Od kogo to się zaczęło? Nie wskażę początku, zwłaszcza że on nieostry. Może od Jacquesa Le Goffa, wybitnego przedstawiciela szkoły "Annales"? Młody Le Goff wielokrotnie bywał w Polsce, ożenił się szczęśliwie z Anną Dunin-Wąsowicz, lubił nasz kraj, trudno więc się dziwić, że jako jeden z pierwszych myślicieli nowoczesnego Zachodu zauważył istnienie tutejszej części Europy oraz umieścił ją bez oporów w obszarze okcydentalizmu. Lecz JLG dość długo zaliczał się do nielicznego profesorskiego grona nieslawistów zainteresowanych Polską. Z zawodowymi polonistami inna sprawa, choć rzecz jasna trudno przecenić prace prowadzone na naszą korzyść przez takich tuzów jak Pietro Marchesani z Włoch, Swietłana Musijenko z Białorusi albo Yi Lijun z Chin. Listę dałoby się szeroko rozciągać. Natomiast hordę autorów zza Odry rozpatrujących w szerokim planie zagadnienia historii powszechnej Polska interesowała na ogół w stopniu... hmmm. Jakby rzecz ująć? W stopniu umiarkowanym. Może Niemcy, z powodu sąsiedztwa i narodowych interesów poświęcali Polakom trochę więcej uwagi. Zgoda. Inni w zasadzie nie. Mam na myśli autorów poważnych, budzących zainteresowanie szersze niż specjalistyczne. I coś się wreszcie zmieniło. Bez wątpienia jako zapalnik zadziałał fenomen Solidarności oraz polityczne konsekwencje tego fenomenu, lecz podejrzewam szerszy kontekst. Naturalizowani w rozmaitych krajach Zachodu polscy Żydzi, jak chociażby Richard Pipes, amerykański sowietolog, czy autorytet niemieckiej krytyki literackiej Marceli Reich-Ranicki, ludzie operujący doskonale językiem, osadzeni w polskiej kulturze, oni akurat wiedzieli, co to za kraina, owo gniazdo Lachów. I niekiedy różnym etranżerom nas prezentowali, choć zazwyczaj w pobocznych kontekstach. Często - jak to dziś czyni …