Sobota, 15 sierpnia 2020
CzasopismoBiblioteka Analiz
Tekst pochodzi z numeruBiblioteka Analiz nr 528 (15/2020)

Tematem głównym 9. edycji festiwalu Literacki Sopot (20 do 23 sierpnia) jest w tym roku literatura kanadyjska. To wydarzenie stało się pretekstem do przygotowania specjalnego wydania naszego dwutygodnika. Chcemy przybliżyć kanadyjski rynek książki, który może się pochwalić różnorodnością kulturową, jednym z najwyższych wskaźników czytelnictwa na świecie i ustawą szanującą i wspierającą rozwój lokalnych księgarń i wydawnictw.

Kanada jest stosunkowo młodym krajem, historia państwa rozpoczyna się od 1867 roku. Wyjątkowa geografia, bliskość rynku amerykańskiego, społeczeństwo wielokulturowe i historia kolonialna – wszystko to wpływa na kanadyjską literaturę i kształt kanadyjskiej branży wydawniczej.

Branża ta rozwija się prężnie, a czytelnicy mają dostęp do różnorodnej gamy książek kanadyjskich i zagranicznych autorów.

Na gigantycznej powierzchni około 10 mln km kw. – ponad 30 razy większej od terytorium Polski – mieszka podobna co w naszym kraju liczba ludności.

Ponad połowę mieszkańców Kanady stanowią osoby w wieku do 40 lat, w tym ¼ – dzieci i młodzież do 19. roku życia.

Urzędowymi językami w Kanadzie są angielski i francuski, ale dla większości mieszkańców to angielski jest językiem ojczystym. Oprócz nich częścią kanadyjskiego krajobrazu kulturowego jest imponująca liczba 90 różnych języków rdzennych. 21 czerwca 2019 roku ogłoszono „Ustawę o językach rdzennych”, która ma wspierać rewitalizację, utrzymanie i wzmacnianie języków rdzennych w Kanadzie.

We wschodniej prowincji Québec mieszka około 6 mln francuskich Kanadyjczyków. Anglojęzyczna część jest raczej mozaiką niż jednolitą całością.

W pewnym sensie kanadyjska branża książki to tak naprawdę dwa rynki w jednym (język francuski i angielski). Ten podział jest bardzo wyraźny i jak zauważymy w dalszej części raportu wpływa również na rynek wydawniczy.

Młody kraj, młody rynek
W porównaniu z historią wydawniczą wielu krajów europejskich, kanadyjskie firmy związane z branżą książkową są stosunkowo młode.

Pierwsza księgarnia w Kanadzie została otwarta w Halifaksie przy wybrzeżu Atlantyku w 1761 roku. W latach czterdziestych XIX wieku przedsiębiorcy w Montrealu rozpoczęli import książek z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, a część publikacji była drukowana lokalnie na podstawie licencji. Dużo później małe sieci przejęły dominację w bardziej zaludnionych ośrodkach w Ontario i Québecu. Obecnie, wraz z pojawieniem się możliwości kupowania książek online i różnych formatów cyfrowych, krajobraz księgarski zmienił się dramatycznie.

Znany dziś przemysł wydawniczy pojawił się na początku lat sześćdziesiątych XX wieku, aby jak najlepiej prezentować „kulturę kanadyjską” i zmniejszyć wpływ importu publikacji z zagranicy – z Wielkiej Brytanii, USA i Francji – z którymi musieli konkurować kanadyjscy wydawcy. Do tej pory ważną kwestią dla branży jest utrzymanie własnej odrębności kulturowej.

W branży działa obecnie ponad 260 wydawców anglojęzycznych i ponad 100 wydawców francuskojęzycznych.

W Kanadzie swoje biura ma pięciu największych wydawców na świecie: Penguin Random House Canada, HarperCollins, Simon & Schuster, Hachette oraz Mac millan.

W 2019 roku wartość kanadyjskiego rynku książki wyceniono na 1,4 mld dolarów kanadyjskich (3,8 mld zł) – w tym 1,1 mld dolarów kanadyjskich przypada na rynek anglojęzyczny, a 300 mln dolarów na francuskojęzyczny.

Z tego sprzedaż książek i e-booków niezależnych wydawców anglojęzycznych i francuskojęzycznych wynosi prawie 290 mln dolarów.

