środa, 22 marca 2017
WydawcaDIG
AutorMagdalena Rudkowska
Recenzent(TJŻ)
Miejsce publikacjiWarszawa
Rok publikacji2002
Liczba stron152


Mimo, że w ostatnim półwieczu
kilkakrotnie wznawiano „Prawem i lewem. Obyczaj na Czerwonej Rusi za panowania Zygmunta III” oraz „Życie polskie
w dawnych wiekach. Wiek XVI-XVII”, to jednak całkowitemu
czytelniczemu zapomnieniu uległ autor tych książek. A był osobowością pisarską nietuzinkową,
która pod koniec dziewiętnastego
wieku odegrała niebagatelną
rolę w kształtowaniu myślenia
historycznego inteligencji polskiej trzech zaborów. Toteż dobrze się stało, że ten pisarz, historyk kultury i sztuki, dziennikarz,
krytyk literacki i teatralny,
a także kolekcjoner przypomniany
został w biomonografii Magdaleny Rudkowskiej. Tyle, że przypomnienie to nie spowoduje
bynajmniej, aby któreś z wydawnictw sięgnęło po wznowienie
takich jego tomów powieści
czy opowiadań, jak: „Historia
siwego włosa”, „Czarne godziny”, „Pierwsi Galicjanie”, „Opowiadania Imć Pana Wita Narwoja”.

Daty urodzenia i śmierci przypisują Łozińskiego ściśle do pokolenia pozytywistów, z których jednych – jak Prusa – nie dostrzegał, a z drugimi – jak z Sienkiewiczem – ostro polemizował. Ale równocześnie należał do pokolenia „wysadzonych
z siodła”, czyli tych, którzy zmuszeni zostali opuścić szlacheckie
dworki I, pędząc mieszczański
żywot, tworzyć pierwsze
pokolenie polskiej inteligencji.
I jako historyk i jako krytyk literacki toczył wojnę ze wszystkimi,
wdając się w publicystyczne
ostre polemiki ze współczesnymi
sobie autorytetami, takimi
jak Piotr Chmielowski czy Józef Szujski.

„Jego postawę – pisze Rudkowska – wobec kultury XIX wieku cechowała postawa
swoistego anachronizmu. Swoistego, bo przecież łączącego
się z bardzo nowoczesnymi
– z dzisiejszej perspektywy – konstatacjami, lecz jednak obojętnego na pewne rodzaje zjawisk kultury”. Ale może właśnie
dlatego Łoziński – pisarz musiał przegrać.

Podaj dalej
OCEŃ KSIĄŻKĘ