Marta Byczkowska-Nowak Nieocalony. Tadeusz Borowski. Biografia Wydawnictwo Znak, Kraków 2025, s. 528, ISBN 978-83-240-9934-4 Pięćdziesiąt lat musieliśmy czekać, żeby przeczytać kolejną biografię Tadeusza Borowskiego. I było warto. Myślałem, że życie i twórczość pisarza już na zawsze pozostaną zamknięte w szkolnych bibliotekach, ale na szczęście się myliłem. Autor „Proszę państwa do gazu” wraca do czytelników w swoim stylu: jak zwykle robi wiele hałasu, wstrząsa odbiorcą swoją bezkompromisową postawą i światopoglądem. Tym razem nie tyle chodzi o twórczość, ile o życiorys – opowiedziany jeszcze raz, w świetle nowych źródeł i odczytywany ze współczesnej perspektywy. Nie można powiedzieć, że nie znamy biografii Borowskiego. Czasami wydaje się, że orientujemy się w niej doskonale za sprawą „Zniewolonego umysłu” Czesława Miłosza, który ukrył go pod postacią Bety. Wierzymy Miłoszowi, bo naszkicowany przez niego portret jest tak sugestywny, osadzony w faktach, opiniach, datach, historii, że każda próba polemiki zostaje onieśmielona. Marta Byczkowska-Nowak nie poddała się interpretacyjnym oczywistościom, dokonała rewizji biografii Tadeusza Borowskiego i na ponad pięciuset stronach opisała jeszcze raz ten krótki i niezwykle bogaty życiorys. Pierwszy tego zadania podjął się Tadeusz Drewnowski, publikując „Ucieczkę z kamiennego świata”. „Nieocalony” jest nie tyle próbą polemiki z perspektywą profesora, co aktualizuje pewne sądy literaturoznawcy, dopowiada kwestie, których nie poruszył ze względów osobistych (był przyjacielem pisarza), cenzuralnych, oraz te, które zostały odsłonięte w wyniku odkrycia nowych dokumentów. W całej książce znajdziemy odniesienia do …