Według „Publishers Weekly” kanadyjski rynek wydawniczy zajmuje dwunaste miejsce na świecie pod względem wielkości.

Na rynku anglojęzycznym w 2019 roku dostępnych było 806.420 numerów ISBN, sprzedano 55 mln egz. książek.

W 2018 roku wartość rynku e-booków wyniosła 135 mln euro (wzrost o 12 proc. w porównaniu z 2016 rokiem).

W sprzedaży e-booków prym wiedzie Kobo, wyprzedza Amazon.ca, a Apple zajmuje trzecie miejsce. Udziały w przychodach ze sprzedaży wersji elektronicznych firm Barnes & Noble i Google Books na rynku kanadyjskim są niewielkie.

Według badania przeprowadzonego przez BookNet Canada, Kanadyjczycy kupili w 2019 roku więcej audiobooków niż w 2018 roku. Audiobooki stanowiły 5 proc. wszystkich zakupów książek w Kanadzie w 2019 roku, co oznacza wzrost w stosunku do roku 2018 (3,6 proc.). Dane te mogą być jednak niedoszacowane, ponieważ 26 proc. audiobooków zostało nabytych w modelu subskrypcyjnym, a  respondenci mogli nie uznać tego za standardowe zakupy.

Zakupy książek za pośrednictwem kanałów internetowych w 2019 roku stanowiły 51 proc. Wzrosły zakupy w kanałach fizycznych, w tym w księgarniach, z 47 proc. w 2018 roku do 49 proc. w roku ubiegłym.

Warto jednak zaznaczyć, że informacje pochodzą nie z raportów sprzedaży, ale z całorocznych ankiet konsumenckich. BookNet Canada przeprowadził badanie ankietowe online wśród dorosłych, anglojęzycznych nabywców książek w Kanadzie.

Na rynku dominują tytuły zagraniczne – stanowią 74 proc. całkowitej produkcji, wobec 26 proc. tytułów kanadyjskich.

Kanada od dawna docenia znaczenie bibliotek publicznych, które pomagają tworzyć społeczność i zapewniają dostęp do książek i innych materiałów. Połowa Kanadyjczyków pożyczyła jakąś pozycję z biblioteki w zeszłym roku. Biblioteka publiczna w Toronto, jeden z największych systemów bibliotecznych na świecie, zajmuje pierwsze miejsce w Ameryce Północnej pod względem wizyt osobistych i elektronicznych na mieszkańca wśród bibliotek obsługujących populacje co najmniej 2 mln mieszkańców. Zawiera materiały w ponad 40 językach.

Kanada to kraj czytelników, wskaźniki czytelnictwa należą do najwyższych na świecie. Niedawne badanie dotyczące nawyków czytelniczych przeprowadzone przez BookNet Canada wykazało, że 81 proc. respondentów czytało lub słuchało książki w ciągu ostatniego roku. Spośród nich 34 proc. stwierdziło, że ich zainteresowanie czytaniem lub słuchaniem audiobooków wzrosło w porównaniu z poprzednim rokiem.

Najwięcej osób zatrudnionych w branży skupia prowincja Ontario – 6035 osób, w prowincji Québec liczba zatrudnionych wynosi 2756. Całkowita liczba pracowników w branży książkowej w 2017 roku wynosiła 9572 osób.

Księgarnie
W 2016 roku w Kanadzie działało 958 firm księgarskich prowadzących 1571 punktów sprzedaży, w tym 321 w prowincji Ontario i 274 w prowincji Québec, 152 w Kolumbii Brytyjskiej, 96 w Albercie i 113 w pozostałych częściach Kanady.

Największe sieci księgarskie to Indigo i Renaud-Bray.

W Ontario, jak i w całym kraju, sieć księgarni Indigo ma monopol, lecz mimo to na rynku wciąż utrzymują się niezależne księgarnie. W prowincji Québec wymóg, aby książki były sprzedawane przez akredytowane księgarnie – w celu zapewnienia wsparcia i zabezpieczenia finansowego lokalnego sektora oraz zmniejszenia wpływu importu z zagranicy, zapewnił stabilność wydawnictwom francuskojęzycznym. Jednak od 2015 roku zmieniające się rynki i fuzje firm doprowadziły do powstania tylko jednej francuskojęzycznej sieci, Renaud-Bray.

