Już po raz dwudziesty redakcja „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” przyznała Nagrody za Książki Roku. Uroczyste wręczenie nagród zwykle odbywało się pod koniec stycznia w Bibliotece Narodowej, gromadziło zawsze liczną reprezentację twórców ze środowiska książki, jak również przedstawicieli branży książkowej. W tym roku, ze względu na sytuację pandemiczną, zdecydowaliśmy się na ogłoszenie wyników naszego plebiscytu online. Radość z naszych nagród przyćmiła niestety rosyjska inwazja na Ukrainę. Kultura, a zwłaszcza książki są nierozerwalnie związane z życzliwością, zrozumieniem, współczuciem i pokojem. Powinny łączyć, nie dzielić. Całym sercem jesteśmy dziś z naszymi sąsiadami z Ukrainy i w pełni się z nimi solidaryzujemy. – Mam wrażenie, że w ostatnich dniach moja książka się aktualizuje z racji tego, co się dzieje na Wschodzie – powiedział Andrzej Stasiuk, laureat Nagrody „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” za powieść „Przewóz” (Czarne). Tytuł Książki Roku 2021 otrzymała również „Boska Komedia” Dantego Alighieri w przekładzie Jarosława Mikołajewskiego (Wydawnictwo Literackie). – Ta nagroda wieńczy 31-letnią pracę nad przekładem „Boskiej Komedii”. Dante jest rewelacyjny, jest wstrząsający dla wyobraźni i dla języka, jest ważny jednocześnie z punktu widzenia pewnego społecznego rozpoznania. Ważny jest dlatego, że opisuje stan osobistego zagubienia wskutek tego, że nie zadbały o niego odpowiednie władze. (…) To uzmysławia odpowiedzialność władzy za ludzi – to ważne przesłanie również na dzisiaj, tu i teraz – mówi Jarosław Mikołajewski. A Adam Bujak tak skomentował przyznanie nagrody książce „Sanktuaria polskie” (Biały Kruk): – Chciałem serdecznie podziękować kapitule, która przyznała nagrodę. Miło nam, że możemy dziś z Czesławem Ryszką świadczyć o pięknie, które jest w Polsce. To, co pokazaliśmy i opisaliśmy w książce, zostało już pięknie przyjęte przez szeroką publiczność. Zdajemy sobie sprawę, że nie wszystkie sanktuaria zostały zaprezentowane w publikacji, bo jest ich grubo ponad tysiąc. Zamieściliśmy tylko część, ale w dość potężnej książce. To jest fenomen tej książki, że możemy dowiedzieć się o miejscach, o których nie zdajemy sobie sprawy. Tytułem Książka Roku 2021 nagrodziliśmy także publikacje: • „Wstecz. Historia Warszawy do początku” Błażeja Brzostka (Muzeum Warszawy) • „Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych Polek” Sylwii Chutnik (Debit) • „Tamara Łempicka” Marisy de Lempickiej i Marii Anny Potockiej, projekt graficzny Lech Majewski (Bosz). *** Przypomnijmy, w jaki sposób wybierane są Książki Roku. Co miesiąc zespół redakcyjny wybiera cztery tytuły, które zasługują na szczególną uwagę czytelnika ze względu na swoje wartości poznawcze, literackie czy artystyczne. Wyróżnione pozycje otrzymują tytuł Książka Miesiąca. W ten sposób przez cały rok powstaje lista 48 tytułów. Spośród nich zostaje wybranych sześć najważniejszych tytułów, które otrzymują tytuł Książka Roku. Wśród wyróżnionych w tym roku autorów są m.in.: Jarosław Abramow-Newerly, Joanna Bator, Wojciech Chmielewski, Olga Gitkiewicz, Jarosław Górski, Wacław Holewiński, Jerzy Illg, Piotr Kępiński, Wojciech Kudyba, Jakub Małecki, Andrzej Nowak-Arczewski, Maria i Przemysław Pilichowie, Marcin Pilis, Rafał Skąpski i Jakub Żulczyk. Nagrodziliśmy również tłumaczy książek: Barbarę Bardadyn, Dobromiłę Jankowską, Krzysztofa Modelskiego, Katarzynę Nowak-Komar, Tomasza Pindla, Norberta Radomskiego, Janusza Szczepańskiego, Andrzeja Szulca i Krzysztofa Środę. *** Nagrodę Audiobook Roku 2021 przyznawaną wspólnie z Audioteką otrzymało Wydawnictwo Agora za „Czułą przewodniczkę. Kobiecą drogę do siebie” Natalii de Barbaro w interpretacji Mai Ostaszewskiej. – Jestem wdzięczna czytelniczkom, że poświęciły swój czas, żeby wysłuchać tego, co ja napisałam, a Maja Ostaszewska przeczytała i mam nadzieję, że to będzie