Ten spektakl był katalizatorem Marca 1968 roku. O genezie, przebiegu i reperkusjach adaptacji dramatu Adama Mickiewicza przez Kazimierza Dejmka w Teatrze Narodowym drobiazgowo opowiadają Janusz Majcherek i Tomasz Mościcki w pracy pt. „Kryptonim »Dziady«. Teatr Narodowy 1967/68” (Fundacja Historia i Kultura), uhonorowanej Warszawską Premierą Literacką, którą wręczono oczywiście w Klubie Księgarza. Nie wiadomo, kto wpadł na pomysł uczczenia 50. rocznicy Rewolucji Październikowej (sic!) wystawieniem „Dziadów”. Ich III część jest przecież oskarżeniem Rosji. Na nic zdało się kierowanie tego przesłania w stronę „antycarskości”. W czerwcu 1968 roku władze PRL-u zakazały wystawiania dramatu po 11 spektaklach otwartych i trzech zamkniętych, na które miał wstęp aktyw partyjny uzupełniony wytypowanymi przez związki zawodowe delegacjami stołecznych fabryk. „Według informacji Komitetu Warszawskiego przedstawienia obejrzało około 2600 widzów. Wyrok (...) wydano na podstawie 354 ankiet. Prawie wszyscy (...) potwierdzili słuszność decyzji w sprawie zdjęcia Dejmkowej inscenizacji ze sceny Teatru Narodowego. (...) Tymczasem w sekretariacie Teatru odebrano telefon od sekretarza POP FSO na Żeraniu. U nich plebiscyt wypadł pomyślnie dla teatru. FSO głosuje za wznowieniem »Dziadów« i zamawia dwieście biletów na normalne przedstawienie” – czytamy w drobiazgowo udokumentowanej pracy. Marian Hemar sprawę podsumował następująco: „Potem mówił p. Gomułka do zaufanego kółka: Ten Mickiewicz...wieszcz narodu... dużo zrobił nam zawodu! Że on umarł, ja nie wiedział, Gdyby żył, to już by siedział. Nie ma wyjścia, nie ma rady: SKONFISKOWAĆ CAŁE »DZIADY«!”. Zatrważająco brzmią niektóre opinie cytowane przez autorów. Jerzy Jurandot apelował: „Nie należy wysuwać postulatów przywrócenia przedstawienia »Dziadów«, gdyż to jedynie zachęcałoby opozycję do wymuszenia innych ustępstw”. Bohdan Korzeniewski potępiał tych: „którzy objawiają stosunek wrogi do Związku Radzieckiego …