Ostatnia dekada to prawdziwy renesans konkursów i nagród organizowanych i przyznawanych przez oficjalne i profesjonalne gremia. W ostatnich latach coraz większa liczba podmiotów, m.in. przedstawicieli władz samorządowych, korzystała z narzędzia promocji, jakim było przyznawanie nagród literackich, do budowy wizerunku aktywnych kreatorów życia kulturalnego.
Wydaje się, że nagrody w największym stopniu przyczyniają się do budowania pozycji wyróżnianych autorów, w drugim dopiero rzędzie wydawców. Trudno jednak, w przeważającej liczbie przypadków, przypisywać im realny wpływ na sprzedaż nagradzanych tytułów. Dla wydawców niezmiennie pozostają jednym z najważniejszych narzędzi promocyjnych.
Biblioteka Analiz przygotowuje wykaz nagród. Organizatorów zachęcamy do uzupełnienia naszej bazy: redakcja@biblioteka-analiz.pl
Za najważniejszą nagrodę literacką uważa się przyznawaną od 1997 roku Nagrodę Nike, organizowaną przez Fundację Nagrody Literackiej Nike wspieraną przez Agorę.
Znaczące nagrody to również: Nagroda Literacka Gdynia, Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus przyznawana w dziedzinie prozy dla pisarzy pochodzących z Europy Środkowej, Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius, Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego na reportaż literacki, Nagroda im. Wisławy Szymborskiej, Nagroda Literacka m. st. Warszawy, Poznańska Nagroda Literacka, Nagroda Klio, Nagroda Academia, Nagroda im. Jana Długosza, Nagroda Pióro Fredry, Nagroda Feniks, Nagroda Wielkiego Kalibru, Nagroda Fandomu Polskiego im. Janusza Zajdla, a także Paszport Polityki, Nagrody w Konkursie PTWK na najpiękniejsze książki roku, Nagrody „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”, Nagrody Polskiej Sekcji IBBY oraz Bestsellery Empiku, które przyznawane są za wyniki sprzedaży w sieci Empik.
Literacka Nagroda Nike
Prestiżowa nagroda za najlepszą polską książkę roku. Jest to konkurs trójetapowy, w którym w pierwszym etapie jury nominuje 20 tytułów w maju, w drugim we wrześniu ogłaszana jest lista siedmiu finalistów, a następnie z tej grupy wybierany jest zwycięzca. Nagroda jest zwykle przyznawana w październiku. Autor zwycięskiej książki otrzymuje statuetkę Nike dłuta Gustawa Zemły oraz nagrodę w wysokości 100 tys. zł.
Dotychczasowi laureaci:
2024 – Urszula Kozioł, „Raptularz”
2023 – Zyta Rudzka, „Ten się śmieje, kto ma zęby”
2022 – Jerzy Jarniewicz, „Mondo cane”
2021 – Zbigniew Rokita, „Kajś”
2020 – Radek Rak, „Baśń o wężowym sercu”
2019 – Mariusz Szczygieł, „Nie ma”
2018 – Marcin Wicha, „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”
2017 – Cezary Łazarewicz, „Żeby nie było śladów”
2016 – Bronka Nowicka, „Nakarmić kamień”
Skład jury w 2024 r.: Krzysztof Siwczyk (przewodniczący jury), Witold Bereś, Marek Beylin, Justyna Jaworska, Maria Anna Potocka, Radosław Romaniuk, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska, Maria Topczewska i Maria Zmarz-Koczanowicz.
Nagroda Literacka Gdynia
Nagroda zainicjowana w 2006 roku przez Prezydenta Miasta Gdyni. Przyznawana w czterech kategoriach (powieść lub opowiadanie, poezja, esej, przekład) najlepszym utworom literackim opublikowanym w ciągu ostatniego roku. Nagroda wynosi 50 tys. zł (w każdej kategorii).
Termin nadsyłania zgłoszeń: 31 stycznia 2025 r.
2024
proza – Grzegorz Bogdała, „Idzie tu wielki chłopak”
poezja – Wojciech Kopeć, „jest taki konik”
esej – Marta Baron-Milian, „Neofuturzy i futuryści. Kryptohistorie polskiej awangardy”
przekład – Iwona Zimnicka, „Drugie imię” Jona Fossego
2023
proza – Małgorzata Żarów, „Zaklinanie węży w gorące wieczory”
poezja – Marcin Czerkasow, „Mountain View”
esej – Grzegorz Piątek, „Gdynia obiecana”
przekład – Jerzy Koch, „Mój mały zwierzaku” Rijneveld Marieke Lucas
2022
proza – Krzysztof Bartnicki, „Myśliwice, Myśliwice”
poezja – Justyna Kulikowska gift. z Podlasia
esej – Agnieszka Gajewska, „Stanisław Lem. Wypędzony z wysokiego zamku”
przekład – Maciej Świerkocki za drugi polski przekład Ulissesa James’a Joyce’a.
2021
proza – Waldemar Bawołek, „Pomarli”
poezja – Natalia Malek, „Karapaks”
esej – Joanna Krakowska, „Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi”
przekład – Magda Heydel, „Opowiadania” Katherine Mansfield
2020
proza – Dorota Kotas, „Pustostany”
poezja – Tomasz Bąk, „Bailout”
esej – Urszula Zajączkowska, „Patyki, badyle”
przekład – Piotr Sommer za „Co robisz na naszej ulicy” Charlesa Reznikoffa
2019
proza – Zyta Rudzka, „Krótka wymiana ognia”
poezja – Małgorzata Lebda, „Sny uckermärkerów”
esej – Olga Drenda, „Wyroby”
Przekład – Bogusława Sochańska za „Alfabet” Inger Christensen
2018
proza – Paweł Sołtys, „Mikrotyki”
poezja – Dominik Bielicki, „Pawilony”
esej – Krzysztof Mrowcewicz, „Rękopis znaleziony na ścianie”
przekład – Sława Lisiecka za „Chodzenie. Amras” Thomasa Bernharda
Skład kapituły: dr hab. Dorota Kozicka, prof. UJ (przewodnicząca), dr Jakub Kornhauser, prof. dr hab. Adam Lipszyc, dr Eliza Kącka, prof. dr hab. Tomasz Swoboda, prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, Natalia Gromow (sekretarz), Barbara Klicka.
Nagroda Conrada
Najważniejsza polska nagroda dla początkujących autorów beletrystyki. Nagroda jest ufundowana przez Prezydenta Miasta Krakowa i jest wspólną inicjatywą Instytutu Książki, Fundacji „Tygodnika Powszechnego” oraz Krakowskiego Biura Festiwalowego, operatora program Kraków Miasto Literatury UNESCO. Zwycięzca otrzymuje 30 tys. zł.
Częścią nagrody jest też miesięczny pobyt rezydencjalny w Krakowie oraz kampania promocyjna wyróżnionej książki na łamach „Tygodnika Powszechnego”.
2024 – Maria Halber, „Strużki”
2023 – Urszula Honek, „ Białe noce”
2022 – Paulina Siegień, „ Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu”
2021 – Elżbieta Łapczyńska, „Bestiariusz nowohucki”
2020 – Dorota Kotas, „Pustostany”
2019 – Olga Hund „Psy rasy drobnych”
2018 – Weronika Gogola „Po trochu”
2017 – Anna Cieplak „Ma być czysto”
2016 – Żanna Słoniowska „Dom z witrażem”
Skład kapituły: Michał Paweł Markowski (przewodniczący), Urszula Chwalba, Julia Fiedorczuk, Monika Ochędowska, Olga Stanisławska, Joanna Szulborska-Łukaszewicz (sekretarzyni), Błażej Warkocki.
