Piątek, 6 kwietnia 2018
WydawcaOficyna 21
AutorMarian Czuchnowski
RecenzentJanusz Drzewucki
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2017
Liczba stron238
Tekst pochodzi z numeru MLKMagazyn Literacki KSIĄŻKI 3/2018

Składający się z czternastu części poemat „Szpik egzystencji” to opus magnum Mariana Czuchnowskiego (1909-1991), jednego z największych outsiderów literatury polskiej XX wieku.

Urodził się we wsi Polna koło Grybowa, po zdaniu matury w Gorlicach studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim, należał do najradykalniejszych działaczy Stronnictwa Ludowego, wielokrotnie aresztowany, osadzony nawet w Berezie Kartuskiej. Zadebiutował jako poeta w 1930 roku tomikiem „Poranek goryczy”, ale uznanie krytyki przyniósł mu trzeci zbiorek ogłoszony w roku 1932 „Reporter róż”.

Związany był z kręgiem Awangardy Krakowskiej. Uprawiał także prozę, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej ogłosił dwie powieści „Cynk” oraz „Pieniądz”. W październiku 1939 został aresztowany przez NKWD, przeszedł przez więzienia we Lwowie, Odessie, Charkowie i Moskwie, zesłany do łagru na Kołymę. W roku 1941 cudem zwolniony z obozu, zaciągnął się do Armii Polskiej generała Andersa, był redaktorem wydawanej w Jerozolimie „Gazety Polskiej”. Potem osiadł w Anglii. Współpracował z emigracyjną prasą londyńską, z „Oficyną Poetów” i „Kontynentami”, a także z paryską „Kulturą”. Utrzymywał się z pracy fizycznej. Na emigracji opublikował kilka zbiorów wierszy, takich jak „Pola minowe” i „Dama w jedwabnym płaszczu deszczowym”, powieści „Tyfus, teraz słowiki” i „Czarna koronka”, sztukę teatralną „Fiołki z Warszawy” i tom szkiców publicystycznych „Z Moskwy do… Moskwy”. W czasach PRL -u wydawany incydentalnie. W latach pięćdziesiątych zaczął pracę nad poematem „Szpik egzystencji”, nazywanym przez autora „powieścią wierszem” i pracował nad nim ponad dwadzieścia lat.

Słabo znany w kraju, głównie zresztą w kręgu specjalistów, Marian Czuchnowski należy do tych pisarzy, którzy ciągle czekają na odkrycie. Edycja „Szpiku egzystencji” w opracowaniu Michała Stefańskiego, który opatrzył książkę także posłowiem i notą edytorską, jest znakomitą okazją ku temu. Dzieło Czuchnowskiego jest wyjątkowe i jedyne w swoim rodzaju. To intelektualne wyzwanie dla czytelnika, miłośnika poezji, ale także dla literaturoznawcy, profesjonalisty.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