Już po raz 21. redakcja „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI” przyznała doroczne nagrody. Laureatów ogłoszono podczas uroczystej gali, która odbyła się 21 lutego w Audytorium im. Stefana Dembego w Bibliotece Narodowej. To jedno z ważniejszych cyklicznych wydarzeń sezonu wydawniczego w Polsce tradycyjnie otworzył gospodarz miejsca – Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej. – Dobre tradycje trzeba kontynuować, a jedną z nich jest spotkanie na początku roku z laureatami nagród miesięcznika „Magazyn Literacki KSIĄŻKI”. To jest moment otwarcia sezonu dla rynku wydawniczego, dla autorów, ilustratorów, tłumaczy, wydawców, dla wszystkich tych, dzięki którym nowe książki chcemy czytać. Spotykamy się w Bibliotece Narodowej, to piękne miejsce, które budujemy dla tych szlachetnych, którzy książki czytają. Mam nadzieję, że wiersz Tomasza Różyckiego o ostatnim czytelniku nie będzie profetyczny i będziemy mogli my wszyscy tutaj siedzący uczestniczyć w świecie książki drukowanej, cyfrowej i tego, co nas łączy, by być lepszymi dzięki lekturom – przekazał Tomasz Makowski. W imieniu organizatora wydarzenia wystąpił Piotr Dobrołęcki, redaktor naczelny „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”. – Mamy moment niezwykły, co zawsze jest dobrze podkreślać. Jak w Białym Domu dowiedzieli się, że 21 lutego organizujemy właśnie 21. edycję naszych Nagród „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”, to zareagowali jak widzimy. Bardzo jesteśmy za to wdzięczni i jednocześnie rozumiemy, że nie wszyscy dzisiaj jeszcze dotarli – Piotr Dobrołęcki nawiązał w ten sposób do wizyty prezydenta USA Joe Bidena, która właśnie zbiegła się z galą. – Nie wszyscy zdajemy sobie sprawę, jakim szczególnym zjawiskiem jest polski rynek książki, a zwłaszcza jego rozwój w pierwszych dwudziestu latach, gdy zanotowano niemal dwunastokrotny(!) wzrost sprzedaży książek – od 240 mln zł w 1991 roku do niemal 3 mld zł w roku 2010 roku. Potem był regres spowodowany kilkoma nieprzemyślanymi decyzjami i do tego poziomu dopiero w 2021 roku udało się sięgnąć – mówił. – Od roku jesteśmy wszyscy w sytuacji, jakiej nie spodziewaliśmy się zupełnie. Nie mogliśmy sobie wyobrazić, że w cywilizowanym świecie może nastąpić zbrojna napaść jednego państwa na drugie! Ciągle przekraczają nasze wyobrażenie rozmiary barbarzyństwa i ludobójstwa! Jesteśmy przy tym niezwykle pozytywnie zaskoczeni postawą naszego społeczeństwa i skalą pomocy i wsparcia dla ukraińskich przyjaciół. Ukraina jest obecna w wielu działaniach podejmowanych w naszym środowisku. W redakcji pojawiła się refleksja, że atmosfera wojny i zagrożenia ma też wpływ na dobór książek, jakie ukazują się w Polsce. Widać to również na naszej liście wyróżnionych książek – powiedział Piotr Dobrołęcki. Do obecnej sytuacji odniosła się także Sonia Draga, prezeska Polskiej Izby Książki, której przemówienie publikujemy w całości w ramce na 4 stronie. A potem spadł deszcz nagród. Publikacje nagrodzone tytułem Książki Roku 2022 to: • „Trzy tłumaczki” Krzysztofa Umińskiego (Marginesy), • „Dziady i dybuki” Jarosława Kurskiego (Agora), • „Beksiński. Obrazy” (Bosz), • „Polska i Rosja. Sąsiedztwo wolności i despotyzmu X-XXI w.” Andrzeja Nowaka (Biały Kruk) • „Antosia w bezkresie” Marcina Szczygielskiego (Instytut Wydawniczy Latarnik). Nagrody specjalne otrzymały publikacje: • „Empuzjon” Olgi Tokarczuk (Wydawnictwo Literackie) – za kolejny sukces wydawniczy, wykraczający poza tradycyjne kategorie, pierwszą powieść opublikowaną po Literackiej Nagrodzie Nobla, wspaniały tekst napisany blisko natury, magicznie i mitologicznie; • „SPATiF. Upajający pozór wolności” Aleksandry Szarłat (Czarne) – za najwyższy profesjonalizm w dziedzinie reportażu historycznego i mistrzowskie przedstawienie znaczącego fragmentu dziejów polskiej kultury, jakim jest skomplikowana i pełna nieznanych wcześniej wydarzeń historia; • seria „Sztuka polska” (Arkady) – za pomnikowe wydarzenie edytorskie, jakim jest publikacja w latach 2004-2022 siedmiu tomów „Sztuki polskiej”, wspaniałej serii, w której zaprezentowano dzieje architektury, malarstwa, rzeźby, rzemiosła artystycznego i innych dziedzin działalności artystycznej, a jednocześnie dla Janiny Krysiak, prezes zarządu wydawnictwa Arkady, za niezwykłą determinację w wydaniu tej ważnej dla kultury polskiej serii; • trzy tomy wspomnień „Dziwne jest serce kobiece…” Zofii z Odrowąż-Pieniążków …