Paszport „Polityki”
Nagroda ustanowiona w 1993 roku przez tygodnik „Polityka” dla twórców w siedmiu kategoriach: film, książka, scena (dawna nazwa: teatr), sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka popularna i kultura cyfrowa. Przyznawana jest też nagroda specjalna – Kreatora Kultury, której partnerem jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Literatura
2024 – ? (wyniki 14 stycznia 2025 r.)
2023 – Jacek Świdziński, „Festiwal”
2022 – Grzegorz Piątek, „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”
2021 – Łukasz Barys, „Kości, które nosisz w kieszeni”
2020 – Mira Marcinów, „Bezmatek”
2019 – Dominika Słowik, „Zimowla”
2018 – Małgorzata Rejmer, „Błoto słodsze niż miód”
2017 – Marcin Wicha, „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”
2016 – Natalia Fiedorczuk-Cieślak, „Jak pokochać centra handlowe”
Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius
Nagroda dla najlepszych dzieł poezji polskiej i ich autorów. Nagroda została ufundowana przez Radę Miasta Wrocławia, a od 2008 roku przyznawana jest corocznie w trzech kategoriach: za całokształt twórczości poety, książkę roku oraz debiut roku. Na nagrodę składa się statuetka i czek na: 100 tys. zł za całokształt pracy, 50 tys. zł za książkę roku i 15 tys. zł za debiut roku.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 15 stycznia 2025 r.
2023
za całokształt pracy twórczej – Joanna Mueller
książka roku – Piotr Sommer „Lata praktyki”
najlepszy debiut – Ivan Davydenko „Halal”
2022
za całokształt pracy twórczej – Marcin Sendecki
książka roku – Krzysztof Siwczyk „Krematoria I. Krematoria II”.
najlepszy debiut – Marta Stachniałek „Polski wrap”
2021
za całokształt pracy twórczej – Ryszard Krynicki
książka roku – Kamila Janiak, „Zakaz rozmów z osobami nieobecnymi fizycznie”
najlepszy debiut – Aleksander Trojanowski, „Parkingi podziemne jako miasta spotkań”
2020
za całokształt pracy twórczej – Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki
książka roku – Konrad Góra, „Kalendarz majów”
najlepszy debiut – Jakub Pszoniak, „Chyba na pewno”
2019
za całokształt pracy twórczej – Ewa Lipska
książka roku – Adam Kaczanowski, „Cele”
debiut roku – Maciej Bobula, „wsie, animalia, miscellanea”
2018
za całokształt pracy twórczej – Bohdan Zadura
książka roku – Jerzy Jarniewicz, „Puste noce
debiut roku – Agata Jabłońska, „Raport wojenny”
2017
za całokształt pracy twórczej – Andrzej Sosnowski
książka roku – Jacek Podsiadło, „Włos Bregueta”
debiut roku – Radosław Jurczak, „Pamięć zewnętrzna”
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus
Nagroda, ufundowana przez Radę Miasta Wrocławia, przyznawana jest autorowi najlepszego środkowoeuropejskiego dzieła beletrystycznego, które co roku ukazuje się w języku polskim. Jest to jedna z największych nagród literackich w Polsce o wartości 150 tys. zł. Autor przekładu otrzymuje 40 tys. zł.
Od 2020 roku wyróżnienia finansowe dla wszystkich nominowanych wynoszą po 5 tys. zł.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 15 stycznia 2025 r.
2024 – Monika Helfer
2023 – Saša Stanišić
2022 – Edward Pasewicz
2021 – Kateryna Babkina, „Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek”, przekład Bohdan Zadura
2020 – Goran Vojnović „Moja Jugosławia”, przekład Joanna Pomorska
2019 – Georgi Gospodinov, „Fizyka smutku”, przekład Magdalena Pytlak
2018 – Maciej Płaza, „Robinson w Bolechowie”
Nagroda im. Kościelskich
Przyznawana corocznie od 1962 roku. Fundacja Kościelskich z siedzibą w Genewie jest jedną z najstarszych polskich instytucji kulturalnych. Nagroda przyznawana jest polskim pisarzom, którzy nie ukończyli 40. roku życia, za całokształt ich dotychczasowego dorobku lub za konkretną pracę.
2024 – Aleksandra Tarnowska za powieść „Wniebogłos”
2023 – Urszula Honek, „Białe noce”
2022 – Bartosz Sadulski, „Rzeszot. Biografia romantyczna.”
2021 – Jan Baron, „Psińco”
2020 – Małgorzata Rejmer, „Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii”
2019 – Aldona Kopkiewicz, „Szczodra”
2018 – Joanna Czeczott, „Petersburg. Miasto snu”
2017 – Urszula Zajączkowska, „Minimum”
2016 – Maciej Płaza, „Skoruń”
2015 – Szczepan Twardoch, „Drach”.
Nagroda Literacka Miasta Stołecznego Warszawy
Wyróżnienie przyznawane jeszcze przed wybuchem II Wojny Światowej reaktywowano jesienią 2008 roku. Organizatorem i fundatorem nagrody jest urząd m.st. Warszawy. Nagroda przyznawana jest w kategoriach: proza, poezja, literatura dziecięca, książka o tematyce warszawskiej oraz komiks i powieść graficzna.
Jury konkursu decyduje również o tym, do kogo trafi tytuł warszawskiego twórcy lub warszawskiej twórczyni przyznawany za całokształt twórczości.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 31 stycznia 2025 r.
2024
Warszawski twórczyni – Joanna Papuzińska
proza – Tomasz Różycki, „Złodzieje żarówek”
poezja – Justyna Kulikowska, „Obóz zabaw”
literatura dziecięca – Maria Strzelecka (tekst i ilustracje), „Hajda. Beskid bez kitu”
książka o tematyce warszawskiej – Michał Książek, „Atlas dziur i szczelin”
Komiks i powieść graficzna – Maciej Sieńczyk, „Spotkanie po latach”
2023
Warszawski twórca – Paweł Dunin-Wąsowicz
proza – Zyta Rudzka, „Ten się śmieje, kto ma zęby”
poezja – Kamila Janiak, „miłość”
literatura dziecięca – Anna Taraska (tekst), Dominika Czerniak-Chojnacka (ilustracje), „Dwa słowa”
książka o tematyce warszawskiej – Konrad Niemira, „Bazgracz. Trzy eseje o Norblinie”
Komiks i powieść graficzna – Daniel Odija (tekst), Wojciech Stefaniec (ilustracje), „Rege”
2022
Warszawski twórca – Piotr Sommer
proza – Andrzej Stasiuk „Przewóz”
poezja – Tomasz Bąk „O, tu jestem”
literatura dziecięca – Katarzyna Jackowska-Enemuo (tekst), Marianna Sztyma (ilustracje) „Tkaczka chmur”
książka o tematyce warszawskiej – Błażej Brzostek „Wstecz. Historia Warszawy do początku”
2021
Warszawski twórczyni – Joanna Rudniańska
proza – Zyta Rudzka „Tkanki miękkie”
poezja – Radosław Jurczak „Zakłady holenderskie”
literatura dziecięca – Aleksandra i Daniel Mizielińscy „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych”
książka o tematyce warszawskiej – Grzegorz Piątek „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949”
2020
Warszawski twórca – Piotr Wojciechowski
proza – Łukasz Orbitowski, „Kult”
poezja – Ewa Lipska, „Miłość w trybie awaryjnym”
literatura dziecięca – Wojciech Mikołuszko i ilustratorka Małgorzata Dmitruk za książkę „Wojtek”
książka o tematyce warszawskiej – Arkadiusz Szaraniec „Warszawa dzika”.
