Plebiscyt warmińsko-mazurski z lipca 1920 roku przegraliśmy na własne życzenie? Na mocy traktatu wersalskiego kończącego I wojnę światową mieszkańcy Warmii i Mazur mieli zdecydować, czy chcą należeć do Polski, czy, jak do tej pory, do Niemiec. Polska nie miała środków na propagandę przedplebiscytową, a plebiscyt na Warmii i Mazurach nie był jej priorytetem. Trzeba było bronić z trudem wywalczonej niepodległości. Tę sytuację skutecznie wykorzystała propaganda niemiecka, nazywając Rzeczpospolitą „państwem sezonowym”, które za chwilę zostanie zajęte przez bolszewików. W ulotkach straszono, że jak tylko oddasz głos na Polskę, to następnego dnia będziesz musiał iść na front. Mimo przegranej wojny władze niemieckie zdecydowały się zwiększyć pomoc finansową dla Prus Wschodnich, byleby tylko zatrzymać je przy sobie. Plebiscyt w Niemczech podniesiono do rangi sprawy ogólnonarodowej, jednoczącej wszystkich ponad politycznymi podziałami. Ogromny zastrzyk pieniędzy otrzymała perfekcyjnie działająca Wschodnioniemiecka Służba Ojczyźniana. To oni będą organizować wiece proniemieckie i rozgramiać te polskie, używając również przemocy fizycznej. Dlatego też w Mazurach o propolskim nastawieniu – będących w mniejszości – zakiełkował strach. Niemcy wykazali się też sprytem. Przygotowali karty do głosowania z nazwami: „Ostpreußen” (Prusy Wschodnie) i „Polen” (Polska), co w praktyce oznaczało wybór między swoim a obcym. Andrzej Wakar, historyk i literat, pisał: „Chłop mazurski, którego świat zamykał się w obrębie jeśli nie parafii czy powiatu, to prowincji, głosował podczas plebiscytu za ojcowizną. Nie głosował za państwem niemieckim, bo Niemcy to byli obcy, przybysze. Wybierał między Polską […] a swym regionem: Prusami Wschodnimi, jak gdyby jakimś autonomicznym państewkiem”. Niemcy liczyli, że ludność w tę pułapkę wpadnie. I nie pomylili się. Andrzej Wakar zaś dodaje: „[…] działaczom polskim zabrakło dowcipu, bo gdyby Prusom Wschodnim przeciwstawili nie Polskę, a Mazury, wprowadziliby wyborców w nie lada rozterkę i przebiegły …