Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza przy Rynku Starego Miasta 20 w Warszawie zaprasza na wystawę „Zjawa. Niesamowity Reymont”, inspirowaną mniej znaną powieścią noblisty zatytułowaną „Wampir”. Wystawę zorganizowano z okazji 100. rocznicy przyznania Władysławowi St. Reymontowi Literackiej Nagrody Nobla za powieść „Chłopi”, obchodzonej pod patronatem UNESCO.
Wystawa została otwarta 13 czerwca i będzie trwała do 29 września.
O wystawie: Lato roku 1894. Dwudziestosiedmioletni Władysław Reymont, w towarzystwie lekarza homeopaty Józefa Drzewieckiego, wyrusza w podróż do Londynu, by uczestniczyć w zjeździe Towarzystwa Teozoficznego. Dekadę później wspomnienia z tej podróży staną się kanwą dla publikowanej, w odcinkach na łamach „Kuriera Warszawskiego”, noweli „We mgłach”, która w roku 1911, wzbogacona o kilka rozdziałów i wątków, w tym nowe, bardziej otwarte zakończenie, wydana zostanie pod tytułem „Wampir”.
Narracja „Wampira” wpisuje się w lęki i niepokoje przełomu wieków, schyłkowy nastrój epoki i poczucie kryzysu wartości ówczesnej cywilizacji. Jest też wyrazem zainteresowań polskich i zagranicznych modernistów, zajmujących się zagadnieniami, takimi jak spirytyzm, psychiatria, psychologia, okultyzm czy oniryzm.
Aspekty te wydobywa wystawa „Zjawa. Niesamowity Reymont”, która rozgrywa się na kilku poziomach. Pierwsza warstwa przywołuje bohaterów i bohaterki powieści: pisarza Zenona miotającego się między demoniczną Daisy, niewinną Betsy i dawną miłością Adą, jego córeczkę Wandzię, a także tajemniczą panterę Bagh i londyńską Mgłę. Kolejną tworzą dzieła sztuki, pochodzące z okresu zbliżonego do momentu premiery powieści i komentujące główne jej wątki. Są wśród nich obrazy Wojciecha Weissa, Bolesława Nawrockiego, Meli Muter i Jacka Malczewskiego, rzeźby Konstantego Laszczki i Henryka Kunzeka, a także historyczne meble pochodzące z warszawskiego mieszkania Władysława Reymonta.
Trzecią i ostatnią warstwą są obiekty artystyczne oraz działania performatywne adaptujące powieść Reymonta do współczesności. Odpowiadają za nią artyści – Rafał Dominik oraz Marta Ziółek, którzy specjalnie na wystawę przygotowali prace graficzne i rzeźbiarskie oraz cykl choreograficznych występów, odbywających się w przestrzeniach ekspozycji. Artyści i performerzy przejmują powieściowy świat i tworzą na jego kanwie odrębną rzeczywistość, w której ruch, obiekt i teksty wchodzą ze sobą w nieoczekiwane relacje.
Artyści i artystki: Rafał Dominik, Julian Fałat, Apolinary Kotowicz, Damazy Kotowski, Henryk Kunzek, Konstanty Laszczka, Antoni Madeyski, Mela Muter, Bolesław Nawrocki, Ludwik Puget i Wojciech Weiss; osoby performujące: Tamara Olga Briks, Anna Kuszarecka, Oskar Malinowski, Olga Mysłowska i Marta Ziółek.
Zespół kuratorski: Anna Lebensztejn, Janek Owczarek i Iza Zychowicz, współpraca merytoryczna: prof. dr hab. Andrzej S. Kowalczyk, współpraca artystyczna: Rafał Dominik i Marta Ziółek, aranżacja wystawy: Bartek Buczek, oprawa typograficzna wystawy i przewodnika: Michał Bartłomowicz, kurator programu towarzyszącego: Piotr Policht. Choreografia i reżyseria performansu „Zjawa”: Marta Ziółek, współpraca: Kacper Szalecki, dramaturgia: Mateusz Górniak, kostiumy: Paweł Włodarski, muzyka: Lubomir Grzelak, opieka konserwatorska: Urszula Więch-Jędras, oprawa graficzna: Tomasz Pilch / Blürb Studio, montaż: Leonid Butewicz, Krzysztof Czerwiński, Krzysztof Prylewski i Grzegorz Szulc, redakcja i korekta tekstów: Alicja Szóstka, tłumaczenie na język angielski: Agnieszka Walulik.
Dzieła prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Literatury w Warszawie oraz zostały udostępnione dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Liny i Marii Nawrockich.
Wystawa dofinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza jest finansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.
Harmonogram performansów i wydarzeń towarzyszących – link