2019
warszawski twórca – Kazimierz Orłoś
proza – Wiesław Myśliwski, „Ucho Igielne”
poezja – Krystyna Dąbrowska „Ścieżki dźwiękowe” (a5)
literatura dla dzieci – Cezary Harasimowicz, „Mirabelka”, z ilustracjami Marty Kurczewskiej
książka o tematyce warszawskiej – Andrzej Żor „Dom. Historia przytułku św. Franciszka Salezego”
2018
warszawski twórca: Ernest Bryll
proza – Jakub Żulczyk, „Wzgórze psów”
poezja – Maria Bigoszewska, „Wołam cię po imieniu”
literatura dla dzieci – „Ten i tamten las” Magdaleny Tulli z ilustracjami Alicji Rose.
książka o tematyce warszawskiej – Anna Bikont, „Sendlerowa w ukryciu”
2017
warszawski twórca – Hanna Król
proza – Stanisław Aleksander Nowak, „Galicyanie”
poezja – Jerzy Kronhold, „Skok w dal”
literatura dla dzieci – „Klątwa dziewiątych urodzin” Marcina Szczygielskiego z ilustracjami Magdy Wosik
książka o tematyce warszawskiej – Grzegorz Piątek, „Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego”.
2016
warszawski twórca – Eustachy Rylski
proza – Anna Janko, „Mała Zagłada”
poezja – Piotr Matywiecki, „Którędy na zawsze”
literatura dziecięca – Justyna Bednarek i Daniel de Latour (ilustracje) za książkę „Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych)”
książka o tematyce warszawskiej – Magdalena Kicińska, „Pani Stefa”.
Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego
Nagroda została ustanowiona przez Radę m.st. Warszawy w 2010 roku. Jej celem jest wyróżnianie i promowanie najlepszych prac reportażowych poruszających ważne współczesne zagadnienia, pobudzających debatę i pogłębiających wiedzę o obcych kulturach. Ma również na celu oddanie hołdu Ryszardowi Kapuścińskiemu, mieszkającego przez ponad 60 lat w Warszawie.
Autorka/autor najlepszego reportażu otrzyma 120 tys. zł (rok wcześniej 100 tys. zł), tłumaczka/tłumacz – 25 tys. zł (rok wcześniej 20 tys. zł), pozostałe osoby z finałowej piątki – odpowiednio 15 i 8 tys. zł (10 i 5 tys. zł).
Wiosną poznamy dziesięć nominowanych tytułów i finałową piątkę, a książkę-laureatkę podczas Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie.
Termin zgłoszeń upłynął w grudniu 2024 r.
2024 – Fernanda Melchor, „To nie jest Miami”, przekład Tomasz Pindel,
2023 – Anna Goc, „Głusza”
2022 – Ander Izagirre, „Potosí. Góra, która zjada ludzi”, przekład Jerzy Wołk-Łaniewski
2021 – Jessika Bruder, „Nomadland. W drodze za pracą”, przekład Martyna Tomczak
2020 – Katarzyna Kobylarczyk, „Strup. Hiszpania rozdrapuje rany”
2019 – Maciej Zaremba Bielawski, „Dom z dwiema wieżami”, przekład Mariusz Kalinowski
2018 – Anna Bikont, „Sendlerowa. W ukryciu”
2017 – Rana Dasgupta, „Delhi. Stolica ze złota i snu, przekład Barbara Kopeć-Umiastowska
2016 – Paweł Piotr Reszka, „Diabeł i tabliczka czekolady”
Nagroda im. Witolda Gombrowicza
Ufundowana przez Prezydenta Miasta Radomia nagroda została ustanowiona w 2015 roku. Przyznawana jest debiutantowi, definiowanemu jako pierwszy lub drugi autorski utwór literacki w języku polskim. Zwycięzca otrzymuje nagrodę pieniężną w wysokości 40 tys. zł. Dzięki wsparciu Samorządu Mazowsza, od kilku edycji wszyscy nominowani otrzymują wyróżnienia w wysokości po 5 tys. zł.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 31 stycznia 2025.
2024 – Grzegorz Bogdał, „Idzie tu wielki chłopak”
2023 – Jakub Nowak, „To przez ten wiatr”
2022 – Barbara Woźniak, „Niejedno”
2021 – Aleksandra Lipczak, „Lajla znaczy noc”
2020 – Barbara Sadurska, „Mapa”
2019 – Olga Hund, „Psy ras drobnych”
2018 – Marcin Wicha „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”
2017 – Anna Cieplak, „Ma być czysto”
2016 – Weronika Murek, „Uprawa roślin południowych metodą Miczurina”
Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego
Nagroda została ustanowiona w 1994 roku (za książkę wydaną w 1993) przez Fundację „Książka dla Dziecka” i redakcję czasopisma o książce dla dziecka „Guliwer” w hołdzie dla znakomitego polskiego pisarza dla dzieci i młodzieży.
Jest przyznawana co rok żyjącemu polskiemu autorowi za wyróżniającą się podobnymi cechami książkę literacką dla dzieci młodszych, opublikowaną po raz pierwszy w roku poprzedzającym kolejną edycję nagrody.
Od 2004 roku rolę organizatora nagrody przejęła Miejska Biblioteka Publiczna im. Łukasza Górnickiego
w Oświęcimiu. Patronat medialny sprawuje redakcja „Guliwera”.
Książki mogą zgłaszać wydawcy, czytelnicy, a także biblioteki i inne zainteresowane instytucje. O przyznaniu nagrody decyduje jury powoływane przez organizatora. Nagroda jest pieniężna, laureaci otrzymują statuetkę Koziołka Matołka z brązu, wykonaną przez znakomitego rzeźbiarza Andrzeja Renesa, twórcę pomnika Kornela Makuszyńskiego z Koziołkiem Matołkiem w Zakopanem przed willą „Opolanka”, gdzie znajduje się muzeum Makuszyńskiego.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 10 lutego 2025 r.
Nagroda Żółtej Ciżemki
Nagroda Żółtej Ciżemki za najlepszą książkę dla dzieci i młodzieży została powołana przez Bibliotekę Kraków w 2017 roku, w setną rocznicę śmierci Antoniny Domańskiej, autorki opowiadań i powieści m.in. Historii Żółtej Ciżemki, na której wychowały się pokolenia Polaków. W ten sposób nawiązano do najlepszych polskich tradycji literatury dla dzieci.
Celem Nagrody jest uhonorowanie najpiękniejszych i najbardziej wartościowych polskich wydawnictw adresowanych do młodszych czytelników. To wyróżnienie rodzimych autorów, ilustratorów i grafików, dzięki którym literatura może wciąż silnie oddziaływać na wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży, a przy tym dawać im przyjemność obcowania z dobrą książką.
Nagroda Żółtej Ciżemki to 25 000 zł, której fundatorem jest Prezydent Miasta Krakowa. Zwycięzcy otrzymują również wyjątkową statuetkę.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 31 stycznia 2025 r.
Nagroda im. Wisławy Szymborskiej
Międzynarodowa nagroda przyznawana przez Fundację Wisławy Szymborskiej w dwóch kategoriach: co roku za książkę poetycką napisaną w języku polskim wydaną w roku poprzedzającym (pierwsza kategoria), a co dwa lata za książkę tłumaczoną z języka obcego (druga kategoria). Nagroda została ufundowana w spadku Wisławy Szymborskiej, laureatki literackiej Nagrody Nobla w 1996 roku. Laureat otrzymuje statuetkę oraz czek na 100 tys. złotych. Nominowani – czeki na 8 tys. zł.
W 2025 roku Nagroda im. Wisławy Szymborskiej zostanie przyznana przez kapitułę w składzie: Andrea Ceccherelli (Włochy), Đurđica Čilić (Chorwacja), Paweł Mackiewicz (Polska), Anna Marchewka (Polska), Magdalena Rabizo-Birek (Polska), Elżbieta Winiecka (Polska), Jurij Zawadski (Ukraina).
