi, bo nawet po zakończeniu działań wojennych i nastaniu pokoju nic nie mogło być bezpiecznie zachowywane.

Obecna edycja, która jest efektem wieloletnich prac zespołu Muzeum Powstania Warszawskiego, nie jest zwykłym wznowieniem, lecz tworzy całkiem nową, i to wręcz monumentalną wartość dzięki temu, że pierwotny tekst został uzupełniony o wiedzę współczesną i współczesny aparat naukowy, wzbogacony ogromną liczbą ilustracji i reprodukcji, a do tego wydany wzorowo pod względem poligraficznym.

Dzieło płk. Adama Borkiewicza zostało dopełnione tekstami wstępnymi, wspomnianym już wprowadzeniem Jana Ołdakowskiego, tekstem córki autora – dr Anny Borkiewicz-Calińskiej, niezwykle cennym artykułem Katarzyny Utrackiej zatytułowanym „Historiografia Powstania Warszawskiego” oraz notą redakcyjną Ewy Biernackiej, w której czytamy, że „dodany aparat naukowy jest rozbudowany – uwzględnia aktualną wiedzę historyczną, weryfikuje, uściśla, uzupełnia tekst”.

Niezwykle cennym uzupełnieniem głównego tekstu są liczące blisko 250 stron aneksy. Obejmują szczegółowy schemat organizacyjny sił powstańczych – od Komendy Głównej z dowódcą AK gen. dyw. Tadeuszem Borem-Komorowskim aż po żołnierzy innych organizacji konspiracyjnych: NSZ-AK, NSZ-ONR, Armii Ludowej czy Polskiej Armii Ludowej, bibliografię selektywną, obejmującą również najnowszą literaturę przedmiotu, prezentującą aktualne wyniki badań nad Powstaniem Warszawskim oraz oczywiście indeksy: nazwisk i pseudonimów, oddziałów powstańczych oraz indeks topograficzny i geograficzny, jak też spis map.

Opinie wybitnych historyków (dr hab. Andrzej Kunert, prof. Alexandra Richie i prof. dr hab. Wojciech Roszkowski) zamieszczone na zakończenie tej monografii podkreślają jej ogromne znaczenie, jakiego nie utraciła nawet po kilkudziesięciu latach od publikacji, a została „napisana przez pułkownika Armii Krajowej, który zebrał unikatowe informacje źródłowe, zniszczone później przez UB”. Czytamy też, że „jest to nie tylko podstawowe opracowanie wojskowych aspektów Powstania Warszawskiego, ale też edytorski pomnik upamiętniający to wielkie wydarzenie”.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