W lutym nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego ukaże się pierwsze polskie wydanie rozbuchanej językowo, wielorejestrowej powieści gwatemalskiego pisarza i poety, laureata literackiej Nagrody Nobla – Miguela Ángela Asturiasa „Pan Prezydent”.
To jedno z wielu dzieł literackich przynależących do nurtu „powieści o dyktatorze”. Głównym atutem „Pana Prezydenta” nie jest jednak to, że podejmuje trudne tematy związane z realiami dyktatury, ale to, w jaki sposób je podejmuje. „Pan Prezydent” ma wymiar uniwersalny, opowiada o ludziach funkcjonujących w ramach złowrogich mechanizmów władzy, czyni to w sposób olśniewający, tajemniczy, a nieraz bardzo brutalny.
Powieść Asturiasa ma wielkie ambicje zmierzenia się z biblijną historią buntu Lucyfera, ale opowiedzianą a rebours: oto przeciwko złemu do szpiku kości wszechwładcy buntuje się jego najbardziej zaufany człowiek, Miguel Cara de Ángel – miłość do córki „wroga ojczyzny” sprawia, że postanawia się odmienić, przejść na stronę dobra. Wszechobecny, wszechmocny i wszechwiedzący Pan Prezydent dławi wszelkie możliwe sprzeciwy w zarodku. Nie jest jednak postacią historyczną jako taką, jest raczej symbolem, zlepkiem różnych zbrodniczych dyktatorów gwatemalskich, jak Manuel Estrada Cabrera czy Jorge Ubico. Właśnie przez ów symbolizm dzieło przekracza wymiar historycznej opowieści, stając się uniwersalną opowieścią o złu i spustoszeniu, jakie czyni w konfrontacji z kruchą psychiką człowieka. To także powieść o nadziei, która tli się słabo wśród pozornie wszechobecnej czerni. Czas najwyższy, aby polskim czytelnikom zapadł w pamięć niesamowity klimat surrealistycznej grozy autorytarnych rządów Pana Prezydenta.
Brawurowy przekład Kacpra Szpyrki, świetna okładka Kamila Rekosza, proza gęsta jak płynne złoto, czego chcieć więcej?
Teraz ci wierzę! To musi być prawda! Nie mam już złudzeń, moje wujostwo wyrzekli się ojca! Co gorsza, w ogóle nie chcą słyszeć o moim istnieniu! Tak myślała Camila, leżąc na łóżku Masacuaty. Skarżyła się na ból pleców, jakby dręczył ją reumatyzm. Tymczasem w knajpie – którą od alkowy oddzielała przegroda ze starych desek, plecionki i grubego płótna – między jednym kieliszkiem a drugim stali bywalcy komentowali ostatnie wydarzenia: ucieczkę generała, porwanie jego córki i amory Faworyta…
Oberżystka słuchała tego wszystkiego piąte przez dziesiąte, udając, że słyszy o tym po raz pierwszy…
Silny atak mdłości uniósł Camilę daleko od tego cuchnącego motłochu.
Miguel Ángel Asturias (1899– 1974) – gwatemalski powieściopisarz, poeta, dziennikarz, opozycjonista i dyplomata. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1967 za wybitne osiągnięcia twórcze, u podłoża których leży zainteresowanie obyczajami i tradycją Indian Ameryki Łacińskiej. Przedstawiciel nurtu realizmu magicznego, w swych powieściach posługiwał się prozą poetycką. Twórczość głęboko osadzona w kulturze Majów. Zaangażowany politycznie po stronie ruchów lewicowych, sprzeciwiał się rządom dyktatorskim i eksploatacji przez wielkie korporacje.
Data premiery: 08.02.2025
Autor: Miguel Ángel Asturias
Tłumacz: Kacper Szpyrka
Seria: Proza światowa
Projekt okładki: Kamil Rekosz
