
Gośćmi Dni Nordyckich Kierunek Skandynawia na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu będą w tym roku duński pisarz i poeta Niels Hav i pianistka Christina Bjørkøe – jego małżonka. Jak informują organizatorzy, artystom bardzo bliska jest Polska: Christina, jedna z czołowych pianistek Północy, wielokrotnie przyjeżdżała do naszego kraju, aby zagrać koncerty fortepianowe, a Niels brał udział w festiwalach literackich organizowanych przez polskie stowarzyszenia twórców.
Program Dni Nordyckich Kierunek Skandynawia w Toruniu:
– wtorek 16 kwietnia, godz. 13.30-15. – Bogusława Sochańska i Niels Hav – „Po dwóch stronach Sundu. Poezja duńska”, prowadzenie: Paweł Kaźmierczak – Biblioteka Uniwersytecka przy ul. Jurija Gagarina 13
– środa 17 kwietnia, godz. 18. – Chwile szczęścia w Toruniu – Recital fortepianowy Christiny Bjørkøe połączony z recytacją wierszy Nielsa Hava – Sala w Kinie Od Nowa przy ul. Jurija Gagarina 37a (dojazd tramwajem linii nr 1 przystanek Od Nowa). Koncert dedykowany jest pamięci ofiar dyktatur, prześladowań i konfliktów zbrojnych na całym świecie.
Z okazji Dni Nordyckich Wydawnictwo Naukowe UMK wydało wybór poezji Nielsa Hav’a zatytułowany „Chwile szczęścia” w przekładzie Pawła Kaźmierczaka, który pracuje jako asystent w Katedrze Historii Skandynawii i Europy Wschodniej UMK.
Christina Bjørkøe urodziła się w Kopenhadze. W wieku 19 lat została przyjęta do Juilliard School of Music w Nowym Jorku, gdzie studiowała u Seymour Lipkin, a następnie kontynuowała naukę w Duńskiej Królewskiej Akademii Muzycznej. Artystka występowała z największymi duńskimi orkiestrami symfonicznymi, ze szwedzką Malmö Symphony Orchestra, Iceland Philharmonic Orchestra, Recife Festival Orchestra z Brazylii, czeską Orkiestrą Kameralną oraz duńską Narodową Orkiestrą Symfoniczną. Christina Bjørkøe jest profesorem w Akademii Muzycznej im. Carla Nielsena.
Niels Hav jest pisarzem i poetą. Opublikował w języku duńskim siedem zbiorów poetyckich i trzy zbiory nowel. Jego twórczość była nagrodzona przez Duński Instytut Sztuki. Opublikował szesnaście książek za granicą, tłumaczony był m.in. na angielski, portugalski, turecki, farsi, serbski, arabski, hiszpański, albański i holenderski.
Frank Hugus z „The Literary Review“ napisał, że Niels Hav jest „one of Denmark’s most talented living poets“
Miłość
To takie ważne słowo
A może coś dławi mnie w gardle?
Kochać, co to znaczy,
w gruncie rzeczy?
Wielu rozmienia z czasem wielką
miłość na drobne.
Kocham cię. A ty wyciągasz wtyczkę.
Kocham cię. A ty rzucasz we mnie moją książką.
Kocham cię. A świat eksploduje!
Pragniemy siebie w niewiedzy
jak słonie.
Nie ma szczęścia bez potomstwa
powiedział Schumann. Clara urodziła mu
ośmioro dzieci jako remedium na smutek.
Na nic się to zdało!
Postradał zmysły, próbował się zabić,
zmarł w przytułku dla nerwowo chorych.
Grał na fortepianie. To właśnie to,
o czym mówią miłość.
Andrzej Walter: „Niels nie owija w bawełnę. Wali prosto między oczy. Weź się do roboty. Mów prawdę. Swoją ważną, uczciwą, szczerą prawdę. Miłość?
A jednocześnie te stutonowe, mocne Nielsowe słowa zawierają w sobie potężny arsenał poezji tkanej lirycznie pomiędzy słowami. Wiersz jest całością, pełnią – opowiedzianą prawie prozaicznie – historią, z której uderza nas coś zamglonego, niejasnego i ulotnego. Ten niedopowiedziany inny wymiar. Szmer tego co jest i jak jest. Wielkie Ukrycie. Miłość nazwana, przestaje być miłością, miłość spomiędzy słów powoduje, że świat … eksploduje. Miłość – łamigłówka trwania, jedyny cel, który przypływa i wymyka nam się z rąk. Jest sensem, światłem, potęgą i niknie wraz z naszym przemijaniem. Wraz z bytem ku śmierci. Innej metafizyki nie będzie …”