Polska Izba Książki zaprezentowała kolejną odsłonę wyników projektu badawczego „Kierunki i formy transformacji czytelnictwa w Polsce” realizowanego w latach 2013-2014 i współfinansowanego przez MKiDN. Główny ciężar realizacji tej części projektu spadł na Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, przy współpracy z Centrum Badania Opinii Społecznej. W omawianym poniżej raporcie znalazło się zatem cząstkowe opracowanie rezultatów dwóch fal „badania dłuższego panelowego dotyczącego zwyczajów czytelniczych, realizowanego metodą internetowych wywiadów kwestionariuszowych”. Aktualnie omawiane badanie w największym stopniu dotyczyło „rekonstrukcji doświadczenia respondentów związanego z czytaniem książek i innych rodzajów tekstów, takich jak gazety i czasopisma, reklamy, dłuższe i krótsze teksty internetowe, na dzień przed wypełnieniem ankiety”. Przy czym warto podkreślić, że objętą badaniem grupę stanowili przede wszystkim intensywni czytelnicy książek, co zdaniem zespołu badawczego pozwoliło uzyskać unikalny obraz tej grupy rzadko spotykany w dostępnych publicznie badaniach czytelnictwo. „Uzyskujemy w ten sposób unikalną szansę bliższego przyjrzenia się tej grupie czytelników w Polsce, dodatkowo dzięki panelowej formie badania mając jednocześnie możliwość zaobserwowania zmian związanych z czytaniem różnego rodzaju tekstów” – czytamy w raporcie z badania. Kilka słów o metodologii niniejszego badania. W celu zbadanie zmian praktyk czytelniczych i kierunków tych transformacji przeprowadzono dwie fale badania (listopad 2013 i marzec 2014). W obu pomiarach wykorzystano tę samą ankietę w formie internetowego formularza (CAWI) dostępnego przez przeglądarkę internetową i wypełnianego samodzielnie przez uczestników badania. Oba kwestionariusze różniły się wyłączenie ostatnim modułem pytań, które dotyczyły różnych zachowań związanych z kontaktem z tekstem. Każdy uczestnik drogą mailową otrzymywał zaproszenia zawierające link do ankiety oraz indywidualny i jednorazowy dostęp do kwestionariusza. Badania przeprowadzono przy pomocy platformy open source do badań internetowych, projektowania i obsługi ankiet internetowych: LimeSurvey. Natomiast osoby badane rekrutowane były podczas prowadzonego, jesienią 2013 roku, przez CBOS badania założycielskiego, którego wyniki prezentowaliśmy już na łamach Biblioteki Analiz. Wśród najważniejszych wniosków pochodzących z analizy wyników badania, na szczególną uwagę zasługuje fakt, iż „nawet najbardziej intensywni czytelnicy książek jednocześnie są mocno «zanurzeni» w tekstach mających formy inne niż książkowe. Jednocześnie głównym nośnikiem treści tekstowej pozostaje dla nich forma papierowa. Co więcej, intensywni czytelnicy wyraźnie rozdzielają porę dnia i miejsce kontaktu z tekstem książkowym i tekstami innego rodzaju. Książki są przede wszystkim czytane wieczorami, a ich lektura odbywa się w domach. Pozostałe rodzaje tekstów są przyswajane w ciągu całego dnia w niemal wszystkich miejscach i sytuacjach. Wartość książek podkreśla ich subiektywna ocena. Czytelnicy odbierają je jako znacznie bardziej poruszające i skłaniające do refleksji. W trakcie badania wykazano również, jak silna potrzeba poznania wiąże się z częstszym sięganiem po książkę. Należy także podkreślić fakt, iż książki zdecydowanie częściej niż pozostałe formy tekstu skłaniają do rozmów o nich z innymi czytelnikami. Sugerować to może, że czytanie książek pełni – poza poznawczymi i emocjonalnymi – również ważne funkcje społeczne dla jednostek”. Porównanie obu fal badania wskazuje na stabilny wysoki odsetek osób sięgających po książki jak i inne teksty. Nie zmieniają się również proporcje „diety tekstowej” intensywnych czytelników. …