2024 – Magdalena Bielska, „Poradnik dla niedawno zmarłych”, Anne Carson „Autobiografii czerwonego. Powieści wierszem”, przekład Maciej Topolski
2023 – Tomasz Różycki, „Ręka pszczelarza”,
2022 – Małgorzata Lebda, „Mer de Glace”, Fernando Pessoa „Heteronimy. Utwory wybrane”, przekład Wojciech Charchalis
2021 – Genowefa Jakubowska-Fijałkowska, „Rośliny mięsożerne”
2020 – Anna Adamowicz „Animalia”
2019 – Marta Podgórnik „Mordercze ballady”
2018 – Julia Fiedorczuk „Psalmy”, Linn Hansén „Przejdź do historii”, przekład Justyna Czechowska
2017 – Marcin Sendecki „W”
2016 – Jakub Kornhauser „Drożdżownia”, Uroš Zupan „Niespieszna żegluga”, przekład Katarina Šalamun Biedrzycka i Miłosz Biedrzycki
Poznańska Nagroda Literacka
Poznańska Nagroda Literacka jest przyznawana od 2015 roku w dwóch kategoriach:
– za wybitne zasługi dla polskiej literatury i kultury (Nagroda im. Adama Mickiewicza),
– za znaczący, innowacyjny dorobek w dziedzinie literatury, humanistyki, popularyzacji kultury literackiej (Nagroda – Stypendium im. Stanisława Barańczaka) – nagroda dla autorek i autorów, którzy nie ukończyli 35 roku życia.
Fundatorem nagrody jest Miasto Poznań oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Członkowie kapituły to: Inga Iwasiów, Maciej Jakubowiak, Marcin Jaworski, Magdalena Kicińska, Grzegorz Olszański, Piotr Śliwiński, Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, Karol Francuzik, a w poprzednich latach Bogumiła Kaniewska, Zdzisław Jaskuła, Eugeniusz Tkacyszyn-Dycki, Jarosław Mikołajewski, Szymon Wróbel. Poznańska Nagroda Literacka (PNL) przyznawana jest corocznie autorom żyjącym za osiągnięcia w dziedzinie literatury (twórczość poetycka, prozatorska, dramatopisarska, przekładowa, eseistyczna, reportażowa, popularyzatorska), które poświadczone są przez wydanie co najmniej jednej książki w okresie trzech lat poprzedzających przyznanie nagrody.
Laureaci Nagrody im. Adama Mickiewicza:
2024 – Marcin Świetlicki
2023 – Zyta Rudzka
2022 – Stanisław Rosiek
2021 – Jan Gondowicz
2020 – Krystyna Miłobędzka
2019 – Wiesław Myśliwski
2018 – Anna Bikont
2017– prof. Tadeusz Sławek
2016 – Erwin Kruk
2015 – Zbigniew Kruszyński
Laureaci Nagrody – Stypendium im. Stanisława Barańczaka:
2023 – Anna Wakulik
2022 – Urszula Honek
2021 – Igor Jarek
2020 – Monika Glosowitz
2019 – Tomasz Bąk
2018 – Szczepan Kopyt
2017 – Małgorzata Lebda
2016 – Magdalena Kicińska
2015 – Kira Pietrek
Nagroda im. Józefa Mackiewicza
Nagroda przyznawana polskim autorom za książki, które w znaczący sposób promują polską kulturę, historię i tradycję. Nagroda została ustanowiona dla upamiętnienia życia i twórczości wybitnego pisarza, powieściopisarza i komentatora politycznego Józefa Mackiewicza. Latem ogłaszana jest lista około dziesięciu nominowanych, a nazwisko zwycięzcy ogłaszane jest podczas ceremonii wręczenia nagród, która odbywa się co roku 11 listopada, w Święto Niepodległości Polski. Zwycięzca otrzymuje nagrodę w wysokości 10 tys. dolarów. Nagroda przyznawana jest corocznie od 2002 roku.
2024 – Krzysztof Kosiński, “Bunt duszy polskiej. O twórczości politycznej i literackiej Romana Dmowskiego (z lat 1893-1934)”
2023 – Rafał Wojasiński, „Tefil”
2022 – Marcin Pilis, „Cisza w Pogrance”
2021 – Paweł Lisicki, „Dogmat i tiara. Esej o upadku rzymskiego katolicyzmu”
2020 – Wojciech Roszkowski, „Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej”
2019 – Marek Cichocki, „Północ i Południe. Teksty o polskiej kulturze i historii”
2018 – Wiesław Helak, „Nad Zbruczem”
2017 – Jacek Kowalski, „Sarmacja. Obalanie mitów”
2016 – Joanna Siedlecka, „Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki”
Nagroda Literacka im. Marka Nowakowskiego
Nagroda została ustanowiona w 2017 roku przez Bibliotekę Narodową i honoruje opowiadanie lub zbiór opowiadań „wykazujące nieszablonowe poglądy, odwagę i precyzję myślenia oraz świetne pisarstwo”. Nosi imię warszawskiego pisarza i dziennikarza Marka Nowakowskiego. Nagroda przyznawana jest corocznie, a zwycięzca otrzymuje nagrodę pieniężną w wysokości 100 tys. zł.
2024 – Piotr Pazdej, „Ostatnia sarna na ziemi”
2023 – Aleksandra Majdzińska, „Szalom bonjour Odessa”
2022 – Kazimierz Orłoś – za całokształt twórczości.
2021 – Wojciech Kudyba, „I co dalej?”
2020 – Marta Kwaśnicka, „Pomyłka”
2019 – Rafał Wojasiński, „Olanda”
2018 – Paweł Sołtys, „Mikrotyki”
2017 – Wojciech Chmielewski
Nagroda Fandomu Polskiego im. Janusza A. Zajdla
Doroczna nagroda za literaturę fantastyczną. Przyznawana jest przez fanów fantastyki autorom najlepszych polskich tytułów w dwóch kategoriach: powieści i opowiadań.
2023
powieść – Istvan Vizvary, „Lagrange. Listy z Ziemi”
opowiadanie – Agnieszka Hałas, „Świerszcze w soli”
2022
powieść – Radek Rak, „Agla. Alef
opowiadanie – Michał Cholewa, „Na granicy”
2021
powieść – Magdalena Salik, „Płomień”
opowiadanie – Michał Cholewa, „Ucieczka”
2020
powieść – Agnieszka Hałas za piąty tom cyklu „Teatr węży” zatytułowany „Czerń nie zapomina”.
opowiadanie – Krzysztof Matkowski i Krzysztof Rewiuk za „Święci z Vukovaru”
2019
Powieść – Radek Rak „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”
opowiadanie – Marta Potocka, „Chomik”.
2018
powieść – Robert M. Wegner, „Każde martwe marzenie”
opowiadanie – Marta Kisiel, „Pierwsze słowo”
2017
powieść – Rafał Kosik, „Różaniec”
opowiadanie – Marta Kisiel, „Szaławiła”
2016
powieść – Krzysztof Piskorski, „Czterdzieści i cztery”
opowiadanie – Łukasz Orbitowski i Michał Cetnarowski, „Wywiad z Borutą”
Książka Roku Polskiej Sekcji IBBY
Nagroda przyznawana najlepszym polskim książkom dla dzieci, zarówno za ich walory literackie, jak i artystyczne. Książki nagradzane są w kategoriach: literackiej, graficznej, specjalnej – „Dziecko jest najważniejsze” i upowszechnianie czytelnictwa.
