Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy ukazała się znacząca praca dla historii książki zatytułowana „Leksykon oprawoznawczy”, którego autorami są: Elżbieta Pokorzyńska, Małgorzata Pronobis-Brzezińska i Arkadiusz Wagner. Autorem projektu okładki i projektu graficznego jest Tomasz Jurek. Druk i oprawa wykonała drukarnia Totem w Inowrocławiu.
Jak informuje wydawca, nadrzędnym celem autorów „Leksykonu” było uporządkowanie i zebranie w jednym miejscu terminologii oprawoznawczej czyli opisującej tematykę opraw książkowych , dotyczącej wytworów takich rzemiosł, jak introligatorstwo, złotnictwo i papiernictwo, a w mniejszym stopniu też garbarstwo czy stolarstwo. W publikacji pominięto zaś rozległą i skomplikowaną problematykę introligatorstwa przemysłowego, w tym produkcji papierowych okładek, z wyjątkiem zagadnień niezbędnych dla zrozumienia zjawisk w rzemiośle introligatorskim.
Rezultatem prac stała się księga, zawierająca blisko 900 haseł opracowanych w oparciu o indywidualne analizy, konsultacje z gronem specjalistów oraz studia nad fachową literaturą. Bibliografia uwzględniona w Leksykonie objęła ponad 800 pozycji polsko- i obcojęzycznych.
Niezwykle ważnym elementem struktury merytorycznej „Leksykonu” są fotografie prezentujące dzieła introligatorskie i ich detale, ponadto narzędzia, materiały i czynności introligatorskie. Zdjęcia te pochodzą z archiwów współautorów publikacji bądź też użyczone zostały przez biblioteki, muzea i prywatnych właścicieli. Materiał ilustracyjny dopełniają rysunki poglądowe wykonane specjalnie na potrzeby „Leksykonu”. W efekcie w tomie zawarto kilkaset ilustracji, z których zdecydowana większość nie była dotąd nigdzie prezentowana.
W polskich bibliotekach, archiwach, muzeach i kolekcjach prywatnych znajduje się ogromna, choć niezwykle trudna do oszacowania, liczba woluminów w rzemieślniczych oprawach książkowych. Jak dotąd nie stworzono leksykonu pojęć niezbędnych zarówno w rudymentarnym opisie dzieł introligatorskich, jak też pogłębionych analizach materiałowo-techniczno-zdobniczych. Środowiska polskich badaczy książki, konserwatorów, introligatorów czy też bibliofilów od lat domagały się stworzenia słownika tegumentologicznego.
Ze wstępu: Troje badaczy reprezentujących trzy różne perspektywy naukowe (bibliologiczną, konserwatorską i historyczno-artystyczną), wzbogacone praktyką introligatorską dwóch współautorek, zdecydowało się zrealizować par excellence interdyscyplinarny projekt badawczy, którego efektem miał być takiż leksykon. Nadrzędnym celem współautorów „Leksykonu” było uporządkowanie i zebranie w jednym miejscu terminologii oprawoznawczej, dotyczącej wytworów takich rzemiosł, jak introligatorstwo, złotnictwo i papiernictwo, a w mniejszym stopniu też garbarstwo, mosiężnictwo (a ściślej wyrób okuć i zapięć metalowych) czy stolarstwo.
Dr Elżbieta Pokorzyńska jest adiunktem w Instytucie Komunikacji Społecznej i Mediów na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, jej dorobek naukowy jest bardzo obszerny. Jej praca „Z księgą w herbie. Słownik biograficzny introligatorów warszawskich okresu zaborów” poświęcona warszawskim introligatorom okresu zaborów (lata 1795-1918) zdobyła wyróżnienie „za walory edytorskie publikacji” w konkursie „Gaudeamus” o Nagrodę Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych, wręczoną 15 października 2021 roku podczas 24. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie.
Dr hab. Małgorzata Pronobis – Brzezińska jest profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pracuje w Zakładzie Konserwacji Papieru i Skóry, gdzie prowadzi pracownię Introligatorstwa Artystycznego. Jest autorką i współautorką wielu realizacji konserwatorskich.
Dr hab. Arkadiusz Wagner jest prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pracuje na stanowisku adiunkta w Instytucie Badań Informacji i Komunikacji. W latach 2010-2011 był dyrektorem Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu. W 2017 roku jego praca „Stare druki o sztuce w zbiorach Biblioteki Stacji Naukowej PAN w Rzymie” została wyróżniona w Konkursie na Najlepszą Książkę Akademicką w ramach 21. Poznańskich Targów Książki Naukowej i Popularnonaukowej. W tym samym roku praca „Katalog rękopisów średniowiecznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu” opracowany przez Martę Czyżak przy współpracy Moniką Jakubek-Raczkowską i Arkadiusza Wagnera otrzymała wyróżnienie w konkursie o Nagrodę KLIO podczas XXVI Targów Książki Historycznej w Warszawie.