dobry krok na najważniejszej z dróg, którą możemy iść, czyli na drodze ku sobie i ku swojej prawdzie – komentuje Natalia de Barbaro. „Czuła przewodniczka” to wydawniczy fenomen ostatniego roku. Publikacja przez wiele miesięcy okupowała listy bestsellerów, jest najlepiej sprzedającą się książką 2021 roku. Czytelniczki chętnie sięgają również po wersję audio, doceniając kunszt lektorki. To słuchowisko pełne czułości, wrażliwości. Budzi wiele emocji i wspiera w wewnętrznych „porządkach”. *** W tym roku po raz pierwszy redakcja „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” wspólnie z Audioteką przyznały Nagrodę za Audioserial Roku 2021. – Ze względu na fakt, że rynek audio tak dynamicznie się rozwija, powstają nowe formaty, nowe audioopowieści, zdecydowaliśmy się nagrodzić również twórców, którzy piszą scenariusze specjalnie pod audio. Tytułem tym uhonorowano „Skowyt” autorstwa Jakuba Ćwieka i Wojciecha Chmielarza. – To rzecz, która powstała z pasji, z frajdy, ze wszystkich tych wspominek, które mieliśmy, z horrorów lat dziewięćdziesiątych, na których się wychowaliśmy – komentuje Jakub Ćwiek. A Wojciech Chmielarz dodaje: – Dziękuję wszystkim aktorom, którzy wystąpili w „Skowycie” i realizatorom, którzy sprawili, że tekst zmienił się w coś fantastycznego, magicznego. Słuchanie tego sprawiło wielką przyjemność, a jeśli autorowi podoba się to, co słyszy, to chyba znaczy, że wyszło bardzo dobrze. Ta nagroda zdaje się to potwierdzać. „Skowyt” to zachwycające słuchowisko z gatunku fantasy thriller. Ciekawa, trzymająca w napięciu historia, świetni aktorzy, atrakcyjna realizacja – to największe atuty tego audioserialu. Ten film bez obrazu działa na wyobraźnię tak, że ma się wrażenie, jakby było się w centrum wydarzeń. Zwraca uwagę oryginalna muzyka i aranżacja dźwiękowa. A piosenka „Dzień gorącego lata” już nigdy nie będzie zwykłym radiowym przebojem… W rolach głównych występują znakomici polscy aktorzy: Antoni Pawlicki, Michał Żurawski, Agnieszka Więdłocha, Piotr Głowacki, Piotr Stramowski i Eryk Lubos. Całość nagrania to blisko 11 godzin i jest to wyjątkowa uczta dla ucha. *** Nagrodę Specjalną za upowszechnianie wiedzy historycznej i przekłady najcenniejszych prac z literatury zagranicznej otrzymał Dom Wydawniczy Rebis. – Decyzja o wydawaniu literatury historycznej na początku nowego wieku była dla nas z jednej strony oczywista, ponieważ sami z żoną tym się interesujemy, z drugiej – jednak nie. Kiedy zastanawialiśmy się nad poszerzeniem naszego profilu wydawniczego, na rynku funkcjonowało już kilku bardzo dobrych tradycyjnych wydawców literatury historycznej i w związku z tym uważaliśmy, że będzie bardzo trudno zainteresować czytelników naszymi pomysłami. Okazało się inaczej. Dość szybko zdobyliśmy zaufanie i bardzo dynamicznie poszerzaliśmy to pole historyczne w naszym profilu wydawniczym. Stało się jednym z trzech głównych filarów oficyny. W tej chwili wydajemy literaturę z różnych okresów historycznych, od starożytności, przez średniowiecze, aż po literaturę współczesną. (…) Cieszymy się, że możemy wiedzę historyczną upowszechniać. Szczególnie cenne jest wydawanie książek o historii Polski pisanych przez autorów obcojęzycznych. Spojrzenie z zewnątrz na naszą historię jest niezwykle wartościowe. Historia Domu Wydawniczego Rebis sięga 1990 roku. W 2010 roku firma otrzymała tytuł „Wydawca Roku” (jako pierwsze wydawnictwo z tych, które powstały po 1989 roku). *** Tytuł Wydarzenie Roku 2021 otrzymały wydawnictwa Agora i Nasza Księgarnia – za „realizację cennych inicjatyw charytatywnych, za godny naśladowania przykład wydawnictwa wrażliwego społecznie”. Wydawnictwo Agora w czasie pandemii przekazało ponad 2,2 mln zł na cele społeczne dzięki literackim akcjom i książkom-cegiełkom – „Nadzieja”, „Wszystkie kolory świata” oraz „O, choroba”. Dochód z ich sprzedaży przeznaczono m.in. na wsparcie dla seniorów z domów …