
Dzisiaj, czyli w poniedziałek 27 lutego o godz. 1. w Centrum Historii Zajezdnia przy ul. Grabiszyńskiej 184 we Wrocławiu odbędzie się spotkanie promujące najnowszą publikację Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” zatytułowane „Region czy regiony? Ziemie Zachodnie i Północne 1945–1989”.
Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” jest państwową instytucją kultury, której celem jest promowanie polskiego dziedzictwa narodowego i upowszechniania dorobku historycznego i kulturowego stworzonego przez Polaków po II wojnie światowej. Ośrodek został powołany 11 marca 2007 roku przez ministra kultury Kazimierza M. Ujazdowskiego podczas konferencji w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Jak mówią autorzy, nowa książka nie jest publikacją z tezą i – jak się okazało w trakcie prac nad nią – nie daje też ostatecznej odpowiedzi na tytułowe pytanie. Jest to próba zmierzenia się z tym zagadnieniem. Celem wydawnictwa jest dostarczenie danych do analizy wskazanego problemu i pokazanie możliwych odpowiedzi, a także próba dynamicznej analizy tego zagadnienia, tzn. z uwzględnieniem zmienności w czasie i z różnych perspektyw. Dodatkowo, publikacja ma dostarczać informacji do szerokiego spektrum analiz związanych z powojenną historią Ziem Zachodnich i Północnych, dlatego w wielu tekstach prezentowane są różnorodne dane, w tym statystyczne.
Zaprezentowane w tomie analizy dowodzą, że Ziemie Zachodnie i Północe są fenomenem wartym dostrzeżenia. Przede wszystkim wiąże je wewnętrznie jedno z najbardziej kluczowych wydarzeń dziejowych, jakim była II wojna światowa. W jej wyniku dokonały się tu bowiem znaczące procesy, których następstwa trwają do dzisiaj: zmiana przynależności państwowej tych terenów i ich granic, niemal całkowita wymiana ludności, zmiana struktury etnicznej i wyznaniowej, a zatem również zmiana języka, kodów kulturowych, strategii politycznych itp. Pozostał krajobraz przyrodniczy i kulturowy, dziedzictwo nierzadko sięgające korzeniami średniowiecza i wcześniejszych epok, a także dość duży, mimo zniszczeń, potencjał gospodarczy. Przerwana została wówczas ciągłość pamięci, a może raczej dotychczasowa pamięć została zastąpiona nowymi narracjami, nadpisana jak palimpsest, ale – jak się okazuje – pozostała możliwa do odczytania i przywrócenia.
Pomysł na książkę narodził się podczas dyskusji „Odzyskane? Postulowane? Zintegrowane?” zorganizowanej przez Sieć Ziem Zachodnich i Północnych we Wrocławiu 3 marca 2017 roku. Obecnie, w 6. rocznicę tego wydarzenia, w Centrum Historii Zajezdnia, w debacie na temat książki wezmą udział niektórzy z jej autorów: dr hab. Wojciech Kucharski, prof. Adam Makowski oraz prof. Przemysław Wiszewski.
Panel dyskusyjny będzie prowadzić prof. Joanna Nowosielska-Sobel.
Współorganizatorem spotkania jest Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii.