6 listopada przypada 100. rocznica urodzin wybitnego polskiego poety, pisarza i tłumacza Artura Międzyrzeckiego.
Artur Adam Międzyrzecki urodził się 6 listopada 1922 r. w Warszawie. W 1939 roku kończył gimnazjum we Lwowie, już w roku następnym wywieziony został w głąb ZSRR. W 1942 roku wstąpił do armii generała Andersa, z którą przeszedł szlak bojowy przez Bliski Wschód do Włoch. Służąc w artylerii, brał udział w zdobyciu przez Polaków Monte Cassino. Jako poeta zadebiutował właśnie w II Korpusie, w 1943 roku, tomem wierszy „Namiot z Kanady”. Po zakończeniu działań wojennych studiował na uniwersytecie w Bolonii a od 1946 roku w Paryżu. Wątki wojenne przez długi czas powracają w jego twórczości. W 1949 roku opublikował drugi tom poetycki „Strony przydrożne”. W Paryżu pozostał do 1950 roku. Przez cztery lata pobytu nad Sekwaną ukończył Ecole des Sciences Politiques, poznał francuską poezję, którą później tłumaczył.
Po powrocie do Polski zamieszkał w Warszawie. Wszedł w skład redakcji czasopisma „Świat” i „Nowa Kultura”. Publikował także w „Twórczości”, „Nowych Książkach” oraz „Tygodniku Powszechnym”. W 1954 roku poślubił poetkę Julię Hartwig.
W 1957 roku został korespondentem Centre Internationale d’Etudes Poetiques przy Bibliotece Królewskiej w Brukseli oraz członkiem kolegium pisma „Le Courier de Centre Internationale d’Etudes Poetiques”. Od 1959 roku należał do Polskiego PEN Clubu.
W 1965 roku uczestniczył w międzynarodowym seminarium humanistycznym w Harvard University w Stanach Zjednoczonych. Wydarzenia marca 1968 roku, uchwała dotycząca zakazu wystawiania „Dziadów” w reżyserii Kazimierza Dejmka, spowodowała wykluczenie Międzyrzeckiego z redakcji pisma „Poezja”. Na znak protestu i solidarności z poetą redakcję opuszczają także Zbigniew Herbert i Tymoteusz Karpowicz.
Do Ameryki wyjechał również w 1970 roku, jako stypendysta i wykładowca International Writing Program w State University of Iowa, Drake University i State University of New York. Przekładał w tym czasie utwory Emily Dickinson i Roberta Lowella, zaprzyjaźnił się także z głośnym poetą „beat generation”, Allenem Ginsbergiem.
Po powrocie ze Stanów, w styczniu 1976 roku został sygnatariuszem „Memoriału 101”, wyrażającego protest przeciw projektowanych przez władze zmianom w konstytucji PRL. Jego nazwisko zostaje skreślone z programu festiwalu literackiego Warszawskiej Jesieni Poetyckiej. W 1978 roku zostaje wiceprezesem Polskiego PEN Clubu. W 1982 roku – wobec zawieszenia przez władze w czasie stanu wojennego działalności organizacji – zostaje honorowym członkiem francuskiego. PEN Clubu. Jak podkreślał Jan Józef Szczepański – działalność Międzyrzeckiego pozwoliła na kontynuowanie działalności zawieszonego stowarzyszenia.
W latach 1987-1990 był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. W 1989 roku był współzałożycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1991 roku po raz pierwszy został prezesem Polskiego PEN Clubu. Został ponownie wybrany na to stanowisko w 1995 roku.
Artur Mięzyrzecki był autorem wierszy, utworów prozatorskich, tekstów krytyczno-literaturoznawczych, a także tłumaczeń poezji francuskiej i angielskiej. Pisał wiersze dla dzieci i teksty piosenek. Jego dorobek pisarski obejmuje kilkadziesiąt tytułów.
Był odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Ponadto był laureatem m.in. nagrody Polskiego PEN Clubu, Prix de Traduction Fundacji d’Hautevillers oraz Thornton Wilder Prize.
Zmarł 2 listopada 1996 roku w Warszawie.
Dzięki uprzejmości jego córki, Danielle Lehtinen, zamieszczamy wiersz Artura Międzyrzeckiego pt. „Nad Traktatem”.
Wiersz ukazał się w antologii „Poezja” (PIW, 1980).
„Ten wiersz odzwierciedla zamiłowanie Ojca do natury – i domatorstwa – jak też jego pasję do historii i uczestnictwo w sprawach doczesnych”, wyjaśniła wybór Danielle Lehtinen.