Sektor frankofoński różni się od sektora języka angielskiego tym, że jest mniej wydawców z kapitałem zagranicznym. Sektor ten osiągnął większą stabilność dzięki specjalnej ustawie, która wymaga od instytucji takich jak szkoły i biblioteki kupowania książek.

Od 1981 roku w prowincji Québec obowiązują odrębne ramy prawne. Wprowadzono tam ustawę uwzględniającą rozwój przedsiębiorstw lokalnych w przemyśle książkowym – Act Respecting the Development of Québec Firms in the Book Industry (Law51). Ma ona na celu zwiększenie dostępności terytorialnej i gospodarczej poprzez wspieranie tworzenia sieci księgarni akredytowanych i rozwoju infrastruktury przemysłu książkowego.

Najważniejsze założenia:
• Ustawa dotyczy akredytowanych księgarzy, wydawców i dystrybutorów oraz klientów instytucjonalnych.
• Instytucje publiczne muszą kupować wszystkie książki w akredytowanych księgarniach w swoim regionie administracyjnym po cenie katalogowej wydawcy.
• System stałych zamówień – metoda marketingowa dla nowych wydań. Nowe tytuły są wysyłane okresowo, w oparciu o kategorie i ilości z góry ustalone przez księgarza i przedstawiciela handlowego.
• Minimalne rabaty: rabat w sklepach internetowych wynosi 40 proc. podstawowej ceny i 30 proc. w przypadku publikacji edukacyjnych. Nie dotyczy to podręczników.

Zniżki w księgarniach w innych prowincjach Kanady nie są regulowane i mogą wynosić od 40 do 50 proc. ceny katalogowej.

Jak wyjaśnia prawodawca, akredytowane księgarnie mają kilka zalet: sprzedają różnorodne książki, a nie tylko bestsellery, mogą zamawiać książki od różnych wydawców lub dystrybutorów, a ponadto czytelnik zastanie tam wykwalifikowany i kompetentny personel.

Akredytacje mogą otrzymać te księgarnie, które mają duży odsetek tytułów z Québecu i Kanady.

„Jedna ustawa, jakże prosta w rozumowaniu i zastosowaniu, a sprawia, że rynek wydawniczy frankofońskiej części Kanady jest dynamiczny, współczesny, uniwersalny i zróżnicowany. Należy przy tym pamiętać, że 3/4 kraju ma język urzędowy angielski, a niedaleko rozciąga się wielkie państwo narzucające swoją kulturę nie tylko sąsiadom, ale i całemu światu. I przy tym jeszcze działa tam Amazon!” – komentuje Sonia Draga, która odwiedziła jesienią ubiegłego roku targi książki w Montrealu.

Różnice w kategoriach
Najwyższą sprzedaż na rynku kanadyjskim osiągają książki dla dzieci i młodzieży – stanowią one 42 proc. całkowitej sprzedaży. 31 proc. to książki z kategorii literatura faktu, a 27 proc. z kategorii literatura piękna.

Co ciekawe, na rynku francuskojęzycznym książki dla dzieci i młodzieży stanowią aż 49 proc. całkowitej sprzedaży, literatura faktu – 28 proc., a 23 proc. – książki z kategorii literatury pięknej.

Z kolei jeśli przyjrzymy się rynkowi anglojęzycznemu, to najwięcej – bo 46 proc. w całkowitej sprzedaży – stanowią książki z kategorii literatura faktu, 29 proc. książki z kategorii dla dzieci i młodzieży, a 25 proc. książki z kategorii literatura piękna.

Różnice widać również pod względem formatu książek: na rynku anglojęzycznym 85 proc. stanowią wydania papierowe, 13 proc. audio i elektroniczne, a 2 proc. inne. Natomiast rynek francuskojęzyczny zdominowany jest jeszcze bardziej przez papier (94 proc.), 5 proc. stanowią wydania audio i elektroniczne, a 1 proc. inne.

