11 września br. Sejm przyjął ustawę o  zmianie ustawy o  prawie autorskim i  prawach pokrewnych oraz ustawy o  grach hazardowych. Niemal wszystkie jej przepisy weszły w życie w piątek, 20 listopada. Nie dotyczy to jednak przepisów dotyczących likwidacji Funduszu Promocji Twórczości (oraz zmian w art. 115 ustawy o  prawie autorskim), które wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. Dopiero 31 grudnia br. zlikwidowany zostanie Fundusz Promocji Twórczości, a  jego środki pieniężne, zobowiązania i należności staną się środkami pieniężnymi, zobowiązaniami i  należnościami Funduszu Promocji Kultury. Oznacza to, że opłaty za 2015 rok będą cały czas egzekwowane - również po wejściu w życie przepisów o likwidacji tego obowiązku. Art. 4 ust. 4 ustawy zmieniającej wprost przewiduje, że od dnia 1 stycznia 2016 r. wpłaty wnoszone przez producentów lub wydawców egzemplarzy utworów literackich, muzycznych, plastycznych, fotograficznych i kartograficznych, niekorzystających z ochrony autorskich praw majątkowych, przekazywane dotąd na rzecz Funduszu Promocji Twórczości, należne za okres do dnia 31 grudnia 2015 r., mają być dokonywane na rzecz Funduszu Promocji Kultury. Fundusz Promocji Twórczości został powołany na podstawie uchwalonej w  1994 r. ustawy o  prawie autorskim i  prawach pokrewnych. Fundusz (podobnie jak przejmujący obecnie jego środki pieniężne, zobowiązania i należności Fundusz Promocji Kultury) jest państwowym funduszem celowym, nieposiadającym osobowości prawnej, funkcjonującym jako wyodrębniony rachunek bankowy, którego dysponentem jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Środki Funduszu przeznaczane są w głównej mierze na stypendia dla twórców. W latach 2003-2014 wydano na półroczne i roczne stypendia (gdzie jeszcze w 2013 r. aktualnie wysokość jednostkowego miesięcznego stypendium wynosiła 3000 zł brutto) 4.895 tys. zł, co stanowiło 66,5 proc. wydatków. Zgodnie z przepisami wykonawczymi istnieje też możliwość przyznania stypendium na okres kwartalny oraz stypendiów jednorazowych. Stypendia przyznawane są w następujących dziedzinach: literatura, muzyka i taniec, opieka nad zabytkami, sztuki plastyczne, teatr i film oraz upowszechnianie kultury (w tym twórczość ludowa). Kolejne 1.599 tys. zł (21,7 proc. wydatków w latach 2003-2014, przy czym aktualnie wysokość jednostkowej pomocy socjalnej wynosi 3 tys. zł brutto) zostało przeznaczonych na pomoc socjalną dla twórców. Środki z Funduszu Promocji Twórczości były do 20 listopada br. jedynym źródłem finansowania, z którego zapomogi mogą być przyznawane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego bezpośrednio twórcom znajdującym się w trudnej sytuacji socjalnobytowej lub zdrowotnej. Jednak od piątku, 20 listopada br., ustawa zmieniająca umożliwiła przeznaczanie wydatków Funduszu Promocji Kultury na promowanie lub wspieranie twórców i  artystów, w  tym w formie pomocy socjalnej. Wreszcie co najmniej 867,3 tys. zł zostało wydane w  ciągu ostatnich 12 lat (11,8 proc. wydatków) na pokrycie w całości lub w części kosztów wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej oraz wydań dla niewidomych. Podział wydatków Funduszu Promocji Twórczości w latach 2003-2014 ilustruje rysunek 1 poniżej. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie podmiotów uprawnionych do występowania z wnioskiem o przyznanie środków z  Funduszu Promocji Twórczości oraz wymogów formalnych, jakim powinien odpowiadać ten wniosek reguluje zasady przyznawania środków. Poza wnioskami o przyznanie pomocy socjalnej dla twórcy, które mogą być składane w każdym czasie, wnioski o stypendia i dofinansowania mogły być składane tylko do 30 stycznia każdego roku. Wnioski są rozpatrywane przez kadencyjnie działającą Komisję powoływaną przez Ministra Kultury i  Dziedzictwa Narodowego, która składa się z przedstawicieli stowarzyszeń i związków twórczych, wydawców oraz ekspertów zajmujących się różnymi dziedzinami sztuki. Liczba i wysokość udzielanych przez Fundusz stypendiów, dofinansowań oraz pomocy socjalnej zależy od wielkości środków zgromadzonych na koncie Funduszu. Zdarzało się też, jak w  ostatnich latach, że Komisja opiniująca wnioski nie rozdysponowała pełnej kwoty przewidywanej np. na dofinansowanie do wydań, co spowodowane było przez niską wartością merytoryczną wniosków. Wydatki te były finansowane w niemal w całości (w latach 2013 i 2014 stanowiło to ponad 94 proc. przychodów Funduszu) z tzw. domaine public payant, która ma charakter daniny publicznej przeznaczonej na …