26. Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski w Gdańsku rozpocznie się 27 lipca i będzie trwał do 6 sierpnia. W programie są: VR-owy Hamlet, żałobny musical, teatr tańca, projekty z pogranicza różnych sztuk i wiele wydarzeń towarzyszących. Zaprezentowane zostaną spektakle z Włoch, Danii, Kalifornii, Czech, Norwegii oraz Polski.

Tegoroczne motto festiwalu, które brzmi „Między niebem a sceną. Po burzy?” jest nawiązaniem do trzech, skrajnie różnych, zagranicznych inscenizacji „Burzy”, które zagoszczą na Festiwalu oraz do burz przetaczających się obecnie przez świat – politycznych, pandemicznych, klimatycznych i tych związanych z kondycją człowieka. Jest także odwołaniem do tytułu wydanej w 2002 roku książki prof. Jerzego Limona pt. „Między niebem a sceną”.

Festiwal zainauguruje „Burza” włoskiego reżysera Alessandro Serry, dobrze znanego gdańskiej publiczności. W 2018 roku „Makbet” wyreżyserowany przez Serrę został przyjęty długimi stojącymi owacjami. Spektakl ten  włoska krytyka uznała za najlepszą  produkcję 2017 roku (nagroda Premio Ubu) i przyniósł twórcom międzynarodowe uznanie. Tym razem Serra przeniesie odbiorców Festiwalu Szekspirowskiego w strefę bratobójczej wojny. 27 i 28 lipca widzowie zobaczą ją na 278 m kw zużytych, przeżartych przez robaki, zwietrzałych deskach – Wyspie Prospero, zbudowanej na wyjątkowej w skali Polski, scenie elżbietańskiej Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.

28 lipca będzie można przyjrzeć się efektowi współpracy Glad Teater i HamletScenen z Danii, teatrowi tańca współczesnego o marzeniach i przeznaczeniu. „Burza” w wykonaniu Janicka Pihla Nielsena, Dana Rolanda Lunda i Pieta Gitz-Johansena jest minimalistyczna i dokładnie przemyślana. Opiera się na pracy choreograficznej Antonio Quilesa.

Ostatnia prezentacja „Burzy”, 31 lipca, to wyspa dźwięków w dżungli mikrofonów, kabli, instrumentów, kamer i projekcji video w wykonaniu Bulandra Theatre z Rumunii. Nad całością czuwali gwiazda rumuńskiej sceny muzycznej – Ada Milea (odpowiedzialna za muzykę i reżyserię) oraz Andu Dumitrescu (scenografia).

– Gdański Teatr Szekspirowski wraca z festiwalem dla wszystkich. Zapraszamy nowe spektakle stworzone w różnych miejscach świata w bardzo trudnym czasie, okresie wielu zmian spowodowanych pandemią, wojną i innymi zawirowaniami. Po tego rodzaju burzach, sztuki Szekspira, kilkaset lat po napisaniu, wciąż potrafią wzruszać i bawić – stwierdziła Joanna Klass, kuratorka i producentka teatralna odpowiadająca za wybór międzynarodowych produkcji podczas zbliżającej się edycji Festiwalu.

Oprócz trzech, skrajnie różnych, wystawień „Burzy” widzowie zobaczą 31 lipca „Hamlet on the Road” – żałobny musical inspirowany poetyką koczowniczych, nomadycznych lalkarzy. Spektakl w reż. Joanny Zdrady nagrodzono Grand Prix 27. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Spotkania” w Toruniu. Teatr Radost (Divadlo Radost) z Brna to specyficzna grupa artystów – jeden z jej członków jest grabarzem.