Kanały sprzedaży
Sprzedaż online stanowiła w 2018 roku na anglojęzycznym rynku kanadyjskim 47 proc. całkowitej sprzedaży. Sprzedaż
w księgarniach ma 34-proc. udział, w tym 25 proc. sieci księgarskie i 9 proc. księgarnie niezależne. 12 proc. należało do hiper- i supermarketów. 7 proc. to inne kanały sprzedaży.

Z kolei na rynku francuskojęzycznym sprzedaż online ma mniejszy, bo 34-proc. udział w całym rynku. Większy udział ma sprzedaż za pośrednictwem księgarń – 41 proc., w tym 26 proc. poprzez sieci księgarskie i 15 proc. księgarnie niezależne. 22 proc. to hiper- i supermarkety, a 3 proc. inne kanały sprzedaży.

Niezależni wydawcy kanadyjscy wydający w obu językach działają w sprzedaży eksportowej od ponad 45 lat. Aż 19 proc. wpływów pochodzi z eksportu. Jak informuje Livres Canada Books, wartość eksportu w latach 2018-2019 wyniosła łącznie 69 mln euro, w tym sprzedaż praw 4,66 mln euro, a eksport książek – 64,84 mln euro.

Kanadyjskie gwiazdy
Wśród najbardziej popularnych kanadyjskich anglojęzycznych autorów na świecie wymieniani są: Janette Oke, Margaret Atwood, Lucy Maud Montgomery, Peter H. Reynolds, Gordon Korman, Paulette Bourgeois, Brenda Clark, Mary Balogh, John Kenneth Galbraith i Saul Bellow.

Z kolei wśród frankofońskich pisarzy prym wiodą: Michel Tremblay, Marie-Claire Blais, Yves Thériault, Antonine Maillet, Anne Hébert, Christiane Duchesne, Gilles Tibo, Gabrielle Roy, Nancy Huston i Louis-Honoré Fréchette.

Rdzenne głosy
Słowo „Kanada” wywodzi się z języka pierwszego narodu Irokezów „Kanata” i oznacza „osadę”; to wskazuje na fundamentalną rolę rdzennych języków i rdzennej kultury w Kanadzie. Przez długi okres praktyki rządu kanadyjskiego (jak np. komisja Masseya w 1951 roku) doprowadzały do zanikania kultury rdzennych narodów. W ostatnich latach jednak szereg ustaleń i badań komisyjnych zarówno w Kanadzie, jak i na arenie międzynarodowej doprowadziło do działań na rzecz pojednania.

Przykładem jest powołanie w 2008 roku The Truth and Reconciliation Commission of Canada (Komisji Prawdy i Pojednania Kanady), która podjęła starania, aby naprawić niesprawiedliwości wobec Pierwszych Narodów (First Nations, czyli pierwszych mieszkańców kraju).

Komisja przez lata zbierała oświadczenia o nadużyciach w systemie szkolnictwa rezydencyjnego. Końcowy raport komisji zawiera szereg zaleceń, niezbędnych w celu trwałego pojednania w Kanadzie, przy podkreśleniu kluczowej roli, jaką w tym procesie odgrywa sektor kultury.

Dziś autorzy i artyści ze społeczności rdzennych dzielą się historiami ze swojej przeszłości i teraźniejszości, wprowadzając nowe głosy i formy oraz zmieniając sposób, w jaki Kanada rozwija się jako kraj.

Dlatego godne podziwu jest utrzymanie własnej odrębności językowej i kulturalnej. A jednocześnie od kilku lat obserwowane jest coraz większe zainteresowanie twórczością autochtonów – teksty Inuitów, Metysów czy Pierwszych Narodów są literackimi perełkami i osiągają zdumiewające wyniki sprzedażowe.

Główni rodzimi wydawcy w Kanadzie to: KegedoncePress, TheytusBooks, Pemmican Publications Inc., InhabitMedia Inc. i Les Éditions Hannenorak. To oni zajmują się publikowaniem twórczości rdzennych mieszkańców Kanady. W 2018 roku nastąpił znaczny wzrost sprzedaży ich książek – o 44 proc. w stosunku do roku 2016.

Biblioteki
Kanada od dawna docenia znaczenie bibliotek publicznych, które pomagają tworzyć społeczność i zapewniają dostęp do książek i innych materiałów. Jak wynika z badań, w zeszłym roku połowa Kanadyjczyków skorzystała z biblioteki i wypożyczyła przynajmniej jedną pozycję.

