Podsumowanie 48. Międzynarodowych Targów Książki rozpocznę od podziękowania organizatorom targów za możliwość redagowania codziennego "Informatora Targowego", który powstawał przez pierwsze 3 dni targów, od czwartku do soboty, w godzinach od 10 rano do 6 rano dnia następnego. Dzięki temu poznałem, przynajmniej częściowo, działalność operacyjną Ars Polony "od kuchni", liczną grupę pracowników tej firmy i wolontariuszy, miałem częsty kontakt z osobami decyzyjnymi. Ponieważ odpowiadałem za dobór tematów do "Informatora", codziennie miałem dość wszechstronną informację na temat tego co się dzieje podczas MTK. Spędziłem w PKiN ponad 40 godzin, rozmawiałem z dużą grupą osób z branży i sądzę, że ocena MTK nigdy nie będzie ani pełna, ani czysta. Nikt nie jest w stanie odwiedzić wszystkich stoisk i porozmawiać z przedstawicielami wszystkich ważnych firm - wydawcami, gośćmi, reprezentantami rządów, dyrektorami targów, autorami i agentami. Nikt też nie odwiedza wszystkich imprez towarzyszących - zarówno branżowych, jak i towarzyskich. Opinie na temat targów często rodzą się w grupach zawodowo-towarzyskich od dawna ze sobą zaznajomionych, odwiedzających podobne miejsca. Ci którzy potem te opinie przetwarzają i podają dalej - najczęściej dziennikarze, ale też "zawodowi" branżowi komentatorzy - także są związani ze swoimi tradycyjnymi źródłami informacji oraz odbiorcami. Stąd biorą się obiegowe, "dyżurne" (często niestety oklepane) komentarze. Z powodu natłoku pracy nie wziąłem udziału w żadnej z wieczorno-nocnych dyskusji, które często burzą schematy myślowe na temat branży, ale dzięki uprzejmości niektórych uczestników nocnych paneli, przynajmniej fragmenty zakulisowej rzeczywistości docierały do biura prasowego MTK. *** Pierwsze półtora dnia 48. MTK - zwłaszcza pierwszy dzień - zostały przyjęte w branży jako udana impreza dla profesjonalistów, raz jeden spotkałem przed głównym wejściem kilka głosów, że wydawcy byli w tym czasie smutni i przygnębieni. W opinii przytłaczającej części wystawców i gości, z którymi rozmawiałem, branżowy odcinek targów był bardzo dobry, dużo lepszy niż rok i dwa lata temu. Do "Informatora Targowego" wypowiedziało się także kilku gości zagranicznych - tutaj zawsze brak jest pewności, na ile pochwały są wyrazem kurtuazji - ale lektura tych komentarzy jest z pewnością miła organizatorom targów. W czwartek odbyło się kilka - bardzo nieraz ciekawych - spotkań. Szczególnie interesująca była dyskusja, chwilami otwarcie konfliktowa, na temat propozycji Ministerstwa Finansów wprowadzenia podatku VAT na druk książek oraz na zakup praw autorskich. Dyskusja odbyła się podczas łączonego panelu zorganizowanego przez PricewaterhouseCoopers oraz reprezentację poligrafów i wydawców. Część uczestników zarzucała prelegentom z PricewaterhouseCoopers niekompetencję, potem ministerialną propagandę, w odwrotną stronę kierowane były prośby o …