Jak to jest z tym czytelnictwem wśród młodzieży? Czy najnowsze badanie Krajowego Instytutu Mediów odzwierciedla rzeczywiste zainteresowanie książkami wśród młodych ludzi? Czy możemy mówić o młodzieżowym fenomenie czytelniczym? To, co widać gołym okiem, to wzrost zainteresowania wydawców segmentem książek dla młodych dorosłych i chęć wyraźnego wyodrębnienia oferty. Powoływane do życia są nowe marki, mamy już prawdziwą plagę imprintów YA. „Gdyby na wydawniczej scenie dziecięco-młodzieżowej zorganizowano konkurs na słowo roku, dużą szansę miałoby słowo bardzo krótkie – YA. Pojęcie Young Adult, bo to ono jest używane na określenie grupy odbiorców pomiędzy 14. a 19. rokiem życia (tak, mogą się pojawić spory przy takim zdefiniowaniu wieku!), weszło na stałe do wydawniczej polszczyzny już dawno. Ale w ostatnich kilku latach ta sylaba w najbardziej ostentacyjnej formie pojawiła się w nazwach nowych imprintów wydawniczych. Obecnie co najmniej pięć z nich zawiera kultowe YA w nazwie, a szósty (Wydawnictwo Kobiece) – pierwsze słowo ze skrótu (Young)” – pisał dr Michał Zając w „Magazynie Literackim KSIĄŻKI” nr 5/22. We wrześniu odbył się po raz pierwszy Festiwal Literatury Młodzieżowej. Wydarzenie powstało pod skrzydłami wydawnictwa beYA, wprowadzonego na rynek wydawniczy pod koniec zeszłego roku jako zupełnie nowy imprint grupy Helion. Oficyna opublikowała m.in. bestsellerową serię „Hell” Katarzyny Barlińskiej vel P.S. Herytiera „Pizgacz”. Jak relacjonowała reprezentująca wydawnictwo Paulina Walkosz, Festiwal zgromadził grono czterystu młodych osób, „dla których czytanie to coś więcej niż tylko sposób poznawania historii zamkniętych w kolorowej oprawie”. „Młodzież ocali druk. To tylko moja opinia, ale mam solidne argumenty by tak sądzić” – skwitowała. Największa sieć księgarska w Polsce, czyli Empik, w połowie lipca podzieliła się informacją, że notuje nawet 100-procentowy wzrost zainteresowania literaturą młodzieżową. W pierwszym półroczu bieżącego roku sprzedaż tytułów młodzieżowych i YA była o 70 proc. wyższa niż w roku ubiegłym. W ciągu roku do oferty Empiku trafia ok. 360 tytułów, które można zakwalifikować jako literatura młodzieżowa lub Young Adult. – Co najmniej kilka wydawnictw, m.in. Poznańskie, Kobiece czy Muza, zdecydowało się w ostatnim czasie stworzyć imprinty dedykowane książkom dla nastoi dwudziestoparoletnich czytelników. Ich konta na Instagramie gromadzą tysiące zaangażowanych obserwatorów, a promocja nowych tytułów coraz częściej przypomina działania wokół seriali czy albumów muzycznych – atmosfera podgrzewana jest wśród fanów na długo przed premierą. Wszystko to odbywa się w środowisku naturalnym dla pokolenia Z, czyli w mediach społecznościowych. Dzięki prężnie rozwijającemu się gronu czytelniczych influencerów, efekt viralowy zaczął dotyczyć także książek – kiedy dany tytuł zostanie polecony przez kilka osób, wkrótce następne pokazują go na swoich profilach, docierając do kolejnych potencjalnych czytelników – tłumaczy Michał Tomaniak, dyrektor Działu Książka w Empiku. Największym hitem sprzedażowym sieci jest „Heartstopper” Alice Oseman (Jaguar). W ciągu czterech miesięcy sprzedano blisko 160 tys. egz. książek z tej serii. Jak wynika z podsumowania Empiku, młodzi czytelnicy uwielbiają serie, a do ich ulubionych należą m.in. cykle „Lato” Jenny Han (Young), „Okrutny książę” Holly Black (Jaguar), „Z krwi i popiołu” Jennifer L. Armentrout (You&YA) czy „Trylogia Grisza” Leigh Bardugo (Mag). Dużą popularnością cieszą się także książki polskich autorów, np. „Flawless” i „All of Your Flaws” Marty Łabęckiej (Editio), „Opowiem o tobie gwiazdom” Edyty Prusinowskiej (Moondrive), „Mój ostatni miesiąc” Marcela Mossa (Filia) czy „Obiecałem ci gwiazdy” Weroniki Schmidt (Imagine Books). Na fali popularności tytułów dla młodych dorosłych zespół wydawniczy Empik Go wprowadził do oferty dwa tytuły własne: „Gdzie ja się kończę, tam ty się zaczynasz”, oraz „Still with you”, dostępne w formatach audio, e-booka i w druku na życzenie (tzw. Print on demand). O komentarz w sprawie czytelnictwa wśród młodych ludzi poprosiliśmy przedstawicieli Wydawnictwa Kobiecego, do którego należy marka Young, oraz Grażynę Grabowską, prezeskę spółki Targi w Krakowie. – Markę Young, która została zadedykowana literaturze młodzieżowej, powołaliśmy do życia na początku 2018 roku. I od tej pory zaczęliśmy wydawać regularnie książki dla młodzieży, wśród których można znaleźć bardzo różnorodne propozycje. Trzeba jednak przyznać, że największym sukcesem w tamtym momencie okazała się bestsellerowa seria Jenny Han „Do wszystkich chłopców, których kochałam”, będąca jedną z pierwszych młodzieżowych ekranizacji książkowych Netfliksa. Z pewnością wsparcie promocyjne filmu pomogło wypromować również całą serię, ale zwróciło też naszą uwagę na czytelnika literatury młodzieżowej. Okazało się, że wbrew obiegowym opiniom literatura młodzieżowa jest zarówno czytana, jak i pożądana na rynku książki. Oczywiście, można złośliwie stwierdzić, że nasza teza była naciągana, bo za sukcesem książek stał streamingowy gigant, jednak z wielką radością obserwowaliśmy rzesze młodych, wówczas głównie czytelniczek naszej Jenny Han. Dzięki temu wiedzieliśmy, że warto eksplorować rynek książki młodzieżowej i szukać tytułów, które wzbudzą zainteresowanie, będą w jakiś sposób dla dzisiejszej młodzieży aktualne, będą mówić o nich, ich językiem i bezpośrednio do nich. Jeszcze wtedy nie mogliśmy przewidzieć, że po drodze wydarzy się pandemia, która w wielu płaszczyznach zupełnie …