Piątek, 12 grudnia 2008
Historia książki i księgarstwa
CzasopismoWiadomości Księgarskie
Tekst pochodzi z numeru57
W roku 1901 księgarnię sortymentową przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi, będącą filią słynnej już firmy Gebethnera & Wolfa, odkupili dwaj młodzi księgarze – Zygmunt Rychliński i Rudolf Wegner. Nikt nie przypuszczał, że zaczyna się kariera księgarska jednego z najwybitniejszych animatorów kultury nieistniejącego państwa polskiego. Po kilku latach wskutek niepomyślnej koniunktury i zaburzeń politycznych ledwo rozkwitająca firma zbankrutowała a Rudolf Wegner spróbował szczęścia we Lwowie. Na owe czasy Lwów, zwany małym Wiedniem, był bezsprzecznie centrum polskości, w którym to urzędowały najważniejsze władze krajowe wraz z cesarskim namiestnikiem, obradował sejm galicyjski i marszałek, mieściła się politechnika i świetnie prosperujący uniwersytet. Elita naukowa cieszyła się międzynarodowym autorytetem, a prężnie działające księgarnie: wydawcze – Gubrynowicza, Altenberga, Połonieckiego – i liczne sortymentowe nie tylko popularyzowały wybitniejsze dokonania słowa pisanego, ale także stymulowały i kierowały preferencjami czytelniczymi inteligencji Lwowa i całej prowincji. Jak Stanisław Lam słusznie wspomina: „Nie od rzeczy będzie wspomnieć o księgarzach lwowskich tej epoki. Oni mieli nie mniejszy swój udział w kulturalnym rozwoju ówczesnego Lwowa, ich praca przyczyniała się do rozpowszechniania tworów pisarskich nie tylko miejscowych pisarzy, a dorobek ich zaważył niemało w całokształcie polskiej produkcji wydawniczej”. Rudolf Wegner, młody wówczas księgarz zdobywa bezcenne doświadczenie w prowadzeniu dużej i prestiżowej instytucji nakładczej, jaką była drukarnia i księgarnia Ossolineum. Tu przejawiają się jego wrodzone zdolności i, tak potrzebna w tym fachu, intuicja wydawnicza. Wszystkie te obiecujące cechy rasowego księgarza-nakładcy wzmocnione zostały podróżami i obserwacjami poczynionymi w najprężniejszych ośrodkach drukarskich w Norymberdze, Pradze, Wiedniu i Lipsku. W roku 1917 Wegner przystępuje do spółki Wydawnictwo Polskie i staje na jej czele. W roku 1920 przenosi się do Poznania, a osiem lat później wykupuje swoje udziały. Od tego czasu firma funkcjonuje pod nazwą Wydawnictwo Polskie Rudolfa Wegnera. Aż do momentu swojej śmierci, która nastąpiła podczas okupacji w 1941, Wegner działa nieprzerwanie w Poznaniu, rozwijając stale swoja firmę, modernizując i unowocześniając jej działanie, a przede wszystkim ustalając i patronując ukazywaniu się swoich serii wydawniczych: „Gawędy o dawnym obyczaju. Wybór ciekawszych pamiętników XVIII i XIX w.”, „Biblioteka Laureatów Nobla”, „Świat Podróży i Przygód”, „Biblioteka Autorów Polskich” i wreszcie – od roku 1928 – „Cuda Polski”. Zważywszy na fakt, że skala trudności dotyczyła nie tylko szaty typograficznej i tzw. fizycznej strony książki, ale zwłaszcza poziomu tłumaczeń wybitnych reprezentantów słowa drukowanego, przed Wegnerem stanęło ogromne wyzwanie. Miał tego pełną świadomość, o czym mogą świadczyć jego własne słowa: „Główną troską, – o czym dowiadujemy się już z prospektu wydawniczego – jest dobór przekładów, które by mogły godnie oddawać w słowie polskim arcydzieła naszej i najnowszej literatury zagranicznej. Nie o poprawność tylko – do której zresztą daleko było dorywczym i przygodnym tłumaczeniom polskim, ale o walory artystyczne, odpowiadające wysokiej mierze oryginałów w tych przekładach iść będzie. Tłumacz, przyswajający piśmiennictwu ojczystemu obce dzieło, musi być jego współtwórcą”. Takie podejście do tematu (handlowe, ale i naukowe) dowodzi, że księgarz-nakładca nierozerwalnie łączył się z organizatorem kultury polskiej, stając się jej animatorem i propagatorem. To z najlepszego kruszcu ukuty księgarz – kruszcu patriotycznego, moralnego i marketingowego. Jest to też częściowe wytłumaczenie, dlaczego przedwojenne edycje Wegnera są „na zawsze młode” i atrakcyjne zarówno z czytelniczego, jak i kolekcjonerskiego punktu widzenia. W roku 1928 Rudolf Wegner, wzorem już istniejącego, francuskiego wydawnictwa J. …
Wyświetlono 25% materiału - 523 słów. Całość materiału zawiera 2094 słów
Pełny materiał objęty płatnym dostępem
Wybierz odpowiadającą Tobie formę dostępu:
1A. Dostęp czasowy 15 minut
Szybkie płatności przez internet
Aby otrzymać dostęp kliknij w przycisk poniżej i wykup produkt dostępu czasowego dla Twojego konta (możesz się zalogować lub zarejestrować).
Koszt 9 zł netto. Dostęp czasowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Czas dostępu będzie odliczany od momentu wejścia na stronę płatnego artykułu. Dostęp czasowy wymaga konta w serwisie i logowania.
1B. Dostęp czasowy 15 minut
Płatność za pośrednictwem usługi SMS
Aby otrzymać kod dostępu, należy wysłać SMS o treści koddm1 pod numer: 79880. Otrzymany kod zwotny wpisz w pole poniżej.
Opłata za SMS wynosi 9.00 zł netto (10.98 PLN brutto) i pozwala na dostęp przez 15 minut (bądź do czasu zamknięcia okna przeglądarki). Przeglądarka musi mieć włączoną obsługę plików "Cookie".
2. Dostęp terminowy
Szybkie płatności przez internet
Dostęp terminowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Dostęp terminowy wymaga konta w serwisie i logowania.
3. Abonenci Biblioteki analiz Sp. z o.o.
Jeśli jesteś już prenumeratorem dwutygodnika Biblioteka Analiz lub masz wykupiony dostęp terminowy.
Zaloguj się