Liczba bibliotek publicznych w Kanadzie wynosi 3502, są dostępne dla wszystkich, niezależnie od statusu społecznego. W prowincji Ontario jest ich najwięcej – 1218. Nieco mniej w prowincji Québec – 1047.

Celebryckie kluby książki
Według badania BookNet Canada, między 2018 a pierwszymi trzema kwartałami 2019 roku „odsetek Kanadyjczyków kupujących książki, którzy należą do klubu książki lub grupy czytelniczej, wzrósł z 7 do 14 proc.”.

Spośród klubowiczów mniej niż połowa (47 proc.) należy do literackich klubów, którym patronują celebryci. „Wśród nich króluje Oprah Winfrey (46 proc.), a za nią Emma Watson (26 proc.), Emma Roberts (20 proc.) oraz Sarah Jessica Parker i Reese Witherspoon z remisem po 17 proc.”.

64 proc. członków klubów książki przyznało, że dołączyło do nich głównie po to, by rozmawiać o książkach. 56 proc. stwierdziło, że głównym powodem był kontakt z nowymi książkami, 50 proc. wymieniło poznanie nowych przyjaciół jako zachętę.

Na pytanie, w jaki sposób respondenci wybierali swoje kluby, 52 proc. wskazało pocztę pantoflową, 49 proc. księgarnie, 44 proc. biblioteki.

Najpopularniejsze gatunki wśród klubowiczów: beletrystyka dla dorosłych (74 proc.), thrillery (60 proc.), literatura faktu (65 proc.), kryminał, biografie, wspomnienia (po 44 proc.).

Jednym z bardziej interesujących ustaleń było to, że chociaż kobiety stanowiły większość członków klubów książki, „ci, którzy należeli do trzech lub więcej klubów, byli mężczyznami”.

Targi i festiwale
W całym kraju odbywa się ponad sto wydarzeń literackich w formie targów, festiwali czy spotkań.

Wśród nich:
• Salon du livre de Montréal (Targi Książki w Montrealu) https://www.salondulivredemontreal.com/
• Toronto International Festival of Authors (Międzynarodowy Festiwal Autorów w Toronto) https://festivalofauthors.ca
• Vancouver Writers Festival (Festiwal Pisarzy w Vancouver) https://writersfest.bc.ca/
• Word On the Street w  wielu kanadyjskich miastach https://thewordonthestreet.ca/
• WordFest Calgary https://wordfest.com/

Salon du livre de Montréal to największe targi książki w Kanadzie, przyciągają profesjonalistów z branży i publiczność czytelniczą.

Każdego roku Salon odwiedza ponad 115 tys. czytelników, którzy przychodzą, aby wziąć udział w spotkaniach z autorami, a tych jest w każdej edycji około 2000, i zapoznać się z ofertą 1000 wydawców. W ramach targów organizowanych jest ponad 240 wydarzeń kulturalnych.

W trakcie Salonu odbywa się Translation Rights Fair – jednodniowe wydarzenie, które łączy wydawców i agentów z części anglojęzycznej i frankofońskiej Kanady. Festiwal organizuje corocznie program stażowy dla zagranicznych wydawców pod nazwą Montréal Salon du Livre – Rendez-vous, do którego można aplikować na stronie: https://www.anel.qc.ca/quebec-edition/rendez-vous-fellowship/call-for-applications-rendez-vous-2020-publishers/

Podobny program oferuje również Międzynarodowy Festiwal Pisarzy w Toronto pod nazwą International Visitors Programme https://festivalofauthors.ca/festival/ivprogramme

Toronto International Festival of Authors to najstarszy i największy festiwal literacki w Kanadzie. Jego korzenie sięgają serii spotkań z autorami organizowanych w Toronto od roku 1974, zaś pierwsza oficjalna edycja festiwalu (wówczas Harbourfront International Authors’ Festival) odbyła się w roku 1980.

Gościem festiwalu w roku 1980 był Czesław Miłosz, który przyjął zaproszenie jeszcze przed otrzymaniem Nagrody Nobla, ale w Toronto pojawił się już jako świeżo upieczony noblista.