2023
kategoria literacka
Dorota Combrzyńska-Nogala, “Odysejki”
Maria Strzelecka, “Hajda. Beskid bez kitu”
kategoria graficzna
Maria Dek , „Kiedyś urosnę”
Gosia Herba i Mikołaj Pasiński – „Nikogo nie ma w domu”
Kategoria „Dziecko jest najważniejsze”
„Wszystkie kolory świata”, Wydawnictwo Agora dla dzieci,
2022
kategoria literacka
Justyna Bednarek, “Nasza niegrzeczna mama”
Marcin Szczygielski, “Antosia w bezkresie”
kategoria graficzna
Jacek Ambrożewski, „Ale odlot. Rysunkowa historia lotnictwa”
Katarzyna Walentynowicz, Marcin Markowski – „Poławiacz cieni”
Kategoria „Dziecko jest najważniejsze”
Jarosław Mikołajewski za tekst oraz Joanna Rusinek za ilustracje do książki
“Wędrówka Nabu”
2021
kategoria literacka
Justyna Bednarek, „Dom numer pięć”, ilustracje Anna Sędziwy
Barbara Stenka, „Zostań sama w domu”
kategoria graficzna
Przemysław Truściński za ilustracje do książki „Andzia” z tekstem bp. Piotra Mańkowskiego
Katarzyna Adamek-Chase za ilustracje do książki Alberta Kwiatkowskiego „Bah Bah. Iran dla dociekliwych”
Kategoria „Dziecko jest najważniejsze”
Katarzyna Ryrych, „Wyspa mojej siostry”
2020
literacka
Justyna Bednarek, „Zielone piórko Zbigniewa. Skarpetki kontratakują!”
Ewa Nowak, „Orkan. Depresja”
graficzna
Anna Kaźmierak, „Turonie, żandary, herody. Wiejska maskarada
Maria Strzelecka, „Beskid bez kitu”
2019
literacka
Marta Kisiel, „Małe Licho i anioł z kamienia”
Agnieszka Wolny-Hamkało, „Lato Adeli”
graficzna
Monika Hanulak, „Homo Lector. Kalendarz na 13 miesięcy”
Jacek Ambrożewski i Zosia Frankowska, „Podróżnicy. Wielkie wyprawy Polaków”
2018
literacka
Michał Rusinek, „Jaki znak Twój? Wierszyki na dalsze sto lat niepodległości”, ilustracje Joanna Rusinek
Joanna Jagiełło, „Jak ziarnka piasku”
graficzna
Krzysztof Gawronkiewicz, „Beneficio”, z tekstem Michała Kalickiego
Robert Czajka, „Wszystko widzę jako sztukę”, z tekstem Ewy Solarz
Nagroda Poetycka im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Orfeusz
Nagroda ustanowiona w 2011 roku dla autorów najlepszych tomów poezji napisanych i opublikowanych w języku polskim w poprzednim roku. Nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach: Orfeusz – za najlepszy tom roku oraz Mazurski Orfeusz – za najlepszą kolekcję autora z północno-wschodniej Polski.
Skład jury: Jarosław Ławski, Marek Zagańczyk, Bronisław Maj, Barbara Gruszka-Zych, Agnieszka Czajkowska, Wojciech Kass.
2024 – Marzanna Bogumiła Kielar, „Wilki
2023 – Anna Piwkowska, „Furtianie”
2022 – Zbigniew Machej,”202”
2021 – Andrzej Kopacki, „Sonety, ody, wiersze dla Marianny”
2020 – Piotr Mitzner, „Siostra”
2019 – Jarosław Mikołajewski, „Basso continuo”
2018 – Joanna Kulmowa, „37”
2017 – Małgorzata Lebda, „Matecznik”
2016 – Jarosław Marek Rymkiewicz,”Koniec lata w zdziczały ogrodzie”
Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta
Powołana przez Fundację Zbigniewa Herberta nagroda przyznawana jest corocznie żyjącemu autorowi za całokształt twórczości w dziedzinie poezji. Celem nagrody jest wyróżnienie wybitnych osiągnięć artystycznych i intelektualno-literackich na arenie światowej. Oceniana przez jury złożone z wybitnych autorów i znawców literatury, nagroda przyznawana jest w Polsce. Fundatorem nagrody jest Fundacja PZU.
Skład jury: Krystyna Dąbrowska, Edward Hirsch, Michael Krüger, Mercedes Monmany, Aleš Šteger.
2024 – Yang Lian
2023 – Tomas Venclova
2022 – Marianna Kijanowska
2021 – Yusef Komunyakaa
2020 – Durs Grünbein
2019 – Agi Mishol
2018 – Nuala Ní Dhomhnaill
2017 – Breyten Breytenbach
2016 – Lars Gustafsson
Nagroda Wielkiego Kalibru
Ustanowiona w 2004 roku nagroda dla najlepszej powieści kryminalnej lub thrillera wydanych przez polskiego autora w roku poprzednim. Przyznawana jest na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Kryminalnych we Wrocławiu.
2024 – Agnieszka Graca, „Czarny poniedziałek”
2023 – Marek Stelar, „Krzywda”
2022 – Grzegorz Dziedzic, „Żadnych bogów, żadnych panów”
2021 – Anna Kańtoch, „Wiosna zaginionych”
2020 – Jędrzej Pasierski, „Roztop” oraz Zygmunt Miłoszewski (za całokształt)
2019 – Robert Małecki, „Skaza”
2018 – Ryszard Ćwirlej, „Tylko umarli wiedzą”
2017 – Mariusz Czubaj, „R.I.P.”
2016 – Jakub Szamałek, „Czytanie z kości”.
Nagroda Książki Roku „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”
Od 2003 zespół redakcyjny „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” spośród nowości wydawniczych wybiera co miesiąc cztery tytuły, które zasługują na szczególną uwagę czytelnika ze względu na swoje wartości poznawcze, literackie czy artystyczne. Wyróżnione pozycje otrzymują tytuł „Książki Miesiąca”. W ten sposób przez cały rok powstaje lista 48 tytułów. Spośród nich zostaje wybranych pięć najważniejszych tytułów, które otrzymują tytuł „Książek Roku”.
Książki Roku 2023
„Pokój z widokiem na wojnę. Historia Izraela” Konstantego Geberta
„Marian Eile. Poczciwy cynik z »Przekroju«” Mariusza Urbanka
„Mrożek. Biografia” Anny Nasiłowskiej
„Wiwat! Saga wielkopolska Marka Hendrykowskiego
„Światłość w sierpniu” Williama Faulknera w przekładzie Piotra Tarczyńskiego
Audiobook Roku 2023 – „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” Joanny Kuciel-Frydryszak
Wydawcą Roku 2023 zostało wydawnictwo ArtRage
Książki Roku 2022
„Trzy tłumaczki” Krzysztofa Umińskiego
„Dziady i dybuki” Jarosława Kurskiego
„Beksiński. Obrazy”
„Polska i Rosja. Sąsiedztwo wolności i despotyzmu X-XXI w.” Andrzeja Nowaka
„Antosia w bezkresie” Marcina Szczygielskiego
Audiobook Roku 2022 – „Nadchodzi III wojna światowa” Jacka Bartosiaka i Piotra Zychowicza
Wydawcą Roku 2022 zostało Wydawnictwo Smak Słowa.
Książki Roku 2021
„Przewóz” Andrzeja Stasiuka
„Boska Komedia” Dantego Alighieri w przekładzie Jarosława Mikołajewskiego
„Wstecz. Historia Warszawy do początku” Błażeja Brzostka
„Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych Polek” Sylwii Chutnik
„Tamara Łempicka” Marisy de Lempickiej i Marii Anny Potockiej, projekt graficzny Lech Majewski
„Sanktuaria polskie” Adama Bujaka i Czesława Ryszki
Audiobook Roku – „Czułą przewodniczkę. Kobiecą drogę do siebie” Natalii de Barbaro w interpretacji Mai Ostaszewskiej.
