Pisanie o twórcy, który urodził się w początkach XX wieku w Europie środkowej łączy się z próbą pokazania rzeczywistości, która była następstwem wybuchu drugiej wojny światowej. Agresywne zachowania Niemiec hitlerowskich dotyczyły szaleńczych pomysłów zdobycia innych terytoriów i wyniszczenia narodów, które uznano za szkodliwe dla niemieckiego państwa i pasożytnicze dla ludzkości. W takiej roli jeszcze przed 1939 rokiem wystąpili Żydzi, a po rozpoczęciu wojny Słowianie. Ponadto Hitler uzasadniał swoje parcie na wschód zniszczeniem reżimu komunistycznego w Rosji, co mogło się podobać reszcie Europy. W takich warunkach i takiej atmosferze wzrastał Marcel Reich, polski Żyd urodzony na Kujawach we Włocławku w 1920 roku. Trudno sobie wyobrazić bardziej klasyczne sytuacje, w których kolejno się znajdował. Po przeniesieniu się z rodziną do Berlina w 1938 roku uzyskał maturę, w kilka miesięcy później przekroczył ponownie granicę wschodnią w ramach znanej akcji, w trakcie której Żydzi zamieszkali w Niemczech, ale nie mający niemieckiego obywatelstwa przymusowo byli wydalani do Polski. Po latach tę sytuację nazwał ponownym wypędzeniem z raju. Znajomość dwóch języków – polskiego i niemieckiego niewątpliwie ratowała mu życie: podczas osadzenia w getcie warszawskim i w dalszych kolejach wojennego i powojennego życia. W getcie poznał swoją późniejszą żonę Teofilę (nazywaną zdrobniale Tosią), był tłumaczem w Judenracie oraz pisał recenzje muzyczne do wydawanej w getcie po polsku „Gazety Żydowskiej”. Przed wywiezieniem do obozu śmierci w Treblince w 1943 roku Reichowie uciekli ostatecznie na warszawską Pragę i tu doczekali wkroczenia Armii Czerwonej we wrześniu 1944 roku. Przez nowe władze PKWN Marcel Reich został zagospodarowany w ten sposób, że w końcu 1944 roku był cenzorem w Lublinie, potem zatrudniony był w wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego …