Przez dwa pierwsze dni czerwca w warszawskim hotelu DoubleTree by Hilton trwały uroczystości jubileuszowe z okazji 150-lecia Związku Zawodowego Poligrafów w Polsce. Współorganizatorem wydarzenia była Polska Izba Druku, a honorowy patronat objął prezydent Andrzej Duda. Data, którą przyjęto za powstanie Związku Zawodowego Poligrafów, to 1870 rok. W tym samym roku odbył się też strajk drukarzy w Galicji, który był pierwszym strajkiem drukarzy na ziemiach polskich. Jubileusz 150-lecia przypadał więc w roku 2020, ale sytuacja sanitarna uniemożliwiła wówczas zorganizowanie obchodów, dlatego w tym roku faktycznie obchodzono 153. rocznicę powstania Związku. „W Europie tylko na Węgrzech działa związek założony wcześniej niż nasz – o siedem lat. W Polsce jesteśmy najstarszym związkiem zawodowym!” – z dumą przekazała Czesława Sońta, przewodnicząca Związku w wywiadzie, jakiego udzieliła Annie Naruszko, redaktorce naczelnej miesięcznika „Poligrafika”, pisma, które w tym roku obchodzi z kolei 75-lecie istnienia. Długa historia, piękne tradycje Jubileuszową publikację, która nie jest tradycyjną księgą pamiątkową, a zgrabną i edytorsko wysmakowaną książką oprawioną w płótno, której forma w elegancki i profesjonalny sposób odpowiada najlepszym tradycjom zawodu poligrafa – towarzysza sztuki drukarskiej, jak mówiono w przeszłości, opracował Tomasz Pawlicki. Autor jest dobrze znaną osobą w środowisku poligraficznym, odpowiada za PR i Events w spółce Heidelberg Polska, przedstawicielstwie jednego z najważniejszych producentów urządzeń poligraficznych na świecie, jest też wykładowcą na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Ma rodzinne tradycje drukarskie, bo jego rodzice pracowali w warszawskiej drukarni przy pl. Zawiszy. Należy odnotować, że pamiątkowa edycja jest dziełem dużej grupy osób i firm znanych i znaczących w polskiej poligrafii. Poza Tomaszem Pawlickim, który jest autorem pomysłu, realizacji i redakcji merytorycznej, a także projektu graficznego, w przygotowaniu uczestniczyli: Czesława Sońta i Anna Naruszko, a także Ewa Biernacka (opracowanie redakcyjne), Katarzyna Szajkowska (korekta wersji polskiej) i Aleksander Kuźmierczyk (tłumaczenie na język angielski). Autorem rocznicowego logo „150 lat ZZP” jest Janusz Golik, a przygotowanie do druku było dziełem Krystyny Oborskiej-Masłowskiej. Wydawcą publikacji jest Grupa Cogito, druk i oprawę wykonała Drukarnia Wydawnicza im. W.L. Anczyca, a uszlachetnienia druku dokonała firma Follak. Druk wykonano na papierze Munken Print White 15 produkcji Arctic Paper. Pierwszy związek zawodowy drukarzy powstał w Krakowie w 1870 roku, chociaż ruch stowarzyszeniowy, z którego się wywodził, został tam zapoczątkowany jeszcze w 1850 roku. W jubileuszowej publikacji przywołano zachowaną „Księgę protokolarną Towarzyszy Sztuki Drukarskiej w Krakowie z lat 1850–1875”, która zawiera informacje o założonej w październiku 1850 roku „Kasie Składkowej Kollegów Sztuki Drukarskiej w Krakowie”. Organizacje drukarzy przebyły długą drogę, zanim przekształciły się w nowoczesne związki zawodowe, a następnie w Polsce niepodległej utworzyły w 1919 roku jedną organizację zawodową – Zjednoczenie Polskich Związków Drukarzy i Pokrewnych Zawodów z siedzibą w Warszawie, które w roku 1923 przyjęły nazwę Związek Zawodowy Drukarzy i Pokrewnych Zawodów w Polsce. W 1926 roku Sekcja Składaczy Maszynowych (Sekcja Maszynistów) założyła kasę samopomocy ze specjalnego opodatkowania kolegów na rzecz bezrobocia maszynistów drukarskich. Sekcja wywalczyła 40 godz. tydzień pracy i podniesienie płac składaczy maszynowych o 40 proc. Zapewniono bezpłatną naukę zawodu dla członków Związku. Wraz z nadejściem wojny w 1939 roku Związek zawiesił swoją działalność, jednak aktywność poszczególnych działaczy nie ustała – przeszli do podziemnego ruchu oporu i tam udzielali się w miarę swych sił i umiejętności. Po zakończeniu działań wojennych pierwszy oddział Związku powstał w Lublinie 3 sierpnia 1944 roku, a 22 sierpnia zawarto pierwszy układ zbiorowy określający niezbędne w tamtym czasie dodatki aprowizacyjne. Oddziały Związku powstające w innych rejonach kraju odbudowywały poligrafię, uruchamiały zakłady pracy. Zajmowały się różnymi sprawami: od ustalania warunków pracy i płacy po sprawy mieszkaniowe. Zjazd w Gnieźnie w dniach 5–6 października 1945 roku uchwalił, że Związek będzie się nazywał Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Poligraficznego. W skład weszły wszystkie oddziały Związkowe. Oprócz pracy związkowej Związek Zawodowy miał również za zadanie organizacje narad produkcyjnych i współuczestniczył w zarządzaniu zakładami pracy, a także rozwijał działalność na polu kultury i oświaty. Archiwalną …