Poniedziałek, 4 października 2021
Rozmowa z prof. TOMASZEM SIKORSKIM, autorem książki „Węzeł gordyjski”
Katolicy świeccy w  PRL-u  niejedno mieli imię. Stanowili polityczny folklor, byli przydatni komunistom, czy też mieli realny wpływ na wydarzenia? Rzeczywiście to środowisko było wewnętrznie zróżnicowane. Po 1956 roku wytworzyły się trzy główne orientacje: Stowarzyszenie PAX, Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne i ruch „Znak”, przy czym ten ostatni stanowił swoistą platformę, w której znajdowały się zalegalizowane Kluby Inteligencji Katolickiej, Koło Poselskie „Znak”, Instytut Wydawniczy „Znak”, środowisko „Tygodnika Powszechnego”, zespół „Więzi”, a od 1967 roku również Ośrodek Dokumentacji i  Studiów Społecznych (wtedy jeszcze jako środowisko niejako „usługowe” wobec „Więzi” i KIK warszawskiego). Mówiąc o realnym wpływie na politykę, musimy mieć świadomość, że było to jedno z wielu zadań, czy też funkcji tych środowisk. Czy najważniejsza? Nie sądzę. Choć oczywiście własna reprezentacja w Sejmie, Radzie Państwa, Froncie Jedności Narodu czy też radach narodowych mogła świadczyć o pozycji i sile w tej zróżnicowanej mozaice. Nie bez znaczenia była również liczba posłów, jakimi dysponowały poszczególne grupy w parlamencie. Ale jak już wspomniałem, polityka była tylko jedną z  form zaangażowania. Koncentrowano się przecież także na pracy formacyjnej, studyjnej, ściśle religijnej czy też kulturalnej, nie wspominając już o  wychowawczej i społecznej, co było domeną KIK-­ów. Wszystkim tym środowiskom bez wątpienia towarzyszył dylemat: jak daleko posunąć się we współdziałaniu (współpracy) z partią (właściwie kolejnymi ekipami PZPR), aby zabezpieczyć także własne koncesje, a jednocześnie utrzymać swój katolicki, czy też szerzej chrześcijański „szyld”. To był chyba największy problem obecności koncesjonowanych środowisk katolickich w PRL. „Współrządzić czy nie kłamać” – taki tytuł ma książka Andrzeja Micewskiego, która dotyka tego problemu. Mój „Węzeł gordyjski” poniekąd też symbolicznie to zagadnienie egzemplifikuje. Granice kolaboracji były tutaj bardzo cienkie. Chyba największy autentyzm, niezależność na tyle, na ile było to możliwe zachowywał ruch „Znak”. To posłowie tego środowiska wyrażali swoje votum separatum w  sytuacjach trudnych, jak choćby w marcu 68’, czy w sprawie zmian w konstytucji (tutaj Reytanem był jednak tylko Stanisław Stomma). Już od połowy lat sześć­ dziesiątych rozważali, czy wystąpić z  Sejmu, zrezygnować z  zaangażowania stricte politycznego. Kardynał Stefan Wyszyński namawiał ich konsekwentnie, aby pozostali, w  imię zasady: „lepiej być niż nie być”. Stowarzyszenie PAX …
Wyświetlono 25% materiału - 340 słów. Całość materiału zawiera 1361 słów
Pełny materiał objęty płatnym dostępem
Wybierz odpowiadającą Tobie formę dostępu:
1A. Dostęp czasowy 15 minut
Szybkie płatności przez internet
Aby otrzymać dostęp kliknij w przycisk poniżej i wykup produkt dostępu czasowego dla Twojego konta (możesz się zalogować lub zarejestrować).
Koszt 9 zł netto. Dostęp czasowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Czas dostępu będzie odliczany od momentu wejścia na stronę płatnego artykułu. Dostęp czasowy wymaga konta w serwisie i logowania.
1B. Dostęp czasowy 15 minut
Płatność za pośrednictwem usługi SMS
Aby otrzymać kod dostępu, należy wysłać SMS o treści koddm1 pod numer: 79880. Otrzymany kod zwotny wpisz w pole poniżej.
Opłata za SMS wynosi 9.00 zł netto (10.98 PLN brutto) i pozwala na dostęp przez 15 minut (bądź do czasu zamknięcia okna przeglądarki). Przeglądarka musi mieć włączoną obsługę plików "Cookie".
2. Dostęp terminowy
Szybkie płatności przez internet
Dostęp terminowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Dostęp terminowy wymaga konta w serwisie i logowania.
3. Abonenci Biblioteki analiz Sp. z o.o.
Jeśli jesteś już prenumeratorem dwutygodnika Biblioteka Analiz lub masz wykupiony dostęp terminowy.
Zaloguj się