2 lipca na Uniwersytecie Warszawskim zostały wręczone Nagrody „Przeglądu Wschodniego” w XXIX edycji za rok 2021.
Nagrody w kategorii „Dzieła Krajowe” otrzymali:
– Zbigniew Opacki z Gdańska za pracę: „Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1919-1939” – laudację wygłosił litewski historyk doc. dr Andrzej Pukszto z Wilna. Prof. Zbigniew Opacki ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Gdańskim. Doktorat obronił w 1986 roku, habilitację uzyskał w 1996 roku. Od 1988 roku wykłada na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 2008-2012 pełnił funkcję dziekana Wydziału Historycznego UG. Specjalizuje się w polskiej i rosyjskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, polsko-rosyjskich stosunkach politycznych, dziejach Rosji oraz historii Kresów Wschodnich w XIX i XX w. W 2008 roku postanowieniem prezydenta RP prof. Lecha Kaczyńskiego otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.
oraz
– Wioletta Zieleniecka-Mikołajczyk z Torunia za pracę: „Gdzie Wschód spotkał się z Zachodem: dzieje i organizacja unickiej diecezji przemysko-samborskiej w latach 1596-1772” – laudację wygłosił prof. Hubert Łaszkiewicz, wieloletni pracownik dydaktyczny i naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Dr Wioletta Zielecka-Mikołajczyk jest adiunktem na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania naukowe dotyczą tematu kościoła unickiego i katolickiego w średniowieczu i czasach nowożytnych.
Nagrodę w kategorii „Dzieła Zagraniczne” otrzymał Kazuhiko Sawada z Saitama za pracę: „Opowieść o Bronisławie Piłsudskim. Polak nazwany Królem Ajnów” – laudację wygłosiła dr Jadwiga Rodowicz-Czechowska z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, była ambasador w Japonii. Prof. Kazuhiko Sawada jest japońskim filologiem i rusycystą. Studia licencjackie skończył na Uniwersytecie Studiów Zagranicznych w Osace (1975), magisterskie na Uniwersytecie Waseda (1978). Od 1988 do 2018 roku był wykładowcą na Uniwersytecie Saitama. Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół zagadnień m. in. historii stosunków rosyjsko-japońskich, życiu i działalności Bronisława Piłsudskiego oraz literaturze rosyjskiej w XIX wieku. Autor licznych prac i artykułów na te tematy.
Nagrodę w kategorii „Edycja Źródeł” otrzymała Jolanta Żyndul z Warszawy za przygotowanie edycji tomu „Bronisław Piłsudski. Dziennik 1882-1885” – laudację wygłosił prof. Leszek Zasztowt, były prezes Komitetu Kasy im. Józefa Mianowskiego, pracownik naukowy Instytutu Historii Nauki PAN i Studium Europy Wschodniej UW. Dr hab. Jolanta Żyndul specjalizuje się w badaniach nad nowoczesnymi dziejami Żydów polskich i stosunkami polsko-żydowskimi w XIX i XX wieku. Jest absolwentką Uniwersytetu Warszawskiego (1990). Doktorat uzyskała pod kierunkiem prof. Marcina Kuli w 1999 roku, a habilitowała się w 2013. W 2001 roku została kierownikiem Centrum Mordechaja Anielewicza, zastępując na tym stanowisku prof. Jerzego Tomaszewskiego. Stypendystka licznych programów badawczych, wykładowca w University of Notre Dame (USA, 2004-2005). Zainteresowania badawcze: historia Żydów w Polsce w XIX i XX w., historia antysemityzmu.
Nagrodę w kategorii „Dzieje Polaków na Wschodzie” otrzymał Dariusz Węgrzyn z Katowic za trzytomową pracę: „Księga aresztowanych, internowanych i deportowanych z Górnego Śląska do ZSRR w 1945 roku” – laudację wygłosił dr Łukasz Kamiński, były prezes IPN. Dr Dariusz Węgrzyn jest wieloletnim pracownikiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach. Prowadzi badania nad historią Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego szczególnie w pierwszych latach powojennych. Tworzy bazę danych osób deportowanych do ZSRR z Górnego Śląska w 1945 roku.
Nagrodę w kategorii „Popularyzacja problematyki wschodniej otrzymał Adam Hlebowicz z Warszawy za pracę: „Podróż na Wschód” – laudację wygłosił Artur Michalski, były ambasador w Mołdawii, a od maja 2018 roku ambasador na Białorusi. Adam Hlebowicz jest dziennikarzem i historykiem, od 2005 do 2016 roku był dyrektorem Radia Plus w Gdańsku, w latach 2016-2017 dyrektorem Programu III Polskiego Radia. Od czerwca 2017 roku najpierw wicedyrektor, a następnie dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN. Autor licznych książek oraz artykułów, a także licznych filmów dokumentalnych. Redaktor naukowy „Słownika inteligencji polskiej w ZSRS 1945-1991 ;Zostali na Wschodzie’”, przypominającego sprawę obecności Polaków na Wschodzie i popularyzującego wiedzę o istniejącej tam inteligencji polskiej oraz jej pracy na rzecz kultury polskiej w powojennym okresie istnienia ZSRR.
Nagrodę Specjalną otrzymał Leszek Bednarczuk z Krakowa za całokształt badań, pracy i twórczości naukowej – laudację wygłosił prof. Andrzej Bogusławski, wieloletni kierownik Katedry Lingwistyki Formalnej na Uniwersytecie Warszawskim. Prof. Leszek Bednarczuk jest językoznawcą. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej (1953-1957) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (1957-1960). Prace magisterską oraz doktorską napisał pod kierunkiem Tadeusza Milewskiego. W 1971 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1988 roku. Jako badacz naukowy i dydaktyk ponad 40 lat (1960-2004) pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, a także członkiem rad naukowych kilku czasopism językoznawczych. Jest autorem licznych książek z zakresu językoznawstwa oraz współautorem i redaktorem obszernej dwutomowej syntezy „Języki indoeuropejskie” (1986-1988). Jego zainteresowania naukowe obejmują języki: polski, słowacki, celtycki (walijski, irlandzki), bałkańskie i inne.
Nagrody „Przeglądu Wschodniego 2021” solidarnie wspomagali: Studium Europy Wschodniej UW oraz Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika.
