Pod koniec listopada 2008 roku Biblioteka Narodowa, przy technicznoorganizacyjnej współpracy TNS OBOP, przeprowadziła kolejne badanie z cyklu poświęconego społecznemu zasięgowi książki. Sondaż – podobnie jak wszystkie wcześniejsze – zrealizowano na losowej reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski w wieku 15 lat i więcej. Techniką bezpośredniego wywiadu kwestionariuszowego w domach respondentów przebadano 1005 osób, maksymalny statystyczny błąd pomiaru wynosił +/–3,1 proc. przy wiarygodności oszacowania równej 95 proc. W zrealizowanej próbie 1 proc. odpowiadał 322 534 osobom w populacji mieszkańców Polski w wieku 15 lat i więcej. Jak w każdym badaniu z cyklu, również w 2008 roku interesowano się: jaka część społeczeństwa czyta i kupuje książki, jaka jest intensywność lektury i zakupów w ciągu roku, jakie książki są czytane i kupowane oraz jakie są źródła dostępu do nich. Dodatkowo w 2008 roku zbadano korzystanie z bibliotek oraz społeczne oczekiwania wobec bibliotek publicznych. Czytanie książek w 2008 roku W 2008 roku czytanie książek (tzn. kontakt w ciągu roku przynajmniej z jedną) zadeklarowało 38 proc. badanych. Był to najniższy wskaźnik czytelnictwa, jaki został zanotowany od czasu systematycznie prowadzonych na ten temat obserwacji, tj. od 1992 roku. Spadek ten przebiegał stopniowo: początkowo (lata 1994-2004) polegał na zmniejszaniu się intensywności czytania, następnie – ogólnej liczby czytelników (z 58 proc. w 2004 roku do 50 proc. w 2006 roku i 38 proc. w 2008 roku). Ostatnia tendencja spadkowa wystąpiła we wszystkich kategoriach społeczeństwa, z wyjątkiem mieszkańców największych, ponad 500-tys. miast, gdzie odsetek czytelników nawet nieznacznie wzrósł (z 54 proc. w 2006 roku do 57 proc. w 2008 roku). Szczególnie wysoki spadek czytelników (powyżej średniej ogólnopolskiej) miał miejsce wśród: 15-19-latków (16 proc.), osób z wykształceniem średnim i pomaturalnym (16 proc.), mieszkańców miast liczących do 20 tys. ludności (16 proc.) i miast 100-500-tys. (17 proc.) oraz wśród mężczyzn (15 proc.) i Internautów (18 proc.). W 2008 roku czytelnicy wybierali przede wszystkim popularne powieści: obyczajowo-romansowe (18 proc.) i sensacyjno-kryminalne (15 proc.) oraz książki encyklopedyczno-poradnikowe (14 proc.). Sięgali również po literaturę faktu (11 proc.), książki dla dzieci i młodzieży (10 proc.), fantastykę (10 proc.) oraz lektury szkolne i podręczniki (10 proc.), nieco rzadziej po książki religijne (7 proc.) i literaturę fachową (7 proc.), a sporadycznie po eseistykę i publicystykę (2 proc.) oraz literaturę ezoteryczną (1 proc.). Ogólnie więcej amatorów znajdowała literatura piękna (65 proc.) niż niebeletrystyka (46 proc.). Głównym źródłem książek były dla czytelników w 2008 roku biblioteki (40 proc.), zwłaszcza publiczne (27 proc.), następnie własny księgozbiór (36 proc.), księgozbiory rodziny i znajomych (35 proc.), ostatnie zakupy (35 proc.). W porównaniu z latami wcześniejszymi w dostępie do książek dominującą pozycję utrzymały biblioteki, przy spadku znaczenia zakupów i księgozbiorów rodzinno-towarzyskich. Kupowanie książek w 2008 roku W 2008 roku kupowanie książek (tzn. przynajmniej jednej w ciągu roku) zadeklarowało 23 proc. badanych i był to – podobnie jak w przypadku czytelnictwa – najniższy odnotowany do tej pory wskaźnik zakupów. Spadek ten przebiegał systematycznie (z 37 proc. nabywców w latach 2002 i 2004 przez 33 proc. w 2006 roku do 23 proc. w 2008 roku) i objął w ostatnim okresie prawie wszystkie kategorie społeczne, z wyjątkiem osób najmłodszych (10-proc. wzrost zakupów wśród uczniów zaopatrujących się w podręczniki) i najstarszych (kupujących co prawda najrzadziej, lecz na stałym poziomie) oraz mieszkańców największych, ponad 500-tys. miast. Również na wsi nie odnotowano większych różnic (w latach 2006-2008 udział nabywców zmniejszył się o 4 proc.). Największe spadki wystąpiły natomiast w małych …