Nagrody literackie
W Kanadzie przyznawanych jest ponad 150 różnych nagród literackich, w tym:
• Governor General’s Literary Awards https://ggbooks.ca/
• The Rogers Writers’ Trust Fiction Prize https://www.writerstrust.com/awards/writers-trust-fiction-prize/
• Prix des libraires du Québec https://prixdeslibraires.qc.ca/
• TD Canadian Children’s Literature Award https://bookcentre.ca/programs/awards/td-canadian-childrens-literature-award
• Scotiabank Giller Prize https://scotiabankgillerprize.ca/
• The Hilary Weston Writers’ Trust Prize for Nonfiction https://www.writerstrust.com/awards/hilary-weston-writers-trust-prize-for-nonfiction/
• Canada Reads https://www.cbc.ca/books/canadareads
• Prix littéraire des collégiens https://prixlitterairedescollegiens.ca/
• The CODE Burt Award for First Nations, Inuit, and Métis Young Adult Literature https://www.burtaward.org/
• OLA Forest of Reading http://www.accessola.org/webOLA/Forest_of_Reading/Forest_of_Reading.aspx

Kanadyjskie organizacje branżowe:
• L’Association nationale des éditeurs de livres (ANEL), stowarzyszenie wydawców książek skupia około 100 francuskojęzycznych wydawców, głównie z prowincji Québec, ale także z Ontario, Manitoby i Nowego Brunszwiku, którzy publikują różne gatunki literackie. Misją ANEL jest wspieranie rozwoju francuskojęzycznych wydawnictw poprzez szkolenia, promocję czytelnictwa i marketing. https://www.anel.qc.ca/
• Québec Édition jest komitetem ANEL, wspiera działalność eksportową wydawców, organizując zbiorcze stoiska na targach książki na całym świecie. Québec Édition jest również zaangażowana w rozwijanie sieci kontaktów na rynkach międzynarodowych. https://www.anel.qc.ca/quebec-edition/accueil/
• Banque de titres de langue française (BTLF) świadczy usługi technologiczne dla francuskojęzycznego łańcucha książki. BTLF agreguje metadane od wydawców i dystrybutorów, śledzi dane sprzedaży. http://btlf.ca/
• Entrepôt du livre numérique, cyfrowe ramię ANEL, platforma z bazą ponad 30 tys. francuskojęzycznych tytułów e-booków wydawanych przez członków ANEL i RECF. Za pośrednictwem magazynu cyfrowego wydawca może udostępniać swoje książki w formacie cyfrowym księgarniom lub bibliotekom. http://vitrine.entrepotnumerique.com/
• UNEQ (l’Union des écrivaines et des écrivains québécois), związek pisarzy założony 21 marca 1977 roku. Obecnie zrzesza ponad 1600 członków. UNEQ zajmuje się promocją i dystrybucją literatury, a jednocześnie obroną praw społeczno-gospodarczych jej członków. https://www.uneq.qc.ca/
• Association of Canadian Publishers (ACP) reprezentuje około 115 kanadyjskich wydawców książek z całego kraju. https://publishers.ca/
• Literary Press Group of Canada (LPG), stowarzyszenie non-profit zrzeszające kanadyjskich wydawców książek. Rozpoczęło działalność w 1975 roku. Obecnie liczy 60 wydawców. LPG pomaga swoim członkom w sprzedaży, dystrybucji i sprzedaży ich książek wśród księgarzy, bibliotek, instytucji, a także bezpośrednio do czytelników. https://www.lpg.ca/
• Canadian Publishers Council (CPC) liczy 16 członków, w tym zagraniczne firmy wydawnicze. Historia organizacji sięga czasów, kiedy normą był import książek z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Reprezentuje interesy wydawnictw, które publikują książki i inne materiały dla szkół podstawowych i średnich, kolegiów i uniwersytetów. https://pubcouncil.ca/
• Association of Canadian University Presses / Association des presses universitaires canadiennes (ACUP / APUC) jest organizacją zrzeszającą francuskojęzyczne i anglojęzyczne wydawnictwa naukowe. http://acup-apuc.ca/
• BookNet Canada to organizacja non-profit, która rozwija technologię i edukację, aby służyć wszystkim zaangażowanym w łańcuch książek, od twórców i produkcji po sprzedawców detalicznych. BookNet Canada śledzi 85 proc. wszystkich anglojęzycznych kanadyjskich książek drukowanych za pośrednictwem BNC SalesData. https://www.booknetcanada.ca/
• E-bound Canada, organizacja non-profit, która pomaga niezależnym kanadyjskim wydawcom w opracowywaniu i wspieraniu sprzedaży produktów cyfrowych. Zapewnia konwersję, dystrybucję, zarządzanie zasobami cyfrowymi, raportowanie i inne informacje badawcze w celu postępu digitalizacji książek. https://www.eboundcanada.org/
• The Writers’ Union of Canada (TWUC), Związek Pisarzy Kanady, organizacja zrzeszająca ponad 2100 pisarzy. TWUC jest odpowiedzialny za ustanowienie publicznego prawa do użyczenia i prawa autorskiego dostępu, zapewniając pisarzom rekompensatę finansową za korzystanie z ich prac przez biblioteki i reprodukcję elektroniczną. https://www.writersunion.ca/

W Ottawie, dwujęzycznej stolicy kraju, działają trzy organizacje:
• Regroupement des éditeurs canadiens-français (RECF) reprezentuje wydawców frankofońskich w Kanadzie spoza Québec. RECF ma 15 członków i koncentruje się na działaniach związanych z marketingiem, promocją, reprezentacją sprzedaży i rozwojem zawodowym.
• Livres Canada Books, założona w 1972 roku, jest organizacją non-profit z siedzibą w Ottawie. Zadaniem Livres Canada Books jest wspieranie kanadyjskich wydawców książek w ich działaniach związanych ze sprzedażą eksportową, rozwijanie międzynarodowych partnerstw oraz pomoc wydawcom w poprawie ich ogólnych wyników poprzez szereg usług, w tym wsparcie finansowe, promocję, badania, szkolenia oraz wspieranie obecności na głównych międzynarodowych targach książki.
• Canada FBM2020 jest podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie i organizację udziału Kanady w roli Gościa Honorowego na Targach Książki we Frankfurcie w 2020 roku. Założona we współpracy ze Stowarzyszeniem Wydawców Kanadyjskich (ACP) i l’Association nationale des éditeurs de livres (ANEL), otrzymuje fundusze od Departamentu Dziedzictwa Kanady i ma strategiczny nadzór ze strony komitetu sterującego, złożonego z członków różnych departamentów rządowych i organizacji kulturalnych.

Bestsellery 2019
Zestawienie zostało opracowane przez BookNet Canada i obejmuje beletrystykę, literaturę faktu oraz książki dla dzieci i młodzieży – wszystkie kategorie z uwzględnieniem również autorki i autorów kanadyjskich. Zestawienie dotyczy wyłącznie książek drukowanych.

10 najlepiej sprzedających się tytułów beletrystycznych
1. „The Testaments”, Margaret Atwood
2. „The Tattooist of Auschwitz, Heather Morris
3. „The Reckoning”, John Grisham
4. „Where the Crawdads Sing”, Delia Owens
5. „The Huntress”, Kate Quinn
6. „The Institute”, Stephen King
7. „The Perfect Girlfriend “, Karen Hamilton
8. „The Handmaid’s Tale”, Margaret Atwood
9. „Past Tense”, Lee Child
10. „The Mister”, E. L. James

10 najlepiej sprzedających się tytułów beletrystycznych kanadyjskich autorów
1. „The Testaments”, Margaret Atwood
2. „The Handmaid’s Tale”, Margaret Atwood
3. „A Better Man”, Louise Penny
4. „Someone We Know”, Shari Lapena
5. „The Marrow Thieves”, Cherie Dimaline
6. „The Gown”, Jennifer Robson
7. „The Quintland Sisters”, Shelley Wood
8. „Washington Black”, Esi Edugyan
9. „Warlight”, Michael Ondaatje
10. „The Handmaid’s Tale”, Margaret Atwood

10 najlepiej sprzedających się tytułów literatury faktu
1. „Becoming”, Michelle Obama
2. „Educated”, Tara Westover
3. „The Subtle Art of Not Giving a F*ck”, Mark Manson
4. „Sapiens”, Yuval Noah Harari
5. „Talking to Strangers”, Malcolm Gladwell
6. „Girl, Wash Your Face”, Rachel Hollis
7. „Girl, Stop Apologizing”, Rachel Hollis
8. „Fraiche Food, Full Hearts”, Jillian Harris, Tori Wesszer
9. „Everything Is F*cked”, Mark Manson
10. „Yum and Yummer”, Greta Podleski