2 i 3 sierpnia będzie można zobaczyć zwycięzcę pierwszej edycji konkursu ShakeSphere zorganizowanego przez Europejską Sieć Festiwali Szekspirowskich (ESFN) w 2022 roku, czyli spektakl „Romeo i Julia oraz inne katastrofy miłosne”. ESFN zrzesza 11 europejskich festiwali inspirowanych twórczością Szekspira z 10 krajów. Prezesem Zarządu ESFN jest Joanna Śnieżko-Misterek z Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Z okazji 10-lecia istnienia Sieci przeprowadzono konkurs na małą produkcję teatralną. Wpłynęły 42 zgłoszenia z 25 krajów. W ramach nagrody ShakeSphere cztery festiwale, członkowie ESFN (w tym Festiwal Szekspirowski w Gdańsku) prezentują  zwycięski spektakl. „Romeo i Julia oraz inne katastrofy miłosne” (reż. Rolf Alme) to projekt performatywny. Norweg Christian Hestø i Polak Piotr Misztela odgrywają tragedię Szekspira, uzupełniając jej narrację o pochodzące ze współczesności prawdziwe historie o miłości niemożliwej lub kryminalizowanej. Tragizm tych opowieści jest oczywisty i przytłaczający. Jednak teatralne środki wyrazu pomagają w konfrontacji z trudnymi tematami.

– Po bardzo wyrównanym konkursie mamy frapującego zwycięzcę, który spełnia wszystkie aspiracje, jakie towarzyszyły nam w tym projekcie – jest to nowatorska i innowacyjna realizacja integrująca różne formy sztuki, łącząca teatr i sztuki wizualne, zgłębiająca Szekspira w naszych czasach i podkreślająca jego trwałe znaczenie – powiedział Philip Parr, przewodniczący Europejskiej Sieci Festiwali Szekspirowskich.

Miłośników teatru wykorzystującego najnowsze technologie ucieszy z kolei kalifornijski „HA-M-LET” – wielojęzyczny spektakl multimedialny. 3 sierpnia obłęd, zwodniczość i konflikt w rodzinie przybiorą formę cyfrową. Peter Mark (CalArts Center for New Performance) bada związek między ciałem a obrazem. Wykorzystuje materiały zaczerpnięte ze sztuki Szekspira, kultury internetowej, domowych filmów wideo i animacji 3D.

Teatr Narodowy w Brnie zmierzy się zaś z pytaniami o tożsamość i kryzys jednostki. 3 sierpnia zaprezentuje „Wieczór Trzech Króli albo co chcecie” w reżyserii Štěpána Pácla. Na uwagę zasługuje zjawiskowa scenografia zaprojektowana przez Dragana Stojčevskiego. Będzie można zobaczyć ośmiometrową falę oraz hektolitry wody.

Wybrzmi również wątek Ukrainy, który jest wyraźnie zaznaczony m. in. na festiwalowym plakacie autorstwa gwiazdy wydawnictwa Marvel, Johna Stanisci. 29 i 30 lipca będzie można zobaczyć „L_UKR_ECE”, w reżyserii Tetiany Shelepko i wykonaniu 19-letniej Khrystyny Bili. To multidyscyplinarny i wielokulturowy projekt oparty na „Gwałcie na Lukrecji” Williama Szekspira, ukraińskich pieśniach ludowych, poezji Tarasa Shevchenko, Łesi Ukrainki i Christiny Bili, świadectwach Owidiusza oraz udokumentowanych historiach kobiet z Kijowszczyzny i Charkowa.

– Zobaczymy wielość interpretacji Szekspira i różnorodność estetyk teatralnych, od klasycznych wystawień, muzycznego żartu,  uważną i minimalistyczną choreografię, czy spektakle VR, po klasyczne dramaty i komedie. Wykorzystajmy je do namysłu nad kondycją jednostki w dzisiejszym – nie bójmy się tych słów – szalonym świecie. Twórcy zapraszają widza do szukania odpowiedzi na pytanie o to, co będzie po burzy, czym dla niego i dla świata są burze i jak się w tym wszystkim odnaleźć – powiedziała Agata Grenda, dyrektorka Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.

Widzowie festiwalu zobaczą w tym roku aż pięć najlepszych polskich szekspirowskich produkcji sezonu, które staną do konkursu o Nagrodę Złotego Yoricka. – Szekspir znów zdał egzamin z teatru współczesnego, po raz kolejny pomógł wyrazić niepokój naszych czasów. Novum polega na wychyleniu wahadła inscenizacyjnego na stronę profanum: pierwszy raz w ostatnich dwóch dekadach liczba inscenizowanych komedii jest równa liczbie wystawień tragedii, a przecież to tragedia, zwłaszcza przeczytana kluczem politycznym była naszą specjalnością, polską przyprawą Szekspira. Najazd Rosji na Ukrainę nie zdążył jeszcze zarejestrować się w scenicznych adaptacjach Szekspira, dlatego najbardziej rozpoznawalnym kluczem interpretacyjnym była właśnie pandemia. Rozumiana albo jako czynnik destrukcyjny, odgradzający bohaterów od siebie, naznaczający ich śmiercią i brakiem przyszłości albo przeciwnie, jako powód do kompulsywnego odreagowania, ucieczki w absurd, beztroski komizm i wszechogarniające szaleństwo form. Komedia Szekspira zostały wykorzystane przez polski teatr w roli lekarstwa na smutki izolacji, lęki społeczne i opresję polityczną – powiedział Łukasz Drewniak, selekcjoner Złotego Yoricka.

