W siedzibie Fundacji Historia i Kultura w Warszawie w sobotę 12 października odbyło się pierwsze posiedzenie Jury Nagrody Klio w edycji 2024. Dokonano wstępnej selekcji prac kandydujących do nagród i wyróżnień spośród rekordowej liczby 290 zgłoszonych tytułów nadesłanych przez 120 podmiotów wydawniczych.
Podczas posiedzenia jury podjęło decyzję o przekazaniu zgromadzonych książek do biblioteki na terenie zniszczonym w trakcie niedawnej powodzi na Dolnym Śląsku.
Werdykt jury Nagrody Klio zostanie ogłoszony w czwartek 28 listopada podczas uroczystości otwarcia XXXII Targów Książki Historycznej na Zamku Królewskim w Warszawie. Zostaną wtedy wręczone nagrody i wyróżnienia.
Nagroda Klio została ustanowiona w 1995 roku przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej, organizowana jest przez Fundację Historia i Kultura. Oceniane są wydane w latach 2023 i 2024 publikacje polskich autorów i wydawców y polscy, jakie przyczyniają się do popularyzacji historii i promocji literatury historycznej. Nagroda Klio przyznawana jest w czterech kategoriach: autorskiej, edytorskiej, monografii naukowych oraz varsavianistycznej.
Jak podkreślają organizatorzy, Nagroda Klio to prawie 30 lat popularyzacji historii i literatury historycznej, kilkaset godzin pracy jury, w skład którego wchodziło 11 profesorów i 5 redaktorów, w tym red. Marian Turski od samego początku edycji konkursu. Rozpatrzono prawie 4 tys. propozycji wydawniczych zgłoszonych do nagrody, nagrodzono i wyróżniono 189 autorów oraz 153 wydawców. Laureaci otrzymali łącznie nagrody finansowe w wysokości 1,2 mln zł. Środki na nagrody uzyskano dzięki hojności sponsorów, w ostatnim okresie są to Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska i Fundacja Historia i Kultura. Pierwszym przewodniczącym jury w 1995 toku był prof. Jerzy Skowronek, a po jego tragicznej śmierci w 1996 roku, przewodniczącym jury aż do 2023 roku był prof. Tomasz Szarota.
Skład Jury Nagrody Klio w 2024 roku:
– dr hab. Łukasz Niesiołowski-Spanò, prof. UW – historyk specjalizujący się w historii starożytnej Palestyny, dziejach i religii biblijnego Izraela. Dyrektor Instytutu Historycznego UW (2016–2020), dziekan Wydziału Historii UW (2020–2028). Aktywny popularyzator nauki, członek Rady Upowszechniania Nauki przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Od 2022 roku członek zarządu Towarzystwa Miłośników Historii. Członek Komitetu Nauk Historycznych PAN oraz Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN (od 2024 roku). Przewodniczący Jury Nagrody Klio od 2024 roku.
– Marian Turski – dziennikarz i działacz społeczny. Od 1940, jako osadzony, przebywał w getcie łódzkim, w latach 1944-1945 więzień KL Auschwitz-Birkenau. Od 1957 roku publicysta, a od 1958 roku kierownik działu historycznego „Polityki”. Przewodniczący (1999-2011) Zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Członek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej. Członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Od 2009 roku przewodniczący Rady Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. 28 stycznia 2019 roku wygłosił przemówienie w sali Zgromadzenia Ogólnego ONZ z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. 27 stycznia 2020 roku, podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz, wygłosił przemówienie, w którym zaapelował, by ludzie nie byli obojętni na kłamstwa historyczne i dyskryminowanie mniejszości (Auschwitz „nie spadło z nieba”).
– prof. dr hab. Maciej Janowski – dyrektor Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN od 2020 roku. Zajmuje się dziejami Polski i Europy w XIX wieku, autor licznych publikacji m. in. „Inteligencja wobec wyzwań nowoczesności. Dylematy ideowe polskiej demokracji liberalnej w Galicji w latach 1889-1914” (1996), „Polska myśl liberalna do 1918 roku” (1998), „Narodziny inteligencji 1750-1831” (2008) – pierwszy tom „Dziejów inteligencji polskiej do roku 1918” (pod. red. Jerzego Jedlickiego)
– dr hab. Barbara Klich-Kluczewska, prof. UJ – historyczka, nauczycielka akademicka Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracowniczka Zakładu Antropologii Historycznej i Teorii Historii Instytutu Historii UJ. Zajmuje się historią społeczną Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku, historią rodziny, historią kobiet i płci oraz historią dzieciństwa. Członkini Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk (2020-2023, 2024-2027), zarządu Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego a także rady naukowej Hannah-Arendt-Institut für Totalitarismusorschung (HAIT) w Dreźnie. Autorka i redaktorka wielu publikacji, m.in. (2021) „Taboo, Family and Communism in Poland” (2020), „ Kobiety w Polsce 1945-1989” (wraz z K. Stańczak-Wiślicz, M. Fidelis i P. Perkowskim) (2023), „Fearing for the Nation. Biopolitics in Central and Eastern Europe in the 20th Century” (red. wraz z J. Puttkamer, I. Rebitschek).
– dr hab. Piotr M. Majewski, prof. UW – historyk dziejów najnowszych. W latach 2009-2017 zastępca dyrektora Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, w latach 2008-2011 doradca premiera Donalda Tuska. Czeska Akademia Nauk uhonorowała go najwyższym naukowym wyróżnieniem tego kraju, Medalem Františka Palackiego za zasługi na polu badań historycznych. Od 6 czerwca 2024 jest współprzewodniczącym Zarządu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Przedmiotem jego zainteresowań badawczych są głównie historia Czechosłowacji, ziem czeskich i stosunków czesko-niemieckich w XX wieku. Zajmował się także przymusowymi migracjami ludności w XX wieku, polityką zagraniczną w PRL oraz współczesną polityką pamięci.
– prof. dr hab. Beata Możejko – absolwentka Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego (1992), w 2016 roku uzyskała tytuł profesora nauk humanistycznych. Wykładowczyni na Uniwersytecie Gdańskim, specjalizuje się w historii średniowiecza. W kadencjach 2020-2023 i 2024-2027 członkini Komitetu Nauk Historycznych PAN. Od 2022 roku wiceprzewodnicząca Rady Muzeum Gdańska, członkini Rady Muzeum Sopotu, Rady Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Członkini Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, zespołów i rad redakcyjnych oraz komitetów licznych czasopism naukowych. Od 2022 roku dyrektorka Centrum Badań Memlingowskich UG.
– Piotr Dobrołęcki – absolwent Wydziału Historii UW. Od 1992 roku aktywnie działa na rynku książki, redaktor naczelny „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” i „Kwartalnika Literackiego Wyspa” oraz przewodniczący rady programowej dwutygodnika „Biblioteka Analiz”. Członek władz organizacji branżowych: Polskiej Izby Książki, Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Stowarzyszenia Autorów i Wydawców Copyright Polska, Stowarzyszenia Księgarzy Polskich. Wykładowca na studiach podyplomowych na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW. Organizator i juror Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka od 1996 roku.
Sekretarzem jury od 1995 roku jest Zbigniew Czerwiński, przewodniczący Porozumienia Wydawców Książki Historycznej.
[Na zdjęciu od lewej: przy stole: prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò (przewodniczący jury) i prof. Barbara Klich-Kluczewska, stoją: Piotr Dobrołęcki, Zbigniew Czerwiński (sekretarz jury), prof. Beata Możejko i prof. Piotr M. Majewski]