5 czerwca zmarł Leszek Żuliński, krytyk literacki, poeta, publicysta i felietonista.

Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się przy bramie Cmentarza Solipse przy ul. Ryżowej w Warszawie Ursusie we wtorek 14 czerwca o godz. 12.

Leszek Stanisław Żuliński urodził się w 1949 roku w Strzelcach Opolskich. Debiutował na łamach prasy w 1971 roku. Ukończył studia w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego (1973). Pracował następnie w Krajowej Agencji Wydawniczej jako redaktor (1973–1982). Był kierownikiem działu literackiego pism: „Tu i Teraz” (1982-1986), „Kultura” (1986-1987) i „Wiadomości Kulturalne” (1994-1998). Pełnił funkcję sekretarza redakcji w „Literaturze” (1987-1994). Współpracował z wieloma pismami kulturalnymi i literackimi; publikował m. in. w „Autografie”, „Twórczości”, „Gazecie Kulturalnej” oraz w piśmie „The Voice. Polish-American Media”, wydawanym w USA. Od 1997 roku opublikował cykl felietonów „Czarne dziury” w „Aneksie” – dodatku kulturalnym do „Trybuny”. Od 2000 roku był pracownikiem TVP SA.

Członek Związku Literatów Polskich (1980-1981 i od 1983), w tym członek i skarbnik Zarządu Głównego (od 2003), SD PRL (1989–1990), Stowarzyszenia Dziennikarzy RP (od 1990), International Board on Books of Young People (członek Sekcji Polskiej 1980-1983), Association Int. des. Critiques Lit. (członek Sekcji Polskiej 1986-1989); członek PZPR (1977–1990).

Otrzymał Nagrodę Pióra Czerwonej Róży (1985), Nagrodę Międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Poznaniu (1989), Nagrodę im. Emila Granata (1993), Nagrodę im. Klemensa Janickiego (1995) oraz Wielki Laur XII Międzynarodowej Jesieni Literackiej Pogórza w Dziedzinie Krytyki (2002). W 2008 roku jego tomik „Ja, Faust” otrzymał nagrodę XXXI Międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Poznaniu za „najlepszy tomik poetycki roku”. W 2005 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Według zasobów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej od 24 października 1974 roku do 22 stycznia 1990 roku był tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa ps. „Jan”, specjalizował się w rozpoznawaniu „antysocjalistycznej działalności środowiska młodoliterackiego”.

Opublikował wiele książek, a ponadto był autorem ponad 3 tys. publikacji prasowych, ponad 10 almanachów i antologii poetyckich, a jego utwory były drukowane w ponad 20 antologiach, jego szkice – w ponad 20 pracach zbiorowych, poza tym jest autorem wstępów i posłowii do ponad 80 książek innych autorów.

***

Zmarł poeta…

Leszka Żulińskiego spotkałem po raz pierwszy w siedzibie Związku Literatów Polskich w Warszawie wiele lat temu. Komuś wręczano jakąś ważną nagrodę. Leszek „laudował”. Nie tylko dobór słów, ale i sposób ich wypowiadania przykuł moją uwagę. To się kilkakrotnie powtórzyło. Kolejne Jego mowy kierowane były do innych już, kolejnych laureatów. Zawsze jednak i słowa i sposób ich wyrażania, pasja i przekonanie co do słuszności wygłaszanych sądów oraz ocen tego, do kogo kierował swe wystąpienia zachwycały za każdym razem. Potem były kolejne z Nim spotkania i uważna lektura jego felietonów, z których jeden był łaskaw mnie poświęcić. No i Jego poezja… w tej masie utworów rymowanych, które do nas docierają i otaczają Jego strofy, Jego refleksja o świecie i o życiu zwracała uwagę, przykuwała ją.

Leszek był nie tylko znakomitym poetą, krytykiem i felietonistą, ale też redaktorem. Pracował w Krajowej Agencji Wydawniczej, „Tu i Teraz”, „Kulturze”, „Wiadomościach Kulturalnych”, był też przez siedem lat sekretarzem redakcji miesięcznika „Literatura”. Publikował w wielu pismach między innymi w „Twórczości”, miał stały felieton w „Aneksie” – dodatku kulturalnym do „Trybuny”. Okazał się także świetnym dokumentalistą. Gdy Państwowy Instytut Wydawniczy obchodził w 2006 roku swe 60-lecie, zamówiłem u Leszka książkę o historii wydawnictwa. Efekt przeszedł moje oczekiwania, Leszek dotarł do ludzi i dokumentów, na których podstawie opracował wspaniałą monografię zatytułowaną „Foksal 17”. Stała się nie tylko wzruszającą pamiątką dla „piw-owskiej” rodziny, ale też ważnym źródłem dla wielu opracowań o historii polskiego edytorstwa po 1945 roku.

Zmarł poeta, przytoczmy więc strofę z Jego wiersza „Psie gwiazdy”:

Głowa z hukiem wzlatuje, hen, ku czarnym łąkom
w pościgu za gwiazdami chyża jak pies gończy.
Oto jest mej codziennej kosmogonii obrzęd
póki wódka na stole i śledź się nie skończył.

 

Wzleciałeś Leszku… żegnaj…

 

Rafał Skąpski

(w latach 2001-2004 wiceminister kultury, w latach 2005-2015 dyrektor (od 2012 likwidator) Państwowego Instytutu Wydawniczego, od 2005 roku prezes Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek)