Wtorek, 7 stycznia 2020
Wydawcy międzywojennej Polski
Najbardziej reprezentatywną księgarnią, a zarazem wydawnictwem, była firma Trzaska, Evert i Michalski, działająca w luksusowych, parterowych wnętrzach Hotelu Europejskiego przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Dobór lokalu i nazwa budynku idealnie pasowały do przedsięwzięcia, gdyż księgarnia sygnowana nazwiskami trzech panów była w pełni europejska, zarówno pod względem estetycznym, jak merytorycznym (miała m.in. obszerny dział książek zagranicznych obsługiwany przez personel władający biegle językami obcymi). Wydawnictwo specjalizowało się w literaturze popularnonaukowej oraz encyklopedycznej, a stanowiły ją zazwyczaj potężne, pięknie wydane, okazałe tomy w imponujących okładkach, siłą rzeczy drogie, ale cenione i poszukiwane nie tylko przez snobistyczną klientelę. Miały one zresztą swoje tańsze odpowiedniki, dostępne przeciętnemu, czytającemu obywatelowi II Rzeczypospolitej, w której 25 proc. mieszkańców było analfabetami. Wydawnictwo słynęło z solidności edytorskiej oraz rzetelności merytorycznej, zamawiając dzieła u najwyższej klasy fachowców, uczonych uniwersyteckich z całego kraju. Książki drukowano na papierze wysokiej jakości, zaopatrywano je w estetyczne ilustracje oraz w kolorowe oprawy introligatorskie. Te ostatnie wykonywał ceniony w stolicy zakład Wandy Michalskiej. Zamieszczany na okładkach znak firmowy – a właściwie sygnet wydawniczy – Księgarni i Domu Wydawniczego przedstawiał rysunek Europy z mitów greckich siedzącej na byku (czyli na porywającym ją, ukrytym pod postacią zwierzęcia, Zeusie) i trzymającej w dłoni kartę papirusu. Właściciele oficyny odznaczali się pomysłowością w sposobach promocyjnych. Służyło temu edytowanie katalogów z nowymi tytułami, biuletynów, folderów, zamieszczanie ogłoszeń prasowych o nowościach, kreowanie w oknach wystawowych księgarni firmowej ekspozycji książkowych, jak również sięganie do innych praktyk. „Ciekawym rozwiązaniem przyjętym przez wydawnictwo Trzaska, Evert i Michalski było stosowanie firmowych kopert, choć używano także, za zezwoleniem Poczty Polskiej, stempla mechanicznego z firmową nakładką tekstową” – czytamy w pracy Jerzego Dudy „Znaki i druki pocztowe oraz pozapocztowe w interdyscyplinarnych badaniach nad książką i biblioteką”. Na początku przedsiębiorstwo zatrudniało osiem osób. Tuż przed wybuchem wojny w 1939 roku pracowników było 128, a sytuacja ekonomiczna wydawnictwa bardzo korzystnie prezentowała się na tle konkurencyjnych firm edytorskich. Co ważne, Dom Wydawniczy Trzaska, Evert i Michalski miał opinię uczciwego i rzetelnego partnera, nie zalegającego ze spłatą kredytów i nie oszukującego autorów na honorariach, co niechętnie przyznawali nawet niektórzy z rywali. Firma dysponowała przedstawicielstwami w Częstochowie, Gdyni, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Lwowie, Łodzi, Łucku i Poznaniu. Do najbardziej reprezentatywnych publikacji należały wielotomowe dzieła, takie jak „Encyklopedia Powszechna”, „Ilustrowana Encyklopedia TEM” (skrót od nazwy przedsiębiorstwa), „Wielka Literatura Powszechna” (1930-1933), „Wielka Geografia Powszechna” (1932-1939), „Wielka Historia Powszechna” (1937-1939), „Encyklopedia Staropolska” (1937-1939), rozliczne „wielkie” słowniki językowe (np. „Francusko-polski i polsko francuski”), „Słownik Wyrazów Obcych”, „Polski Słownik Ortograficzny”. Rzecz jasna były one drogie, cena tomu kształtowała się od 10 do 20 zł. Ba, któż z czytających i kompletujących domowe księgozbiory mieszkańców Warszawy nie marzył, żeby mieć na swoich półkach chociaż jeden komplet którejś z „encyklopedii” tej firmy! Ale Trzaska, Evert i Michalski wydawali również tańsze wersje wymienionych dzieł: w postaci serii zeszytów oraz broszur. W ten sposób szeroka wiedza z różnych dziedzin, jaką propagowali, stawała się dostępna dla kieszeni przeciętnego mieszkańca II RP. Były także niskonakładowe wersje luksusowe tych samych tytułów, zaopatrzone w specjalne oprawy artystyczne ze złoceniami, przeznaczone dla kolekcjonerów, kosztujące grubo powyżej 20 zł za tom. Firma wypuszczała na rynek książeczki popularne, ujęte w serie typu „Biblioteka Automobilisty”, „Biblioteka Fotograficzna”, „Biblioteka Rolnicza” czy 50-tomikowa „Biblioteka Wiedzy”, zapoznająca czytelnika z najnowszymi osiągnięciami nauki, zdobyczami techniki czy odkryciami w chemii, biologii, archeologii czy astronomii. „Biblioteka Wiedzy” zaistniała zupełnie spontanicznie za sprawą jednego z profesorów Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, który przesłał do redakcji swój wykład dotyczący świata atomów, dokonując tylko zmian stylistycznych mających na celu przybliżenie fachowego tematu niewyrobionemu czytelnikowi. Rzecz wydano i rozeszła się bardzo szybko. Seria rozwinęła się błyskawicznie, a ukazały się w niej m.in. „Łowcy mikrobów” oraz „Walka nauki ze śmiercią” Paula De Kruif, „Nowy świat fizyki” Jamesa Jeansa, „Wieczność piramid i tragedia Pompei. Z nowych badań archeologii” W.H. Boultona czy „923 metry w głąb oceanu” Williama Beebe’go. Były samouczki językowe w serii „Tysiąc słów…” oraz ilustrowane przewodniki po Warszawie, po polsku oraz w językach obcych. Edytowano również literaturę piękną, np. „Głód” Knuta Hamsuna, „Śmierć” Ignacego Dąbrowskiego, cykl książek o Tarzanie Edgara …
Wyświetlono 25% materiału - 657 słów. Całość materiału zawiera 2628 słów
Pełny materiał objęty płatnym dostępem
Wybierz odpowiadającą Tobie formę dostępu:
1A. Dostęp czasowy 15 minut
Szybkie płatności przez internet
Aby otrzymać dostęp kliknij w przycisk poniżej i wykup produkt dostępu czasowego dla Twojego konta (możesz się zalogować lub zarejestrować).
Koszt 9 zł netto. Dostęp czasowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Czas dostępu będzie odliczany od momentu wejścia na stronę płatnego artykułu. Dostęp czasowy wymaga konta w serwisie i logowania.
1B. Dostęp czasowy 15 minut
Płatność za pośrednictwem usługi SMS
Aby otrzymać kod dostępu, należy wysłać SMS o treści koddm1 pod numer: 79880. Otrzymany kod zwotny wpisz w pole poniżej.
Opłata za SMS wynosi 9.00 zł netto (10.98 PLN brutto) i pozwala na dostęp przez 15 minut (bądź do czasu zamknięcia okna przeglądarki). Przeglądarka musi mieć włączoną obsługę plików "Cookie".
2. Dostęp terminowy
Szybkie płatności przez internet
Dostęp terminowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Dostęp terminowy wymaga konta w serwisie i logowania.
3. Abonenci Biblioteki analiz Sp. z o.o.
Jeśli jesteś już prenumeratorem dwutygodnika Biblioteka Analiz lub masz wykupiony dostęp terminowy.
Zaloguj się