W konkursie o Złotego Yoricka udział biorą: „Wieczór Trzech Króli albo Co chcecie”, reż. Piotr Cieplak, Teatr Narodowy w Warszawie, „Andronikus-Synekdocha”, reż. Grzegorz Bral, Teatr Pieśń Kozła, „Sen nocy letniej”, reż. Rafał Szumski, Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, „Poskromienie złośnicy”, reż. Jacek Jabrzyk, Teatr Zagłębia w Sosnowcu oraz „Romeos & Julias unplagued. Traumstadt”, chor. Yoshiko Waki, Polski Teatr Tańca w Poznaniu, Bodytalk w Münster. Zwycięski teatr otrzyma statuetkę Złotego Yoricka oraz nagrodę finansową w wysokości 40 tys. zł.

W ramach Festiwalu będzie można zobaczyć równieżdwa nurty, których uczestnicy walczyć będą o jedną nagrodę – statuetkę SzekspirOFF.

„Szekspir Fight Show Arena”,  Teatr Układ Formalny, „Antoniusz”, reż. Krystian Łysoń oraz „How beauteous mankind is!” Sławek Krawczyński, Anna Godowska, Święto Snów.

SzekspirOFF Prezentacje ma na celu pokazanie co najmniej trzech najciekawszych, gotowych wydarzeń artystycznych opartych na twórczości Szekspira, zaproszonych na festiwal przez kuratorkę Katarzynę Knychalską. W tej edycji będą to: „Lear, k**wa!”, Teatr A Part, „Pan Zaraz”, Dziki Styl Company oraz „Hamlet.motion”, Sztuka Nowa.

Dodatkowo zaplanowano klub festiwalowy, koncerty i liczne wydarzenia towarzyszące. Szczegóły wkrótce.

Program oraz bilety: festiwalszekspirowski.pl/pl/program-26fs/

Festiwal Szekspirowski odbywa się co roku latem w Trójmieście, organizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski i Fundację Theatrum Gedanense od 25 lat. Prezentowało się na nim ponad 230 różnych zespołów teatralnych z ponad 40 krajów. Pokazywano realizacje takich twórców, jak Peter Brook, Luk Perceval, Romeo Castellucci, Elizabeth LeCompte, Lew Dodin, Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas, Tiago Rodrigues, Jan Lauwers, Roberto Ciulli, Robert Sturua i wielu innych (łącznie, podczas dotychczasowych edycji swoje produkcje pokazało ponad 250 reżyserów z całego świata). Festiwal jest międzynarodową platformą wymiany doświadczeń, praktyk teatralnych i dyskusji środowisk związanych z twórczością Williama Szekspira oraz fanów teatru.

Jest to również wydarzenie w istotny sposób promujące Gdańsk i Trójmiasto na forum krajowym i międzynarodowym. Wyrazem tego jest, między innymi, zainicjowana w 2010 roku Europejska Sieć Festiwali Szekspirowskich, zrzeszająca obecnie 11 partnerów – z Polski, Niemiec, Węgier, Czech, Rumunii, Wielkiej Brytanii (2), Armenii, Danii, Macedonii, Serbii, mająca swoją siedzibę w Gdańsku.

Festiwal Szekspirowski łączy prezentacje spektakli z całego świata z konkursami na najlepsze polskie spektakle szekspirowskie (konkursy o Złotego Yoricka i SzekspirOFF), a także działaniami artystycznymi, edukacyjnymi, warsztatami i spotkaniami z twórcami z różnych stron świata.

Organizatorami Festiwalu Szekspirowskiego są Gdański Teatr Szekspirowski i Fundacja Theatrum Gedanense.