„Czuły narrator” Olgi Tokarczuk, „Powrót z Bambuko” Katarzyny Nosowskiej i „Chłopiec z lasu” Harlana Cobena otwierają grudniowe zestawienie top 20 BookScan (29 listopada-2 stycznia).
– To był nietypowy, falujący, pandemiczny grudzień. Tydzień przed Mikołajkami i tydzień przed Gwiazdką sprzedaż szybowała, żeby zaraz potem opadać. Tradycyjnie wyborny tydzień choinkowo-upominkowy (tydzień 52, 20-26 grudnia) był tym razem przeciętny, nabywcy książkowych prezentów na ostatnią chwilę albo zrezygnowali z zakupów, albo kupowali książki z wyprzedzeniem – komentuje Renek Mendruń, konsultant z Nielsen BookScan.
– Już drugi miesiąc z rzędu zestawienie top 20 BookScan (tygodnie 49-53, 29 listopada-2 stycznia) otwiera „Czuły narrator” Olgi Tokarczuk (premiera 12 listopada, Wydawnictwo Literackie). Naszym zdaniem ten tytuł zwyciężył w kategorii Książkowy Mikołaj 2020, przy czym należy tu także wliczyć przypadki, kiedy sami sobie kupowaliśmy i wręczaliśmy niektóre prezenty. Na drugim miejscu zestawienia z czwartego „Powrót z Bambuko” Katarzyny Nosowskiej (premiera 16 września, Wielka Litera) i tutaj przy okazji uwaga: to jest Książka Non-Fiction roku 2020. Na trzecim z drugiego „Chłopiec z lasu”, listopadowa nowość mistrza thillera Harlana Cobena (Albatros). Na miejscu czwartym z szóstego „Baśń o wężowym sercu” Radka Raka (Powergraph), książka wydana w 2019 roku przeżywająca świetny czas po otrzymaniu nagrody Nike w 2020 roku z perspektywami na ciekawą ekranizację i na piątym kolejna listopadowa nowość „Miłość czynni dobrym” Katarzyny Bondy (Muza) – mówi Renek Mendruń.
W top 20 zestawienia BookScan w grudniu liczbowo zdecydowanie przeważały powieści, chociaż akurat dwa najpopularniejsze tytuły, czyli „Czuły narrator” oraz „Powrót z Bambuko” to bardzo osobiste i aktualne zbiory esejów oraz felietonów, które – mocno upraszczając – pokazują, o co tu chodzi i pokazują także, że publiczność czytelnicza wyśmienicie reaguje na takie propozycje. Kategoria non-fiction ma się w Polsce wyśmienicie.
W kategorii książek dla dzieci i młodzieży dość zaskakujący zwycięzca: „Dlaczego rodzice tak cię wkurzają i co z tym zrobić” Deana Burnetta (premiera 13 października, Insignis). Znowu rzecz o charakterze non-ficition. Mikołaj wyraźnie rezygnuje z rózgi na rzecz łagodnej, naukowej perswazji pokazując nastolatkom (10-16 lat, zdaniem autora) jak zmienia się mózg i jakie to wszystko skomplikowane i proste zarazem.
To był dziwny grudzień, sprzedaż książek falowała, tydzień przed Mikołajkami i tydzień przed Gwiazdką mieliśmy dwa wyraźnie szczyty sprzedaży. W sytuacji lockdownu nabywcy unikali zakupów na ostatnią chwilę i tradycyjnie bardzo dobry tydzień obejmujący Wigilię był tym razem dość przeciętny. Albo nabywcy w ogóle zrezygnowali z zakupów książkowych prezentów na ostatnią, albo kupowali książki z wyprzedzeniem. Co można przekuć na slogan: od dziś nabywcy na ostatnią chwilę kupują książki z wyprzedzeniem.
Panel Nielsen BookScan działa w jedenastu krajach, w Polsce został uruchomiony w lipcu 2018 roku. Pokrywa ok. 10 -15 proc. rynku księgarskiego (sieci księgarskie oraz księgarnie internetowe). Dane do Bookscan Polska dostarcza około 250 księgarń stacjonarnych (BookBook, Bookszpan, Książnica Polska, Między Kartkami, Świat Książki) i dwie księgarnie on-line (Taniaksiazka.pl należąca do firmy Glosel i Swiatksiazki.pl). Łącznie w tym kanale Nielsen obserwuje ponad 10 mln transakcji rocznie, gdzie średnia cena detaliczna książki drukowanej wynosi blisko 25 zł brutto.
Model Bookscan jest ten sam w 11 krajach: informacje pochodzą z kas fiskalnych, badany jest popyt krajowy (eksport książek nie jest analizowany) i rynek nabywcy indywidualnego (sprzedaż b2b do bibliotek, szkół etc. nie wchodzi do zestawień). Dodatkowo Nielsen w Polsce posiada dane o sprzedaży w kanale sieci handlowych (sieci marketów, dyskontów, kiosków czy stacji benzynowych), przy czym obecnie sprzedaż z sieci handlowych nie jest łączona z panelem księgarskim i nie wchodzi do prezentowanych tu zestawień.