Wydawcą Roku 2021 zostało Wydawnictwo Kobiece.
Książki Roku 2020
„Talita” Pawła Huelle
„Od jednego Lucypera” Anny Dziewit-Meller
„M. Syn stulecia” Antonia Scuratiego w przekładzie Aliny Pawłowskiej-Zampino
„Lato 1920” Joanny Rolińskiej
„Biblioteka szaleńca” Edwarda Brooke-Hitchinga w przekładzie Janusza Szczepańskiego
„Hetman Chrystusa” Jolanty Sosnowskiej
Wspólnie z Audioteka.pl przyznawana jest nagroda Audiobook Roku – za 2020 rok nagrodę przyznano superprodukcji „Upadek gigantów” Kena Folleta w przekładzie Zbigniewa A. Królickiego i Grzegorza Kołodziejczyka
Redakcja przyznaje również tytuł Wydawca Roku. Za 2020 rok nagrodzono Wydawnictwo Pauza za „ambitną, pobudzającą intelektualnie literaturę, za konsekwencję w podążaniu własną drogą, za stworzenie silnej i rozpoznawalnej marki, która w świadomości czytelników i branży stała się symbolem jakości”.
W poprzednich latach tytuł ten otrzymały oficyny: Wydawnictwo Literackie (2019), Wydawnictwo Poznańskie (2018), Dwie Siostry (2017), Świat Książki (2016), Bellona (2015), Prószyński Media (2014), Burda Książki (2013), Wydawnictwo Sonia Draga (2012), Arkady (2011), Wydawnictwo Zysk i S-ka (2010), Dom Wydawniczy Rebis (2009), Wydawnictwo Literackie (2008), Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne (2007), Wydawnictwo Naukowe PWN i Grupa Wydawnicza PWN (2006) oraz Społeczny Instytut Wydawniczy Znak (2005).
Nagroda Magellana
Nagroda została powołana w 2008 roku w celu uhonorowania najbardziej wartościowych publikacji turystycznych (przewodników, map, atlasów, albumów), wyróżniających się starannością o turystyczną jakość i rozbudzających pasję podróżowania. Zgłaszane przez wydawców publikacje rozpatrywane są w trzynastu kategoriach konkursowych.
Termin nadsyłania zgłoszeń: 28 lutego 2025 r.
Nagroda im. Jerzego Skowronka
Nagroda została ustanowiona w 1996 roku. Po tragicznej śmierci wybitnego historyka grono jego przyjaciół i uczniów postanowiło uczcić jego pamięć przez ustanowienie specjalnej nagrody. Nagroda przyznawana jest wydawcom, którzy publikują książki w dziedzinie historii i archiwistyki z szerokiego kręgu zainteresowań badawczych jej patrona.
Organizatorem Nagrody im. prof. Jerzego Skowronka jest redakcja „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”. Wyłącznym sponsorem Nagrody jest Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska. Wysokość nagrody wynosi 4,5 tys. zł.
2024 – Jarosław Rubacha, „Gloria Victis. Bułgarskie działania dyplomatyczne i militarne podczas wojen bałkańskich w publikacjach dziennika Ilustrowany Kuryer Codzienny”
2023 – Krystyna Pieniążek-Marković, „Smak drogi. Podróże chorwackiego romantyzmu (1839-1860)” oraz Aleksandra Wojtaszek, „Fjaka. Sezon na Chorwację”,
2022 – Mikołaj Getka-Kenig, “Stanisław Kostka-Potocki. Studium magnackiej kariery w dobie upadku i ‘wskrzeszenia’ Polski” oraz Aleksandra Oniszczuk, „Pod presją nowoczesności. Władze Księstwa Warszawskiego wobec Żydów”
2021 – Andrzej Biernat i Sławomir Górzyński, „Cmentarz Champeaux w Montmorency. Groby Polskie. Cimetière Les Champeaux à Montmorency. Les Tombes Polonais” oraz Andrzej Krawczyk „Czyja jest Bośnia? Krótka historia kraju trzech narodów”
2020 – Maciej Czerwiński, „Chorwacja. Dzieje, kultura, idee”
2019 – Piotr Głuszkowski, „Barwy polskości, czyli życie burzliwe Tadeusza Bułharyna”
Nagroda Klio
Najbardziej prestiżowe wyróżnienie przyznawane publikacjom o tematyce historycznej przyznawana od 1995 za wybitny wkład w badania historyczne i wręczana podczas Targów Książki Historycznej.
Nagroda przyznawana jest przez niezależne jury w kilku kategoriach:
• autorskiej – indywidualny wkład autora w popularyzację historii;
• monografia naukowa – merytoryczny wkład w poznawanie historii;
• edytorskiej – dla wydawcy za publikację interesujących serii, cykli itp.;
• varsaviana – za wkład w popularyzację historii Warszawy.
Wyróżnienie specjalne w 2024 roku otrzymał Krzysztof Pomian za trzytomową edycję książki „Muzeum. Historia światowa”
Nagroda przyznawana jest przez niezależne Jury w kilku kategoriach:
• autorskiej – indywidualny wkład autora w popularyzację historii;
2024 – Agata Szydłowska, „Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u”
2023 – Sławomir Łotysz, „Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku”
2022 – Konstanty Gebert, „Ostateczne rozwiązania. Ludobójcy i ich dzieło”
• monografia naukowa – merytoryczny wkład w poznawanie historii;
2024 – Piotr Okniński, „Wehikuły pamięci. Przeszłość i władza wdawnym Krakowie (do końca XVIII w.)
2023 – Anna Agnieszka Dryblak, „Piastowskie fundacje klasztorów żeńskich w Polsce XIII wieku. Między recepcją obcych wzorców a tworzeniem oryginalnego modelu”
2022 – Maciej Gołąb, „Mazurek Dąbrowskiego. Muzyczne narodziny hymnu”
• edytorskiej – dla wydawcy za publikację interesujących serii, cykli itp.;
(zazwyczaj 5 do 6 równorzędnych wyróżnień)
• varsaviana – za wkład w popularyzację historii Warszawy.
2024 – Mariusz Klarecki, „Zrabowana Warszawa. Straty w prywatnych zbiorach i artystycznych kolekcjach mieszkańców Warszawy w latach 1939-1945
2023 – Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk, „Pałac Staszica”
2022 – Błażej Brzostek, „Wstecz. Historia Warszawy do początku”
Nagroda im. Jana Długosza
Nagroda, która towarzyszy Międzynarodowych Targom Książki w Krakowie. Inicjatywa popularyzuje publikacje o tematyce humanistycznej.
Nagrodą w konkursie jest statuetka dłuta śp. Bronisława Chromego oraz 40 tys. zł – nagrodę pieniężną ufundowaną przez Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Krakowie i Wodociągi Miasta Krakowa S.A.
2024 – Piotr Pytlakowski, „Strefa niepamięci”
2023 – Konstanty Gebert, „Ostateczne rozwiązanie. Ludobójcy i ich dzieło”
2022 – Rafał Matyja, „Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością”
2021 – Zbigniew Mentzel, „Kołakowski. Czytanie świata. Biografia”
2020 – Michał Roch Kaczmarczyk, „Aporia wolności. Krytyka teorii społecznej”
2019 – Joanna Tokarska-Bakir „Pod klątwą: społeczny portret pogromu kieleckiego
Tom I”
2018 – Monika Bobako, „Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej”
2017 – Przemysław Czapliński, „Poruszona Mapa”
2016 – Anna Machcewicz, „Bunt. Strajki w Trójmieście. Sierpień 1980”
Nagroda Europejski Poeta Wolności
Ideą Nagrody Literackiej Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności jest łączenie i przybliżanie wspólnot, języków i literackich wizji świata.