10 najlepiej sprzedających się tytułów literatury faktu kanadyjskich tytułów
1. „Talking to Strangers”, Malcolm Gladwell
2. „Fraiche Food, Full Hearts”, Jillian Harris, Tori Wesszer
3. „Yum and Yummer”, Greta Podleski
4. „12 Rules for Life”, Jordan B. Peterson
5. „By Chance Alone”, Max Eisen
6. „Scotty”, Ken Dryden
7. „Cat and Nat’s Mom Truths”, Catherine Belknap, Natalie Telfer
8. „The 5AM Club”, Robin Sharma
9. „The Obesity Code”, Jason Fung
10. „The Vagina Bible”, Jen Gunter

10 najlepiej sprzedających się tytułów w kategorii dla dzieci i młodzieży
1. „For Whom the Ball Rolls”, Dav Pilkey
2. „Guts”, Raina Telgemeier
3. „Brawl of the Wild”, Dav Pilkey
4. „Diary of an Awesome Friendly Kid”, Jeff Kinney
5. „The Wonky Donkey”, Craig Smith, ilustracje Katz Cowley
6. „Wrecking Ball”, Jeff Kinney
7. „Love You Forever”, Robert Munsch, ilustracje Sheila McGraw
8. „Boy-Crazy Stacey”, Ann M. Martin i Gale Galligan
9. „Lord of the Fleas”, Dav Pilkey
10. „Oh, the Places You’ll Go!”, Dr. Seuss

10 najlepiej sprzedających się tytułów kanadyjskich autorów w kategorii dla dzieci i młodzieży
1. „Love You Forever”, Robert Munsch, ilustracje Sheila McGraw
2. „Sharon, Lois and Bram’s Skinnamarink”, Sharon Hampson, Lois Lillienstein, Bram Morrison, ilustracje Qin Leng
3. „The Paper Bag Princess”, Robert Munsch, ilustracje Michael Martchenko
4. „Pyjama Day!” Robert Munsch, ilustracje Michael Martchenko
5. „Say Something!”, Peter H. Reynolds
6. „Moose!”, Robert Munsch, ilustracje Michael Martchenko
7. „Hugs”, Robert Munsch, ilustracje Michael Martchenko
8. „Smelly Socks”, Robert Munsch, ilustracje Michael Martchenko
9. „Bear for Breakfast”, Robert Munsch, ilustracje Jay Odjick
10. „Love You Forever”, Robert Munsch, ilustracje Sheila McGraw

10 najlepiej sprzedających się książek w Kanadzie w latach 2010-2019
1. „Fifty Shades of Grey”, E. L. James
2. „Fifty Shades Darker”, E. L. James
3. „Fifty Shades Freed”, E. L. James
4. „The Girl with the Dragon Tattoo”, Stieg Larsson
5. „Love You Forever”, Robert Munsch, ilustracje Sheila McGraw
6. „The Subtle Art of Not Giving a F*ck”, Mark Manson
7. „The Hunger Games”, Suzanne Collins
8. „The Help”, Kathryn Stockett
9. „The Girl Who Played with Fire”, Stieg Larsson
10. „Becoming”, Michelle Obama

10 najlepiej sprzedających się książek kanadyjskich autorów w latach 2010–2019
1. „Love You Forever”, Robert Munsch, ilustracje Sheila McGraw
2. „Secret Daughter”, Shilpi Somaya Gowda
3. „An Astronaut’s Guide to Life on Earth”, Chris Hadfield
4. „The Looneyspoons Collection”, Janet Podleski, Greta Podleski
5. „The Oh She Glows Cookbook”, Angela Liddon
6. „Milk and Honey”, Rupi Kaur
7. „The Wealthy Barber Returns”, David Chilton
8. „The Sun and Her Flowers”, Rupi Kaur
9. „12 Rules for Life”, Jordan B. Peterson
10. „Yum and Yummer”, Greta Podleski

Autor: oprac. et