Czwartek, 17 marca 2022
ŚWIADECTWO HISTORII I ATRAKCJA TURYSTYCZNA
CzasopismoBiblioteka Analiz
Tekst pochodzi z numeruBiblioteka Analiz nr 565 (5/2022)
Duszniki-Zdrój są jednym z najstarszych i najbardziej znanych uzdrowisk w Polsce. W ostatnim czasie atrakcyjność miasteczka wzmacnia jego położenie w pobliżu stacji narciarskiej w Zieleńcu. Od lat sześćdziesiątych XVI wieku przez blisko cztery stulecia miejscowość słynęła z czerpania wybornej jakości papieru. Dziś w historycznym młynie papierniczym (od średniowiecza urządzenia papiernicze poruszały koła wodne, stąd papiernie nazywano młynami) działa Muzeum Papiernictwa, które będąc świadectwem świetności dawnego papiernictwa staje się coraz większą atrakcją turystyczną. Tradycje wyrobu papieru w Dusznikach giną w mrokach dziejów. Pierwsza znana data dotycząca dusznickiego młyna papierniczego – 1562 rok – odnosi się do sprzedaży udziałów w papierni przez Ambrosiusa Teppera Nicolausowi Kretschmerowi. Brakuje jednak danych, jak długo przed wskazaną datą tutejsza papiernia istniała, zatem przyjmujemy, że dusznickie papiernictwo twa przynajmniej 460 lat. Papiernię spotykały zmienne losy. Już w XVI wieku, dzięki zastosowaniu do celów technologicznych specjalnej wody z pobliskiego źródła, tutejszy papier zyskał niezwykłą trwałość. Dziś sądzimy, że woda ta niszczyła mole lub inne drobnoustroje znajdujące się w ówczesnym surowcu papierniczym – lnianych i konopnych szmatach. Trwałość papieru pozwalała zdobywać odbiorców nie tylko na terenie ówczesnego Hrabstwa Kłodzkiego, ale również na Śląsku i w Królestwie Czech. W 1601 lub 1603 roku przez Duszniki przeszła fala powodzi, która częściowo zniszczyła papiernię. Odbudowując wytwórnię, ówczesny jej właściciel Gregor Kretschmer wykorzystał ocalone z powodzi ściany budynku, które do dziś stanowią znaczne części dwóch dolnych kondygnacji papierni. Nad nimi dobudował obszerne pomieszczenia i czterokondygnacyjny strych, który zaczął pełnić rolę suszarni papieru. Ten sam Gregor Kretschmer w 1607 roku otrzymał od cesarza Rudolfa II Habsburga herb, a krótko później również dziedziczny tytuł szlachecki, za które musiał uiścić znaczącą opłatę. Ponadto krótko później współfinansował budowę nowego kościoła protestanckiego. Dokonane w ciągu niespełna jednej dekady tak wielkie wydatki świadczą o wysokiej rentowności dusznickiej papierni. W XVII wieku największym utrapieniem papierników był niedobór surowców – lnianych i konopnych szmat. Pozycja dusznickich papierników została w tamtym czasie ugruntowana przywilejami gwarantującymi im wyłączne prawa do zbierania szmat na terenie Hrabstwa Kłodzkiego oraz na terenach sąsiednich. Przywileje te przedłużano aż do początków XIX wieku. W 1706 roku dusznicki młyn papierniczy przeszedł w ręce rodu Hellerów. Za ich czasów zmodernizowano technologię produkcji papieru, dzięki czemu znacznie wzrosła wydajność zakładu. To z kolei sprawiło, że dotychczasowe suszarnie papieru okazały się zbyt ciasne. W celu usprawnienia procesu suszenia papieru, w latach czterdziestych XVIII wieku wzniesiono obok młyna obszerny budynek suszarni. Prawdopodobnie także w czasach Hellerów powstała ozdobna wieżyczka, przez którą do dziś wiedzie główne wejście do papierni. W wyniku toczonej przez Prusy i Austrię I wojny śląskiej, w latach 1740-42 Hrabstwo Kłodzkie wraz z przeważającą częścią Śląska zostało zagarnięte przez Prusy. Król Fryderyk II wykazywał duże zainteresowanie rozwojem nowo pozyskanych ziem, a …
Wyświetlono 25% materiału - 440 słów. Całość materiału zawiera 1763 słów
Pełny materiał objęty płatnym dostępem
Wybierz odpowiadającą Tobie formę dostępu:
1A. Dostęp czasowy 15 minut
Szybkie płatności przez internet
Aby otrzymać dostęp kliknij w przycisk poniżej i wykup produkt dostępu czasowego dla Twojego konta (możesz się zalogować lub zarejestrować).
Koszt 9 zł netto. Dostęp czasowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Czas dostępu będzie odliczany od momentu wejścia na stronę płatnego artykułu. Dostęp czasowy wymaga konta w serwisie i logowania.
1B. Dostęp czasowy 15 minut
Płatność za pośrednictwem usługi SMS
Aby otrzymać kod dostępu, należy wysłać SMS o treści koddm1 pod numer: 79880. Otrzymany kod zwotny wpisz w pole poniżej.
Opłata za SMS wynosi 9.00 zł netto (10.98 PLN brutto) i pozwala na dostęp przez 15 minut (bądź do czasu zamknięcia okna przeglądarki). Przeglądarka musi mieć włączoną obsługę plików "Cookie".
2. Dostęp terminowy
Szybkie płatności przez internet
Dostęp terminowy zostanie przyznany z chwilą zaksięgowania wpłaty - w tym momencie zostanie wysłana odpowiednia wiadomość e-mail na wskazany przy zakupie adres e-mail. Dostęp terminowy wymaga konta w serwisie i logowania.
3. Abonenci Biblioteki analiz Sp. z o.o.
Jeśli jesteś już prenumeratorem dwutygodnika Biblioteka Analiz lub masz wykupiony dostęp terminowy.
Zaloguj się