Nagrodzony poeta lub poetka otrzymują statuetkę i nagrodę finansową w wysokości 100 tys. zł, a tłumacz lub tłumaczka wyróżnionego tomu – statuetkę i nagrodę finansową w wysokości 20 tys. zł.
Wręczenie nagrody towarzyszyć będzie Festiwalowi Europejski Poeta Wolności, którego kolejna edycja odbędzie się wiosną 2026 w Gdańsku.
2024 – Monika Herceg, „Okres ochronny”, przekłąd Aleksandra Wojtaszek
2022 – Marianna Kijanowska, „Babi jar.Na głosy”, przekład Adam Pomorski
oraz Luljeta Lleshanaku, „Woda i węgiel”,przekład Dorota Horodyska
2020 – Sinéad Morrissey, „o równowadze”, przekład Magda Heydel
2018 – Linda Vilhjalmsdottir, „Wolność”, przekład Jacek Godek
2016 – Ana Blandiana, 'Moja ojczyzna A4”, przekład Joanna Kornaś-Warwas
2014 – Dorta Jagić, „Kanapa na rynku”, przekład Małgorzata Wierzbicka
2012 – Durs Grünbein, „Mizantrop na Capri”, przekład Andrzej Kopacki
2010 – Uładzimier Arłoŭ, „Prom przez kanał La Manche”, przekład Adam Pomorski
Konkurs o nagrodę Gaudeamus
Celem konkursu jest promowanie i wyróżnianie krajowych uczelnianych oficyn wydawniczych za wydawanie najwartościowszych polskich książek naukowych lub dydaktycznych.
Organizatorem konkursu jest Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych. Fundatorami nagród są: Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych (pierwsza nagroda: statuetka „Gaudeamus”) oraz Targi Książki w Krakowie (druga nagroda: standardowe stoisko o powierzchni 3 m kw. podczas przyszłorocznej edycji Targów). Fundatorami nagród mogą być również inne podmioty. Wyróżnienia w postaci dyplomów otrzymują wydawnictwa nominowane do nagrody.
2024 – „Fetysze i fikcje. Antologia tekstów poświęconych emigracji polskiej po 1945 r. opublikowanych na łamach Kultury” Redakcja: Rafał Stobiecki‚ Aleksandra Sylburska (przy współpracy Jędrzeja Bończaka)
2023 – Błażej Ciarkowski, „Słowo architekta. Opowieści o architekturze Polski Ludowej”
2022 – Filip Lipiński, „Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych”
2021 – „Mam na Pana nowy zamach…” tom 1-3, – Jerzy Giedroyc. Wybór i opracowanie Sławomir M. Nowinowski i Rafał Stobiecki – przy współpracy Anny Brzezińskiej i Mileny Przybysz-Gralewskiej.
Nagroda Identitas
Nagroda przyznawana jest pracom należącym do szeroko pojętej kategorii humanistycznej. Jury przyznaje nagrodę główną jednemu zwycięzcy, a także od jednej do trzech nagród specjalnych, z których jedna może dotyczyć pracy wykonanej w innym formacie niż drukowana forma książkowa. Pierwsza edycja Nagrody Identitas odbyła się w 2014 roku. Od 2020 roku ta nagroda ma nowe kryteria i jest przyznawana autorom poniżej 41. roku życia.
2024 – Ireneusz Staroń, „Wzgórze bzów”
2023 – Jan Maciejewski, „Milczenie katedry”
2022 – Tomasz Grzywaczewski, „Wymazana granica”
2021 – Zbigniew Rokita, „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku”
2020 – Marcin Cielecki, „Miasto wewnętrzne”
2018 – Wiesław Helak, „Nad Zbruczem”
2017 – Krzysztof Koehler, „Palus sarmatica”
2016 – Marek Rymkiewicz, „Koniec lata w zdziczałym ogrodzie”
Nagrody Historyczne „Polityki”
Najstarsza w Polsce nagroda przyznawana publikacjom o tematyce dotyczącej najnowszej historii Polski. Po raz pierwszy zostały przyznane 66 lat temu.
Nagrody są przyznawane w czterech kategoriach za książki o tematyce historycznej, dotyczącej najnowszej historii Polski (po 1914 roku): prace naukowe, prace popularnonaukowe, wydawnictwa źródłowe, pamiętniki, relacje, wspomnienia.
W każdej kategorii nagrody przyznawane są nagrody pieniężne w wysokości 10 tys. zł. Nagroda za debiut wynosi 7 tys. zł.
Termin zgłoszeń mija 29 stycznia 2025 r.
Nagroda Literacka im. Juliana Tuwima
Nagroda Literacka im. Juliana Tuwima jest przyznawana od 2013 roku przez Dom Literatury w Łodzi i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Łódź za twórczość o wysokich walorach artystycznych, otwierającą nowe obszary dialogu, cechującą się wrażliwością społeczną i humanistyczną.
Wysokość nagrody wynosi 50 tys. zł.
2023 – Marek Bieńczyk
2022 – Jerzy Jarniewicz
2021 – Ewa Kuryluk
2020 – Wojciech Nowicki
2019 – Małgorzata Szejnert
2018 – Izabela Filipiak (Morska)
2017 – Ewa Lipska
2016 – Michał Głowiński
2015 – Jarosław Marek Rymkiewicz
2014 – Hanna Krall
2013 – Magdalena Tulli
Nagroda Translatorska im. Ireny Tuwim
Nagroda została przyznana po raz pierwszy w 2024 roku przez Dom Literatury w Łodzi.
Przyznawana jest wybitnym tłumaczom i tłumaczkom literatury światowej na język polski. Jej celem jest uhonorowanie osób, które przyczyniają się do istotnego wzbogacenia kultury polskiej o istotne przekłady literatur obcych.
2024 – Magdalena Pytlak
Nagroda Historyczna m.st. Warszawy im. Kazimierza Moczarskiego
W konkursie biorą udział publikacje, które ukazały się w Polsce w ubiegłym roku wydawniczym, a ich tematem jest historia Polski po 1918 roku. Autor lub autorka najlepszej książki otrzyma statuetkę – replikę Temperówki Patrona Nagrody oraz 50 tys. zł., a pozostali nominowani uchwałą Rady m.st. Warszawy po raz pierwszy w historii konkursu – po 10 tys. zł.
2023 – Sławomir Łotysz, „Pińskie błota. Natura, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku”
2022 – Anna Wylegała, „Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce”
2021 – Grzegorz Piątek, „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949”
2020 – Mariusz Mazur, „Antykomunistycznego podziemia portret zbiorowy 1945- 1956.Aspekty mentalno-psychologiczne”
2019 – Olga Linkiewicz, „Lokalność i nacjonalizm. Społeczności wiejskie w Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym”
2018 – Jerzy Kochanowski, ”Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956-1957”
2017 – Agata Zysiak, „Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście”
2016 – Andrzej Nowak, „Pierwsza zdrada zachodu. 1920 – zapomniany appeasement
Nagroda im. Adama Włodka
Nagrodę przyznaje Fundacja Wisławy Szymborskiej za projekt na napisanie książki o charakterze literackim, literaturoznawczym lub przygotowanie przekładu. Jest to Nagroda dla młodych twórców – pisarzy, poetów, tłumaczy, badaczy i krytyków literackich, którzy nie ukończyli 35. roku życia i opublikowali już wcześniej przynajmniej jedną książkę.
Nagroda przyznawana jest raz w ciągu roku, może być ona podzielona między kilku laureatów. Zarząd Fundacji wybiera najciekawsze artystycznie projekty, w razie potrzeby powołuje ekspertów posiadających głos doradczy.
Termin nadsyłania zgłoszeń upływa 20 stycznia 2025 r.
