Poniedziałek, 3 lutego 2025

Gdańska oficyna słowo/obraz terytoria wydała fascynującą publikację: „Klimat odwilży. Malarstwo Marka Oberländera” autorstwa Piotra Słodkowskiego – historyka sztuki, wykładowcy warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Marek Oberländer (1922-1978) – malarz, grafik i rysownik, był inicjatorem i uczestnikiem Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi”, legendarnego Arsenału ’55, poprzedzającej nadchodzącą polityczną odwilż w sztuce polskiej. Należał do grupy twórców eksperymentujących, którzy chcieli zrozumieć występujący w epoce faszyzmu i komunizmu proces upokarzania człowieka, skomplikowaną polską sztukę powojenną i jej relacje względem bolesnych doświadczeń XX wieku. W latach 1948-1953 studiował w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (dyplom w pracowni rysunku prof. Tadeusza Kulisiewicza, 1953); w 1963 wyjechał na stałe z Polski, osiadł we Francji.

Autor słynnych obrazów „Napiętnowani” i „Cebule” z 1955 roku, uważany jest za jednego z najważniejszych artystów, który w latach 50. i 60. tworzył świadectwa kondycji ludzkiej, wyrażał to, co niewyrażalne: okrucieństwo, śmierć, koniec człowieczeństwa; obrazował cierpienie narodu żydowskiego. Ogromny wpływ na uprawianą przez niego sztukę miały dramatyczne losy i przeżycia wojenne twórcy.

Pierwszy okres twórczości Oberländera to czas rozliczeń artysty z przeszłością, wstrząsających i ekspresyjnych obrazów, rysunków i grafik przedstawiających otaczającą go rzeczywistość, interpretujących skomplikowaną ludzką egzystencję. Tworzył sceny rodzajowe, martwe natury, portrety. Z czasem odchodził od realistycznego traktowania motywu figury ludzkiej, upraszczał formę. Eksperymentował z abstrakcją geometryczną i malarstwem metaforycznym. Dostrzegł siłę świata natury; przetwarzał kształty owadów w odrealnione, niepokojące wizerunki kobiet, intrygujące opisy świata ich przeżyć i marzeń. Od 1965 roku, ze względu na stan zdrowia, zdecydowanie zmienił tematykę swoich prac, tworzył optymistyczne, ulotne studia pejzażowe i różnorodne, kameralne impresje muzyczne.

Był artystą, który chciał „zgłębić, zrozumieć malarstwo, siebie i świat”.

Podaj dalej
Autor: (JB)