2023 – Maria Halber i Błażej Strzelczyk
2022 – Agnieszka Dauksza i Łukasz Barys.
2021 – Maciej Jakubowiak i Elżbieta Łapczyńska.
2020 – Urszula Honek, Paweł Kaczmarski i Wojciech Szot
2019 – Łukasz Kaźmierczak / Łucja Kuttig i Małgorzata Lebda.
2018 – Weronika Gogola i Daniel Warmuz
2017 – Natalia Malek oraz Aleksandra Zielińska.
2016 – Patrycja Pustkowiak i Andrzej Muszyński.
2015 – Marcin Orliński.
2014 – Mikołaj Łoziński oraz Miłosz Waligórski.
Kryminalny Debiut Roku
Nagroda przyznawana jest za debiut powieściowy. Autor lub autorka wyróżnionej powieści kryminalnej otrzymuje 25 tys. zł i pamiątkową statuetkę.
Fundatorem nagrody jest Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Nagradzany jest również redaktor lub redaktorka powieści, która otrzyma Nagrodę „Kryminalny Debiut Roku 2024”. To wyróżnienie – w wysokości 4 tys. zł – zostało ufundowane przez Dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.
Termin nadsyłania zgłoszeń: do 17 stycznia 2025 r. do godz. 15.00.
Organizatorami konkursu są: Książnica Kopernikańska w Toruniu we współpracy z Robertem Małeckim, autorem powieści kryminalnych. Partner: Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
2023 – Przemysław Kowalewski, „Kozioł”
2022 – Julia Łapińska, „Czerwone jezioro”
2021 – Grzegorz Dziedzic, „Żadnych bogów, żadnych panów”
Nagroda im. Ferdynanda Wspaniałego
Nagroda dla najlepszej książki dziecięcej, przyznawana podczas Festiwalu Literatury dla Dzieci organizowanego w Krakowie przez Fundację Burza Mózgów.
Nagroda w wysokości 20 tys. zł ufundowana jest przez Miasto Kraków oraz KBF operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Laureat otrzymuje również pobyt rezydencjalny w krakowskim Pałacu Potockich.
2023 – Ewa Solarz i Robert Czajka za książkę „Ziemianie”
2022 – Marcin Szczygielski, „Antosia w bezkresie”
2021 – Piotr Socha, Monika Utnik-Strugała, „Brud. Cuchnąca historia higieny”
2020 – Justyna Bednarek, Daniel de Latour, „Zielone piórko Zbigniewa. Skarpetki kontratakują!”
2019 – Maria Strzelecka, ”Beskid bez kitu”
2018 – Marta Kisiel, Paulina Wyrt, „Małe Licho i tajemnica Niebożątka”
2017 – Marta Guśniowska, Robert Romanowicz, „A niech to gęś kopnie”
2016 – Karol KaeReL Kalinowski, „Kościsko”
Śląska Nagroda Literacka Honoris Krauza
Śląska Nagroda Literacka Honoris Krauza wzięła się z potrzeby upamiętnienia i nagrodzenia tych, którzy pamiętają o Śląsku w swojej twórczości literackiej i działalności społecznej. Nagrodę mogą otrzymać osoby śląskie, mieszkające na Śląsku lub pochodzące ze Śląska; lub osoby niemające formalnych związków ze Śląskiem, ale które napisały książkę na temat związany z naszym regionem.
Nazwa nagrody to gra słów pomiędzy akademickim tytułem honorowym honoris causa a krauzom, co w języku śląskim oznacza słoik. Statuetkę Honoris Krauza przygotuje artystka Klaudia Brzezińska.
2024 – Anna Cieplak, „Ciało huty”
Nagroda im. Macieja Kuczyńskiego
Nagroda przyznawana za podróżniczy debiut książkowy. Finał odbywa się podczas odbywających się w Gdyni Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów Kolosy. Nagroda została przyznana po raz pierwszy w 2020 roku.
Laureat konkursu otrzymuje statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 5 tys. zł.
Patronem nagrody jest Maciej Kuczyński, zmarły latem 2019 roku wieloletni członek kapituły Kolosów, speleolog i pisarz.
Termin przyjmowania zgłoszeń do 31 stycznia 2025 r.
2023 – Tomasz Ulanowski, „Ostania minuta. Pieszo przez antropocen”
2022 – Ewa Chwałko, „Łuk Karpat”
2021 – Dorota Filipiak, „Rumunia. Pęknięte lustro Europy”
2020 – Rafał Wierzbicki, „Subarctica”
2019 – Cezary Borowy, „Spowiedź Hana Solo. Byłem przemytnikiem w Indiach”
Nagroda Literacka Skrzydła Dedala
Nagroda ufundowana w 2015 roku przez Bibliotekę Narodową, przyznawana jest corocznie za pojedynczą książkę lub za cały dorobek autora, ze szczególnym uwzględnieniem beletrystyki, krytyki literackiej i artystycznej, historii czy szeroko rozumianej problematyki społecznej. Zwycięzca otrzymuje nagrodę pieniężną ufundowaną przez Bibliotekę Narodową.
Skład jury: Włodzimierz Bolecki, (przewodniczący), Tomasz Bocheński, Antoni Libera, o. Janusz Pyda OP.
2023 – Andrzej Kopacki
2022 – Piotr Wierzbicki
2021 – Jan Tomkowski
2020 – Małgorzata Musierowicz
2019 – Piotr Nowak, „Przemoc i słowa. W kręgu filozofii politycznej Hannah Arendt”
2018 – Wojciech Tomczyk, „Dramaty”
2017 – Andrzej Nowak
2016 – Marta Kwaśnicka, „Jadwiga” i Renata Lis, „W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu”
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza jest organizatorem trzech konkursów:
Konkurs na Najlepszą Książkę Akademicką o Nagrodę Ministra Nauki
2023 – „Fitopatologia Leśna” pod redakcją Małgorzaty Mańki i Andrzeja Grzywacza
2022 – „Chirurgia, tom 1–4″, red. Grzegorz Wallner, Tomasz Banasiewicz,
2021 – „Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży” pod redakcją Iwony Grzegorzewskiej, Lidii Cierpiałkowskiej i Anety R. Borkowskiej
Nagrodę JM Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
2023 – Bernadetta Darska „Czas reportażu. O tym, co działo się wokół gatunku po 2010 roku”
2022 – Budzi się Łódź. Obrazy miasta – między literaturą a publicystyką. Część pierwsza – książka pod redakcją Moniki Kucner, Anny Wardy i Karoliny Kołodziej
2021 – „Światowa historia literatury polskiej. Interpretacje” pod redakcją Magdaleny Popiel, Tomasza Bilczewskiego i Stanleya Billa
Konkurs na Najlepszą Książkę Popularnonaukową o Nagrodę Prezydenta Miasta Poznania
2023 – Adrian Wykrota, “Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce”
2022 – Andrzeja Billerta, „Osada Świętego Gotarda w Poznaniu. Historia i dziedzictwo”
2021 – Przemysław Matusik, „Historia Poznania” tom I – IV
Konkurs o Nagrodę Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych im. Księdza Edwarda Pudełki.
2023 – Wojciech Józef Burszta i Marcin Kafar, “Umykanie. Pomyślenia z etnografii życia”
2022 – Anna Sobecka, „Obrazowanie natury w nowożytnym Gdańsku”
2021 – Janusz Słodczyk, „The Formation of Urban Spaces Around the World. A History of Planning and Building of Cities”
Przyznano też nagrodę specjalną – stoisko na kolejnych Poznańskich Targach Książki 2025 – za “Muzeum. Historia światowa tom 1 i 2” (autor Krzysztof Pomian) dla wydawnictwa słowo/obraz terytoria.